Sinds het einde van de burgeroorlog en de terugkeer van verkiezingen in 1993 hebben veel buitenlandse investeerders zich in Cambodja gevestigd om de miljoenen bezoekers te verwennen die het land en de beroemde tempels van Angkor komen bewonderen.

Ook de Maleisische groep Nagacorp heeft zich in de Cambodjaanse hoofdstad gevestigd. Haar gigantisch 5-sterren casinohotel, Nagaworld, is 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 open. Vooral Maleisische, Chinese en Singaporese spelers verblijven graag in Nagaworld.

Geen jackpot voor de werknemers

Biedt het luxe-etablissement ook gouden werkomstandigheden? “Absoluut niet!”, roept Narith Sok uit. Hij is de vicevoorzitter van CTSWF, de Cambodjaanse Federatie voor werknemers uit de Diensten- en Toerismesector en een partner van Oxfam-Solidariteit.

“De werknemers van Nagaworld moeten vechten om hun rechten te doen respecteren en voor een waardig loon. De toeristische sector heeft nog geen wettelijk minimumloon. In bepaalde kleine hotels verdienen de receptionisten of bagagedragers nog minder dan de naaisters in de fabrieken. In Nagaworld verdient een jonge werknemer gemiddeld 100 dollar per maand door meerdere korte contracten te combineren. Alles wat we extra krijgen, hebben we afgedwongen via intense onderhandelingen met de directie.”

Er is maar één probleem: de directie van Nagaworld wil zich van de lokale vakbond ontdoen omdat deze te hard vasthoudt aan zijn eisen. Sinds september 2007 heeft de vakbond de directie meermaals aangesproken over de stagnatie van de lonen, de loonsongelijkheid tussen lokaal en buitenlands personeel en over het respect voor de jaarlijkse vakantie.

De directie bleef doof voor de eisen en besliste het probleem voor eens en altijd op te lossen: op 26 februari zette de Maleisische directie 14 vakbondsleiders, onder wie twee zwangere vrouwen, aan de deur. Narith Sok hoorde ook bij die groep.

“Door de crisis kon de directie niet anders dan mensen ontslaan. Althans dat excuus werd aangegrepen”, verklaart hij. “De cijfers tonen nochtans aan dat Nagaworld enorme winsten boekt. In 2008 had het casino een nettowinst van maar liefst 40 miljoen dollar. In 2009 bedroeg de winst 25 miljoen dollar. Het economische argument houdt dus geen steek. In feite wil Nagaworld zich gewoon ontdoen van de vakbond. Daarmee schenden ze niet alleen de grondwet en de Cambodjaanse arbeidscode, maar ook fundamentele IAO-conventies.”

“De wet, dat is voor arme mensen” 

Vastbesloten om te vechten, richtten de ontslagen werknemers zich tot de autoriteiten opdat zij de wet zou doen respecteren. Na maanden van procedures besloot het Cambodjaanse Arbitragehof dat de directie van Nagaworld de vakbondsleden opnieuw moest in dienst nemen.

Maar zelfs die beslissing respecteerde Nagaworld niet. Sterker nog, de intimidatie van werknemers werd alleen maar opgevoerd. Op 9 maart 2010, de dag na een protestactie van de werknemers, publiceerde Nagaworld een vacature in de pers voor de rekrutering van duizenden werknemers. De huidige werknemers zouden dus massaal ontslagen worden. Enkele dagen later liet de directie meer dan 40 vakbondsleden aan de deur zetten door de veiligheidsdiensten van het casino. Eind april werden nog eens vier andere leiders ontslagen zonder verdere uitleg.

“Deze zaak illustreert het grote verschil tussen rijke en arme landen”, betreurt Narith Sok. “In Cambodja is geld meer waard dan de wet. De wet is enkel van toepassing voor de armen en de kwetsbaren. De mensen met geld mogen doen wat ze willen. Een andere aanpak is dus alleen maar mogelijk door de mobilisatie van werknemers.”

“Als het nodig is, gaan we over tot een algemene staking”, concludeert de vakbondsman. “Wij zouden dat niet alleen voor onszelf doen, maar voor alle werknemers in Cambodja. De Nagaworld-zaak riskeert een dramatisch precedent te scheppen. Als de wet niet gerespecteerd wordt, geeft dat een duidelijk signaal aan de buitenlandse investeerders: wie de wet schendt, wordt niet gestraft. We kunnen dus niet plooien.”

Narith Sok en zijn collega’s blijven vechten, zelfs nu de directie onwrikbaar blijkt. Die onwrikbare houding is trouwens niet verwonderlijk. Chen Lip Keong, de baas van Nagaworld, is namelijk een economisch adviseur van eerste minister Hun Sen. Kunnen de werknemersrechten opwegen tegen de macht van het geld? Een zaak om te volgen… 

Frédéric Janssens

Frédéric Janssens is medewerker bij Oxfam-Solidariteit.

Dit artikel kadert in de campagne voor Waardig werk: ‘Stop, Werknemers zijn geen gereedschap!
Meer informatie over de campagne vindt u op www.oxfamsol.be/werk.