Al jaren volg ik de asielproblematiek. Ik verbleef reeds in diverse asielcentra, sliep er, at er en sprak met zowat alle mogelijke nationaliteiten en etnische groepen.
Ik volg het op en vertel erover.

Vandaag kwam ik terecht in een “squat” zoals ze in Brussel zeggen, een kraakpand.

Mensen die asiel aanvragen komen niet meer terecht in een asielcentrum.

Zij komen terecht op straat, in het station (waar ze om één uur ’s nachts buitengejaagd worden) of in een hotel – waar je niet zelf kan koken, wassen of wat dan ook, gewoon een kille kamer maar wel met elektriciteit en stromend water. De laatste trend is de “squat”, een toevluchtsoord in een groot leegstaand gebouw zonder enige voorzieningen.
Chaos in onmenselijke omstandigheden

Er heerst in de panden een chaos aan desinformatie, er is geen echte hulp van buitenaf en in de vuil besmeurde gangen huizen zich hele families die zonder water of elektriciteit leven. Leegstaande gebouwen waar het dezer dagen ellendig koud en nat is.

Families met ronddolende kinderen die vanuit de ellende in hun land op zoek zijn naar enige menswaardigheid worden als het ware aan hun lot overgelaten. Dit in een land dat schijnbaar mensenrechten voorop stelt.

De enigen die zich er nog om bekommeren zijn de oorspronkelijke bewoners van het pand, de  krakers. Op de één of andere manier trachten zij nu het gebouw te runnen, paradoxaal genoeg verrichten zij er het werk wat eigenlijk door de overheid moet worden uitbesteed.

Terwijl de statistieken over het aantal asielaanvragen de laatste acht jaar ongeveer status quo zijn gebleven. (Cf. Cijfers fedasil, t.e.m. 2009 ) lukt het blijkbaar niet meer om hen te herbergen. Er gaat iets grondig fout in ons asielbeleid en dat weten we allemaal al lang.  Is dit nu hoe wij met onze medemens willen omgaan? Laat de lopende regering het op een beloop om nieuwkomers af te schrikken of willen ze angstvallig verbergen, dat ze het niet aankunnen, dat ze niet meer weten hoe om te gaan met mensen?

Zij die opvang echt nodig hebben,  al is het maar als een tijdelijke “chill-out”, een tot rust komen om zich te kunnen herpakken en erna dienstbaar te maken voor een wereld waar zeer veel mensen op zoek zijn naar vooruitgang, zij worden gewoon gedumpt, naast het straatafval.

Dit is alvast niet hoe ik het wil zien.

De sociaal assistente zei dat het geen zin had om asiel aan te vragen

De eerste indrukken in één van de kraakpanden laten me verward achter. Een jongeman spreekt me aan en neemt me mee naar een vergadering die er net bezig is.

Ik stel mezelf voor, als onafhankelijk journalist, dat ik enkel kom luisteren naar de vluchtelingen die hier verblijven.

Het is een vergadering tussen de krakers die er reeds woonden, een aantal filmstudenten en een tiental asielzoekers. Ze debatteren over hoe ze best moeten omgaan met de pers en de aandacht die zij met zich meebrengen als zij hier in dit pand blijven.  Na de vergadering komen enkele mensen hun ongenoegen uiten.  Adil is Algerijn en nodigt mij uit bij hem op de kamer.

Hij heeft de kamer zelf wat bijgeschilderd. In de kamer: een matras, een koelkast, een friteuse, een tv en één lamp die aarzelend brand.  Het vocht nestelt zich onder de netgeverfde muren. De kamer is verder aangekleed met wat verschraalde gordijntjes en een oud tapijt, ondanks de omstandigheden weten hij en zijn vrouw het toch iets huiselijks te geven.

Hij vertelt: “Ik kom uit Algerije en wil voor mijn vrouw en kinderen kunnen zorgen en hoop op een normaal leven. Ik zit hier nu al zeven maanden. Ik heb één zoon en mijn vrouw is zwanger van de tweede. Volgende week moet ze bevallen.”

