Met alle respect voor De Lijn die me de laatste weken gepast en correct heeft vervoerd. Dat is, sinds ik met mijn nieuwe rolstoel de bussen en trams gebruik. Maar wat ik maandag 21 augustus 2023 beleefde, heb ik niet meer meegemaakt sinds maart 2013, toen De Lijn het verbod invoerde om scootmobielen en hun berijders toe te laten op bussen en trams. Dit is mijn verhaal waar ik razend van kan worden.

Na enkele maanden wachten, had ik eindelijk nog eens een afspraak in Antwerpen met een vriendin uit Genk van jaren geleden. Het Zuid had ze nog nooit bezocht en ik had vernomen dat de Gedempte Zuiderdokken zo mooi zijn afgewerkt, dus zouden we daar naartoe gaan met de stadstrams en -bussen, voor zover dat mogelijk was.

Ik woon al 42 jaar in Antwerpen en sinds ik me verplaats met de scootmobiel – en ook daarvoor want ik was een fietser – had ik al lang geen gebruik meer gemaakt van de stadsbussen en -trams van De Lijn. Tot ik enkele maanden terug een nieuwe rolstoel kreeg van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (het VAPH).

Ik was zenuwachtig en onrustig want het was geleden sinds 2012 dat ik als immobiele persoon met een scootmobiel een bus had willen nemen en ik was geweigerd door de chauffeur. Maar nu, met mijn spiksplinternieuwe rolstoel, waarvoor in de rijtuigen plaats is voorzien met gele markeringen op de vloeren, uitklapbare oprijplaten, alarmbellen op de juiste hoogte zodat je er vanuit je rolstoel makkelijk bij kan … Heel goede verbeteringen tegenover een x-aantal jaren geleden, hoopte ik op een sprong vooruit. Tot vandaag werd ik niet teleurgesteld … Tot vandaag dus.

Ik haalde de vriendin af in Antwerpen Centraal en na een tijdje zoeken en vragen aan hen die het konden weten, maar ook anderen, naar de halte Astrid, zaten we op tram 10 naar het Antwerpse Zuid. “Afstappen aan de halte Kasteelplein en daar overstappen op tram 1, had men ons gezegd. De trambestuurder deed wat ie moest doen zoals bij het instappen, de brug uitklappen zodat we veilig konden afstappen.

Het was 14u15 toen onze tram 1 aan Kasteelplein stopte (dat weten we door de verplaatsingsgeschiedenis van Gmail op te vragen) om ons naar het Vlinderpaleis te brengen. Het ging vlotjes, niet te lange wachttijd: ‘Zodat ik mijn maatje tijdig terug op de trein naar huis kan zetten straks’ … dacht ik.

De tram stopte, deuren gingen open, MAAR er was een gapend gat tussen tram en tramhalte. Dat kon ik niet zo maar zelf overbruggen. Goed geluimd dat ik was door de aanwezigheid en het goede weer, zag ik de bestuurder uitstappen, om de brug open te klappen … dacht ik, maar de man zei:

“Ik heb geen plank om in de deur te leggen, en ik wil mijn rug niet overbelasten.” Ik was geshockeerd.

Ondertussen stonden de voorste wieltjes van de rolstoel al in het gapende gat en het kostte me moeite om er weer uit te geraken. Ik had me nochtans voorgenomen dat, als zoiets zou gebeuren, ik zou weigeren me aan de kant te laten zetten en de tram of bus zonder mij zijn weg te laten vervolgen.

Maar dat kan ik niet maken vind ik. Andere reizigers mogen niet het slachtoffer worden van mijn koppig gedrag. Dus reed ik wat achteruit, de deur sloot en weg was ie.

Ik zag verschillende inzittenden medelijdend en afkeurend kijken. Uiteindelijk besefte ik dat we in principe niet zover van de eindbestemming waren. Ik was wel bezorgd om de zwakke knieën van G. maar ze vond het okee om te stappen.

Toen we anderhalf uur later met een andere tram terug naar het station reden, deed die bestuurder van die tram de deuren open, klapte de oprijplank open, liet me erin, klapte de plank weer in, allemaal zonder zich zorgen te maken om rijtijden en andere reizigers die eventueel zouden staan wachten, om die ene, hulpbehoevende klant van dienst te kunnen zijn.

Wat heb ik me bij de vorige bestuurder zorgen staan maken zeg, om rijtijden en op tijd komen, als deze welwillende man zijn klanten belangrijk vindt en voor alles voorrang geeft. De weigeraar van daarstraks heeft zich niet eens geëxcuseerd of sorry gezegd: “Dat hij een slechte rug heeft en die niet WOU belasten om problemen te krijgen. Hij heeft ook niet bedankt om zo empatisch te zijn en dat we hem lieten doorrijden. Niets.

Later zei iemand ons dat de tram- en bus-bestuurders de plicht hebben om alle reizigers, ook de minder mobiele in een rolstoel, mee te nemen. Maar dat wist ik, want ik heb dit soort problemen aangekaart en besproken met iemand van De Lijn op een vergadering in Kermt enkele jaren terug.

Ik vind dat een bestuurder, die zijn volledige taak niet kan waarmaken, wegens gezondheidsredenen of wat dan ook, deze job niet kan uitvoeren. Dat ze hem een kantoorjob aanbieden, maar geen werkplek die kan leiden tot discriminatie van een burger door De Lijn, of De Lijn een negatief imago kan bezorgen.

Ik denk dat ik toch een normaal intelligente man ben en ik kan dit voorval als accidenteel relativeren, al hoop ik wel dat het niet te vaak gebeurt. Nu kan ik erom lachen door de sfeer, het gezelschap en het goede weer, maar dat is niet altijd zo.

Ik hoop dat u, dankzij de vrij gedetailleerde gegevens (helaas niet het tramnummer), de bestuurder van die tram 1 kan achterhalen, want ik, en niet alleen ik, tillen zwaar en dit soort incidenten. Het getuigt van klantonvriendelijkheid, discriminatie en het in de kou laten staan van mensen die op je staan te wachten met je tram, al is kou een foute bewoording.

Ik wens dat deze bestuurder ter verantwoording wordt geroepen bij de directie. Ik weet dat er een nijpend tekort is aan bestuurders maar er is een langetermijnvisie nodig, ook qua personeelsbeleid, om een opvolging van chauffeurs te hebben die hun werk wel correct doen en het imago van De Lijn ten goede komen.

Ik zal deze brief ook naar verschillende kranten en andere media sturen, want het is het belang van alle gebruikers, ook de toekomstige rolstoelrijders, dat iedereen met het juiste transport, door het juiste bedrijf, op het juiste moment naar de juiste plek worden gebracht.

Herman Hillen
Handicapactivist