Geachte collega, In een reactie op mijn opiniestuk ‘De muur van stilte’ (DWM 26/12/13) stelt u scherpe vragen over Bahar Kimyongür en zijn relatie met de DHKP-C. Om geen tijd te verliezen met gebakkelei in de cyber-krochten van reacties op websites, en omdat ik dan maar de kans te baat neem om nog maar eens aan iedereen die het horen wil, uit te leggen waar het over gaat, neem ik de vrijheid, zoals ik wel vaker doe, om uw reactie integraal te citeren en er een heel stuk aan te wijden. U schrijft:
“Uw artikel is op een bepaald punt nogal onduidelijk, hoewel het mijn inziens cruciaal is om te begrijpen waar dit allemaal over gaat. Het gaat meer bepaald om de aard van 1) DHKP-C en 2) de relatie tussen Kimyongür en deze beweging. Zie ik u suggereren dat DHKP-C géén terreurorganisatie is, maar door de Turkse regering-Erdogan zo beschouwd wordt om activisten en opposanten monddood te maken? Of is uw stelling dat DHKP-C wél een terreurorganisatie is, maar Kimyongür nooit lid van deze organisatie is geweest, of er nooit mee heeft samengewerkt? Zou u dit kunnen verduidelijken a.u.b. ? Dit is belangrijk, want de feiten die aan DHKP-C worden toegeschreven, zijn zeer ernstig. Of zijn ook dit verzinsels van de Turkse regering? Voorts zou ik iemand die zich veel bozer maakt op de Turkse dan op de Syrische regering (en dit is een understatement – een groot deel van Turks extreem-links is uitgesproken pro-Assad), niet meteen een vredes- of mensenrechtenactivist noemen, maar dit is een andere discussie.”
Hier mijn antwoord. Vrije meningsuiting is, zoals u wellicht weet, voor mij fundamenteel. Het recht op vrije meningsuiting is en blijft essentieel het recht op een verkeerde mening. Zijn alle mensen die de oorlog in Irak verdedigden oorlogsmisdadigers? Jammer misschien (voor wie beseft wat die invasie heeft teweeggebracht) maar het antwoord is uiteraard negatief. Daarmee zijn al uw lastige vragen in feite al opgelost voor ik ze beantwoord heb. Bahar heeft nooit geweld gepleegd, noch op Belgische bodem noch op Turkse bodem. Punt uit. En over zijn meningen moet u het maar met hem zelf hebben. Ik zou zeggen bonne chance, want de man is zeer goed geïnformeerd.
De verdediging van het recht op vrije meningsuiting en het recht op activisme en de strijd tegen de criminalisering van activisme vormt zowat de rode draad doorheen al mijn opiniestukken sinds 9/11, of het nu gaat over Bahar Kimyongür, Barbara Van Dyck, Luc Vervaet of Ayse Berktay (zie daarover mijn 600 bladzijden tellende compendium De Alledaagse Apocalyps – gratis downloadbaar op deze site en zie ook elders in De Standaard en op De Wereld Morgen). Daarom ben ik vierkant, maar werkelijk zonder pardon, tegen de logica van ‘schuld door associatie’ (‘guilt by association’).
En dan zijn we aanbeland bij de grond van uw vraag, maar ze ligt buiten, ver buiten het bestek van mijn interventies. De vraag of DHKP-C een terroristische organisatie is, kan en wil ik eigenlijk niet beantwoorden en de vraag of Bahar daar lid van is ook niet. Zijn probleem, dat van zijn advocaten en zijn rechters. Volgens mij heeft hij in de processen altijd volgehouden dat hij geen lid is. Maar dat is een vraag voor hem en zijn advocaten. De rechters hebben hem uiteindelijk over de hele lijn vrijgesproken. Dus: opgelost.
