Bachelet, een 62-jarige kinderarts en experte in gezondheidszorg, bestuurde het land al van 2006 tot 2010. Ze won nu overtuigend de tweede verkiezingsronde met ruim 62 procent van de stemmen. 

De nieuwe coalitie waarmee Bachelet naar de kiezer trok, bindt de communistische partij en andere kleinere groepen aan de centrumlinkse Concertación, een coalitie die in Chili aan de macht was tussen 1990 en 2010. De belangrijkste partijen in deze Concertación zijn de christendemocraten de socialisten.

Moeilijke onderhandelingen

De onderhandelingen met haar coalitiepartners dreigen moeilijk te worden. Heel wat verkiezingsbeloften, zoals bijvoorbeeld het decriminaliseren van abortus om medische redenen, zijn sterk ideologisch gekleurd.

“Bachelet zal moeten bepalen hoeveel ruimte ze geeft aan elk van de partijen in haar nieuwe coalitie, en dat zal zich ook weerspiegelen in de samenstelling van haar regering”, verklaart analist Guillermo Holzmann.

Zijn collega, Domingo Namuncura van de Barómetro de Equidad, wijst erop dat linkse en centrumlinkse partijen in de nieuwe coalitie elkaar toch gevonden hebben in de grote lijnen van een gezamenlijk programma. Dat getuigt volgens hem toch van een zekere cohesie.

Tijdens de verkiezingscampagne beloofde Bachelet ook om de grondwet, die nog door dictator Augusto Pinochet werd ingevoerd in 1981, te herzien – iets wat veel Chilenen al lang eisen. Tot slot wil ze kwaliteitsvol hoger onderwijs voor iedereen betaalbaar maken, zoals in de rest van Zuid-Amerika, en een hogere bedrijfsbelasting invoeren.

Studentenprotest

De verwachtingen zijn hooggespannen. Sinds 2011 waren er massale studentenprotesten in Chili, die de regering van de rechtse president Sebastián Piñera in het nauw dreven en die zich uiteindelijk ook uitbreidden naar andere sectoren in de maatschappij.

Maandag waarschuwde de Confederatie van Chileense Studenten dat ze geen onderwijshervorming zal steunen als die niet in overleg met de sociale bewegingen tot stand komt. De studenten kondigden nieuwe demonstraties aan om de druk aan te houden.

“De nieuwe regering zal manieren moeten vinden om die brede waaier aan eisen aan te pakken, en binnen een redelijke termijn met antwoorden te komen. Want de samenleving lijkt niet bereid om te wachten”, aldus Holzmann.

Lage opkomst

De ‘Zuid-Amerikaanse tijger’ kampt ook met een grote ongelijkheid onder zijn bevolking van 17 miljoen. Twee op de drie gezinnen in Chili heeft een inkomen van minder dan 900 euro per maand en kijkt tegen een hoge schuldenberg aan. De helft van alle arbeiders verdient minder dan 360 euro per maand. Daartegenover staan de 4500 rijkste families die maandelijks gemiddeld meer dan 30.000 euro verdienen.

Volgens analisten zijn de Chilenen deze ongelijkheid grondig beu, en hebben ze daarom Bachelet aan een klinkende verkiezingsoverwinning geholpen.

Maar de opkomst was laag, 50 procent bij de eerste ronde en nog amper 41 procent bij de tweede ronde. “Als de president onafhankelijke mensen kiest voor haar regering, zal haar boodschap beter aansluiting vinden bij de vele mensen die niet hebben gestemd”, besluit Holzmann.