Dussel was een van de oprichters van de Bevrijdingsfilosofie, een stroming waarvan hij de architect is. Na een bomaanslag op zijn huis in 1975 vanwege zijn politieke opstelling tijdens de door de VS gesteunde militaire dictatuur in Argentinië, ging hij in ballingschap in Mexico, waar hij later staatsburger werd.

Intellectuele biografie van Enrique Dussel (Spaans, Engelse ondertitels, 1:42:39):

Dussel onderhield nauwe persoonlijke contacten met filosofen als Karl-Otto Apel, Gianni Vattimo, Jürgen Habermas, Richard Rorty en Emmanuel Lévinas. Zijn enorme kennis van de westerse en de precolumbiaanse filosofie legde hij vast in meer dan 70 boeken en meer dan 400 artikelen, waarvan er vele vertaald zijn.

Helaas bestaat er geen vertaling van zijn werk in het Nederlands. Wel heeft Wil Heeffer een boek aan hem en aan zijn denken gewijd. Dit werd door ISVW in Leusden uitgegeven als De bevrijdingsfilosoof, het rebelse denken van Enrique Dussel.

Zijn vele publicaties en voordrachten – waarvan er vele op YouTube zijn terug te vinden (zoals zijn intellectuele biografie hierboven) – maken hem tot een van de meest prestigieuze filosofische denkers van de 20ste eeuw. Hij heeft op originele wijze bijgedragen aan de opbouw van een geëngageerde, sociaal-politieke filosofie.

Enrique Dussel studeerde in 1957 af in filosofie aan de Universidad Nacional del Cuyo, Mendoza, Argentinië, en promoveerde zowel in 1959 aan de Complutense Universiteit van Madrid als aan de Sorbonne in Parijs in 1967.

Hij bracht een groot deel van zijn professionele carrière door in Mexico, waar hij onder andere hoogleraar ethiek en politieke filosofie was aan de Universidad Nacional Autónoma de México (UNAM) in Mexico-Stad.

Daarnaast was hij hoogleraar-onderzoeker in het departement filosofie aan de Universidad Autónoma Metropolitana (UAM) Iztapalapa en interim-rector van de UNAM waar hij zich inzette voor een geheel nieuw curriculum.

Hij ontving minstens zes doctoraten Honoris Causa, waaronder die van de Universiteit van Fribourg (Zwitserland, 1981) en van de Universidad Mayor de San Andrés (La Paz, Bolivia, 1995). Hij was daarnaast de oprichter van de Revista de Filosofía Latinoamericana.

Eerbetoon van president Lopéz Obrador van Mexico voor Enrique Dussel (Spaans, Nederlandse ondertitels, 3:08):

Tijdens het eerste decennium van de 21ste eeuw was hij lid van de Grupo Modernidad/Colonialidad, het belangrijkste collectief van postkoloniaal denken in Latijns-Amerika. Centraal daarin stond de dekolonisatie van het denken en het opzetten van een onderwijssysteem dat opkwam voor een eigen leervorm waarin niet langer het eurocentrisch denken centraal stond.

Vertrekkend vanuit de wereldgeschiedenis, situeerde Dussel zijn filosofische denken vanuit de andersheid van de Ander, de achtergestelden oftewel de Niemanden zoals Eduardo Galeano hen benoemde.

Hij bekritiseerde de dominantie van het westerse denken en de westerse opvatting over de Moderniteit. Volgens Dussel begon die in 1492 na de invasie van de Spanjaarden in Zuid-Amerika en de verwoesting van hoogstaande culturen aldaar.

Dussel liet zich inspireren door zijn favoriete auteurs (Latijns-Amerikaanse en Europese, van Salazar Bondy of Freire tot Sartre of Heidegger, via Hinkelammert, Levinas, Ricoeur of Benjamin) en verwerkte ze in een nieuw dekoloniserend en kritisch discours.

Het resultaat was niet alleen een nieuwe visie op de wereldgeschiedenis, maar ook de ontwikkeling van nieuwe filosofische categorieën die in de loop der jaren werden verfijnd. De interculturele interpretatie van het denken van oorspronkelijke bewoners versterkte de oorspronkelijke stellingen van zijn bevrijdingsfilosofie en de materiële ethiek waarop die filosofie werd uitgebouwd.

Hij was tevens een van de steunpilaren van de partij Movimiento de Regeneración Nacional (Morena) van de huidige Mexicaanse president Andrés Manuel López Obrador en een van de stimulerende krachten achter de opbouw van diens partij.   

Een van de laatste openbare optredens van Enrique Dussel was in maart 2023 in Rome, waar hij door de Argentijnse paus Franciscus was uitgenodigd op een conferentie van de Pauselijke Academie voor Wetenschappen over kolonisatie en dekolonisatie.

Met zijn heengaan verdwijnt een belangrijke stem in het debat over bestaanszekerheid voor iedereen en de instandhouding van het leven in totaliteit. Maar zoals Bertolt Brecht het schreef: Der Mensch ist erst wirklich tot, wenn niemand mehr an ihn denkt (de mens is pas echt dood wanneer niemand nog aan hem denkt).