Weet u, het is iemands goed recht om te sympathiseren met een zogenaamd terroristische organisatie. Er zijn wel mensen die sympathiseren met staatsterrorisme, zoals in het geval van Israël, of Turkije for hat matter. Mag dat dan wel? Het is wat mij betreft onvergeeflijk (omdat het bijna altijd veel groter en massaler is dan het tegengeweld), maar het hoort bij de vrijheid van meningsuiting.
Er is niets in wat ik schrijf en heb geschreven waarin ik suggereer dat de DHKP-C geen terroristische organisatie zou zijn (zoals u suggereert). Niets. Het zou even tendentieus zijn moest ik nu suggereren dat u kennelijk sympathiseert met het Turkse staatsterrorisme. Hoewel ik moet toegeven dat uw frase ‘verzinsels van de Turkse regering’ mij niet bevalt. Omdat ze tendentieus is. Ik kan u overigens wel wat vertellen over verzinsels. Ik heb de akte van inbeschuldigingstelling gezien waarin vertaalster en activiste Ayse Berktay beschuldigd werd van terroristische activiteiten op basis van haar reizen naar het buitenland voor het World Tribunal on Iraq, waar ik zelf deel van uitmaakte. Om maar te zeggen dat de Turkse staat niet vies is van totaal van de pot gerukte verzinsels en valse beschuldigingen. Dus ja, ik bekijk alles wat van de Turkse staat uitgaat met argwaan. Maar dat de DHKP-C een reeks politieke moorden heeft gepleegd, staat buiten kijf, alleen moet men die afwegen tegen en zien in de context van het massale staatsgeweld van het Turkse regime.
Nu, als we voor de aardigheid toch die discussie aangaan, dan blijft de grote vraag natuurlijk: wat is een terroristische organisatie? Dat is een organisatie die op de lijst van terroristische organisaties is geplaatst. Die lijst wordt zonder democratisch proces (dus niet door wettelijke processen of wetgevende machten zoals parlementen of de VN) de facto opgemaakt en is dus hoogst verdacht. Een vorm van uitzonderingspolitiek en uitzonderingsrecht. Ik ben in Silivri geweest, voor het proces tegen de BDP, the Peace and Democracy Party. Naast 200 Koerden staan in dat proces, dat nog altijd voortduurt, o.a uitgever Ragip Zarakolu, professor Bursa Ersanli en vertaalster en activiste Ayse Berktay terecht. Ik heb genoeg gezien. De Turkse staat is een autoritaire staat die zijn politieke opposanten criminaliseert door ze terroristen te noemen. Ik heb daarover verscheidene stukken geschreven. (Google Guantanamo Bay Istanbul, of ‘het ware gelaat van de Turkse staat’ in De Standaard). Ook hier wordt de logica van guilty by association op grote schaal toegepast: door te stellen dat de BDP een mantelorganisatie is van de KCK, die een mantelorganisatie is van de PKK. Tja, zo wordt iedereen terrorist.
En om de discussie nog een stap verder te nemen: er is een punt waarop gewapend verzet legitiem wordt. Of althans een optie is. Ook het ANC van de intussen volgeprezen Mandela en de PLO en zovele andere organisaties hebben ervoor gekozen. Om nog maar te zwijgen over het gewapend verzet tegen de Nazi’s. Terrorisme of vrijheidstrijd -dat is een ellenlange discussie. De benaming terroristische organisatie is altijd een politiek label. Het legitieme Irakese verzet tegen de illegale invasie werd bijvoorbeeld ook van meet af aan terroristisch genoemd. Er worden, zegt u, de DHKP-C ernstige feiten ten laste gelegd. Als men vergeet in eenzelfde adem naar de andere kant te kijken, wordt dat statement in feite meteen tendentieus. De Turkse staat gaat vrijuit, of wat? Dus alleen in een grondige studie, die al snel een heel boek zou moeten zijn, waar het geweld en het tegengeweld wordt afgewogen, kan er geoordeeld worden. En dan nog zal dat, uiteindelijk, een politiek oordeel zijn.
