Dat is mijn besluit na lezing van het congresdocument van N-VA. Ik was te nieuwsgierig. Je moet tenslotte ook weten waar je politieke tegenstrevers voor staan. Warm werd ik er niet van – dat kan je van een Groen(e) politicus moeilijk verwachten – ik kreeg er integendeel een vroeg winters gevoel bij. Wellicht omdat het een duidelijk document is, op een aantal terreinen toch, zoals op het vlak van de staatsindeling. Daar ga ik hier niet op in.
Bij succes hoort cultuur, is het niet? En dus was ik wel heel nieuwsgierig naar de visie van de N-VA op cultuurbeleid. Maar ik ben naar de frituur om de hoek moeten gaan om mijn honger te stillen. Er was geen cultureel voedsel in de congrestekst te vinden. In een onafhankelijk Vlaanderen is cultuur blijkbaar geen basisvoedsel, zelfs geen dressing.
Niettemin, het is een heel interessant document. Ik raad iedereen, vooral de (potentiële) kiezers, aan deze dikke boterham te verorberen. Weet wat je mag verwachten. Dat zal geen warm Vlaanderen zijn, zeker figuurlijk niet. Het zal het land zijn van de “succesvollen’. Van de succesvolle ondernemers, de gezinnen met een eigen woning en een mooi inkomen, de perfect ingeburgerde migranten, de hoog gediplomeerde studenten… Voor al deze mensen belooft de partij een mooie toekomst. Een toekomst met minder belastingen, geen files, scholen die je kinderen naar het hoogste niveau begeleiden, treinen die op tijd aankomen, licht dat letterlijk en figuurlijk nooit uitgaat, veiligheid, weinig of geen lastige asielzoekers meer waar we ons over moeten bekommeren.
Is dat geen beeld dat ieder van ons moet aanspreken? Wil niet iedereen zo’n succesvol leven? Ja toch? Mag het de lezer ook opvallen dat succes bij de N-VA gelijk is aan geluk. Materieel geluk dan wel. Daar hoort niet bij: het spelplezier in de jeugdbeweging, de ontroering bij een mooie theatervoorstelling, de activiteiten in de sociaal-culturele vereniging, een hedendaagse kunsttentoonstelling, de belevingswaarde van een natuurwandeling of een leuke fietstocht… Het enige collectieve dat de N-VA kent is dat Vlamingen dezelfde levensambities delen, en die in het Nederlands nastreven.
En wat met mensen die nu eenmaal niet aan dat ideaaltype beantwoorden? Mensen die het succes niet kunnen bereiken, wegens minder capaciteiten, een foute opvoeding, tegenslag, ziekte of wat voor reden dan ook? Daar lees ik niks over, tenzij indirect. De werkloosheid wordt beperkt in de tijd, de index wordt afgeschaft, dus ook voor de laagste lonen, wie geen goed Nederlands spreekt moet niet rekenen op een sociale woning, in medische terugbetalingen zal gewied worden…
Het intelligente in het programma van N-VA is dat alle mensen, ook zij die in armoede leven, die geen diploma haalden, die in een krakkemikke huurwoning vertoeven, die een klein pensioentje trekken, dat zij allemaal zelf graag bij de (betere) middenklasse willen behoren. Zij voelen zich best wel aangesproken door het ideale Vlaanderen van de N-VA. Mensen kiezen niet voor een politieke partij die goed voor hen zal zorgen, maar voor een partij die hun ideale (zelf)beeld representeert. Ook al behoren ze er niet toe en hebben ze zeer weinig kans om er ooit te geraken, toch kiezen ze ervoor. “Ja, er zijn veel profiteurs bij de doppers”, zei de man die langdurig werkloos is en al lang niet meer naar een job zoekt. Het is de schuld van anderen. Schuif de fouten in de schoenen van anderen, dat werkt altijd. Wie die anderen zijn, dat weten ze bij N-VA maar al te goed. Zij kunnen trouwens niet voor hen stemmen. Lanceer begrippen en waarden waar mensen zich mee identificeren. ‘Framing’ heet dat proces. Het wordt handig ingezet door N-VA.
Ik probeer niet sarcastisch te worden. Echt. Zal iedereen zijn succes bereiken als Vlaanderen (quasi) onafhankelijk wordt? Hebben alleen Vlamingen recht op succes? Brusselaars en Walen, hebben zij dat recht ook? De congresteksten beloven de Vlamingen op vele terreinen beterschap, meer inkomen en geluk. Dat zal blijkbaar alleen lukken als de Vlamingen dat kunnen realiseren ‘onder gelijken’. De federale staat en de deelstaat aan de overkant van de taalgrens zijn een blok aan het been. Daar kan geen goeds van komen, zo lijkt het wel. Laat staan dat zij geen recht op succes en geluk hebben. Zonder hen zal het veel beter gaan…
PS Het cultureel luik van de congresteksten gaat enkel over de federale culturele en wetenschappelijke instellingen. En over een BrucultuurPact tussen Vlaanderen en Wallonië over de cultuurhuizen/cultuurwereld in Brussel.Voer voor een latere blog, misschien.