Ze knikt met bolle buik vriendelijk ja, “het is een jongen”.

Adil vervolgt: “We krijgen geen OCMW steun en de advocaat die we vonden zei ons dat we moesten wachten om iets te ondernemen,  tot de kleine geboren is en dan zou hij regularisatie aanvragen.”

Ik schrik van de manier waarop zulk een advocaat raad geeft aan mensen zonder enig onderdak of kennis van de wetten en regels hier in België. Ik vraag hem of hij al asiel heeft aangevraagd.

Hij schudt van niet. “De sociaal assistente heeft gezegd dat het geen zin heeft daar alle centra vol zitten.”

Zo dat blijkt de nieuwe aanpak te zijn, bedenk ik me. Ik raad hem aan toch een aanvraag te doen.  Dat hij er niets meer mee te verliezen heeft en dat alles beter is dan in zo’n omstandigheden te leven, al is het maar omdat zo de bevalling –indien er plaats is in een centrum- beter kan opgevolgd worden.

Maar hij heeft schrik om een aanvraag te doen. De assistente had hem ook gezegd dat hij sowieso geen kans maakte en wellicht terug gestuurd zou worden naar Algerije en dat wil hij in geen geval.

Hij vertelt verder dat ze hier met 130 mensen verblijven, dat er maar twee werkende wc’s zijn en dat er soms een paar uur per dag elektriciteit is maar geen stromend water om te wassen. Terugkeren is  geen optie, dat heeft geen zin, hij wil in Brussel blijven, hier vindt hij sneller werk om voor zijn gezin te zorgen. Hij werkt af en toe in het zwart, net als zijn vrouw. Via via komen ze te weten dat ze een klusjesman of kuisvrouw nodig hebben, dan verdienen ze ongeveer 20 tot 30 euro per dag.

“Mijn leven is voorbij, ik zet nu nog door voor mijn kinderen”  zegt Adil. “Het is niet makkelijk, maar het gaat” bevestigt zijn vrouw. Ondanks alles houden ze er kranig de moed in.

Er verblijven nog meer families in de kraakpanden. Sommigen er erger aan toe dan anderen. Allen met hun eigen verhaal, met een asielaanvraag of zonder, hoe dan ook in zeer kritische omstandigheden met een groot gebrek aan juiste informatie en warmte…

Menswaardige opvang is nog nooit zo acuut geweest

Wanneer schiet de regering echt wakker en zal ze iets doen aan de opvang van immigranten en asielzoekers?

Na de vereenvoudiging van de asielprocedure in 2007 lijkt de procedure sneller te gaan, maar kampt men wel degelijk met nieuwe problemen, is er nog veel onduidelijk en is een menswaardige opvang nog nooit zo acuut geweest.

Ik pleit voor een duidelijk en menselijk beleid, waarbij niet nog meer onvrede wordt gecreëerd, maar waar via opbouwende projecten per familie en bevolkingsgroep wordt gewerkt naar een menselijke oplossing. Daarvoor is meer plaats, mankracht en een efficiënter beleid nodig, dit op zowel nationaal als internationaal vlak.

Dit zal daarom niet meer kosten. De kosten gepaard gaande met het tekort aan opvang en een te lang verblijf zonder vergunning tot arbeid –want geen papieren-  lopen wellicht veel hoger op.

Hierbij zal een verandering van de wetgeving noodzakelijk zijn, zowel op vlak van asiel; een aanpassing van de conventie van Genève, die hopeloos gedateerd is, als op vlak van immigratie.

Want wie gaat er voor ons zorgen nu de vergrijzing steeds duidelijker wordt, zij die we met kinderen en al op straat gezet hebben, of zij die we de kans geven een toekomst uit te bouwen?

Deze problematiek uitstellen heeft geen zin, dat werkt niet, dat willen zij zelf ook niet.

Dat kan ik alvast in recht en rede verklaren…