Maar dat is dus allemaal buiten het kader van mijn opiniestukken. Mijn punt is en blijft dat ‘guilty by association’ een verderfelijk en onaanvaardbaar principe is (want anders zijn dus alle mensen die sympathiseerden met de invasie in Irak oorlogsmisdadigers) en dat vrije meningsuiting en het recht op activisme met hand en tand moet verdedigd worden. En natuurlijk dat de stilte in de Vlaamse media over een Belgisch staatsburger die om politieke redenen vastzit in Italië, naast een proces in Spanje, bovenop de poging om hem uit te leveren aan Turkije via Nederland (een ‘samenzwering van ambtenaren tegen een staatsburger’!), getuigt van schuldig verzuim. En dat dus de diepe staat en de ondiepe media hier duidelijk onder een hoedje spelen (bewust of onbewust, dat kan ik niet uitmaken en dat doet er niet zoveel toe).
Uw uitsmijter over Syrië is ook al iets om met Bahar himself uit te vechten (nogmaals bonne chance). Maar dat de Turkse staat er een vuile rol speelt door Jihadi’s binnen te laten en te steunen, is een feit dat zelfs in de mainstream media erkennen. En de rest behoort weer het veld van de botsende meningen: er zijn velen die denken en er zelfs heilig van overtuigd zijn dat door de val van het regime Assad, het land in chaos zal verzinken en de minderheden zullen worden verdreven of uitgeroeid. En dat brengt hen ertoe om inderdaad het regime (al dan niet kritisch) te steunen (hoewel Bahar daar toch probeert, zeker in zijn politieke acties, een gulden middenweg te bewandelen). Ik ken heel wat vredesactivisten die ook die mening zijn toegedaan. Ik ken er ook velen (waaronder ikzelf) die principieel vinden dat een dergelijke autocratisch en wreed regime uit de tijd is. De burgeroorlog in Syrië heeft dus niet alleen het land zelf, maar ook vredesactivisten over de hele wereld diep verdeeld. Maar het blijven wel vredesactivisten, en ja zelfs vaak mensenrechtenactivisten.
Tot slot nog dit: wat mij, bij nader toezien, stoort aan uw vragen is dat u in feite de vrijspraak over de hele lijn van Kimyongür naast zich neerlegt en hem toch weer wil associëren met terrorisme. Dat vind ik niet alleen naast de kwestie (gezien die vrijspraak) maar eigenlijk ook onaanvaardbaar.
Voilà, ik hoop dat ik daarmee voor u en voor de lezer mijn standpunt nogmaals omstandig heb verduidelijkt en ook de weldenkende (linkse?) intelligentsia andermaal heb kunnen overtuigen van het belang om in deze en andere zaken vooral niet in de val te lopen van een ‘onschuldige’ Pilatushouding: het zich bijna instinctief afwenden van gecriminaliseerde activisten omdat ze gelieerd worden aan zogenaamde terroristische organisaties (of aan bendevorming als het over België gaat). Dezelfde smetvrees zagen we, mutatis mutandis, ook in de affaires Ali Aarrass (Belgo-Marokkaan uitgeleverd aan Marokko), Hicham Bouhali (Belgo-Marokkaan uitgeleverd door Syrié aan Marokko) en Nisar Trabelsi (uitgeleverd door België aan de VS). Ook in deze zaken heeft zowat iedereen zedig weggekeken. Het is echter alleen door de fundamentele rechten van hen die zijn gebrandmerkt (terecht of ten onrechte –dat doet er eigenlijk niet toe), moedig te blijven verdedigen, dat we de rechtsorde in stand houden en de gerechtigheid dienen.
Collegiale groeten.
Lieven De Cauter, cultuurfilosoof
waarnemend voorzitter van het Platform voor Vrije Meningsuiting.
lid van de Vooruitgroep
