Vierhonderd en acht keer heb ik “bonjour, comment allez-vous, voici, hello, how are you, welcome” gezegd, vierhonderd en acht appels uitgedeeld en evenveel bananen. Het artikel van de Cubaanse journalist, José Ernesto Novaez Guerrero, over het werk van Vriendschap Zonder Grenzen had me vervuld met plaatsvervangende schaamte. Eindelijk had ik de daad bij het woord gevoegd.
Vierhonderd en acht mensen die in stilte langs de tafels liepen. Sommigen bedankten met een glimlach, velen hielden hun blik gefixeerd op de inhoud van hun tasje, anderen keken zwijgend naar de grond of verstopten zich diep in hun hoodie. Een uitzondering was ‘de lezer’, een rijzige, oudere man uit de DR Congo, met in zijn linkerhand een kanjer van een boek. Hij wilde meer leren over “les causes de la pauvreté”.
Vierhonderd en acht mensen die enkel nog uitkijken naar dat papier dat hun bestaansrecht formeel moet bevestigen. Sommigen wachten al maanden op hun eerste afspraak bij Fedasil. De uitnodiging is opgesteld in het Nederlands of het Frans, een taal waarvoor meestal een tolk nodig is.
Vierhonderd en acht keer heb ik Syrië, Jemen, Palestina, Afghanistan, Niger, Ethiopië, Soedan, Somalië, Burundi, Congo zien passeren, mensen die door het systeem van hun waardigheid worden beroofd.
Vierhonderd en acht keer werd ik herinnerd aan al die jongeren in Oost-Congo, Palestina en destijds in Colombia die het antwoord schuldig bleven als ik hun vroeg naar hun dromen en het leven. Hun antwoord was eenduidig: weg, ver weg van hier.
Vierhonderd en acht keer heb ik “au revoir, see you again” gezegd.
Buiten op straat draait de wereld gewoon verder. In de auto naar huis gaan mijn gedachten naar het allereerste artikel van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens: “Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren.”. Maar om daar aanspraak op te kunnen maken moet je natuurlijk wel eerst als “mens” worden erkend. De wrede hypocrisie van het Westers discours kent geen grenzen.
Met dank aan Riet, Christel, Delia, Natasja, Titus en alle mensen van Vriendschap Zonder Grenzen. Met dank ook aan De Wereld Morgen. Ik kom zeker terug.
