Het onderzoek, door de Universiteit van Leeds en de Universiteit van Barcelona, bevat een plan om landen aansprakelijk te stellen voor hun buitensporige uitstoot, en landen met een historisch lage uitstoot adequaat te compenseren.
Gezamenlijk goed
Het idee achter de studie gepubliceerd in het toonaangevende tijdschrift Nature Sustainability is dat de atmosfeer een gemeenschappelijk goed is. Op basis van het gekende wereldwijde koolstofbudget (de hoeveelheid CO2 die we in totaal mogen uitstoten om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden) berekenden de onderzoekers wat een rechtvaardig deel zou zijn van dat budget voor 168 landen, rekening houdend met de grootte van hun bevolking.
Daaruit blijkt dat vooral welvarende industrielanden – waaronder Europese landen, de Verenigde Staten, Japan, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten – al veel meer hebben uitgestoten dan hun toegewezen deel.
Met behulp van de koolstofprijzen uit de meest recente richtlijnen van het VN-klimaatpanel kenden de onderzoekers een waarde toe aan de overtollige emissies van elk land. Zo kwamen ze tot een “klimaatschuld” die de industrielanden hebben tegenover de landen in het Zuiden.
Compensatie
Landen met een lage historische uitstoot hebben onder het plan recht op gezamenlijk zo’n 5600 miljard euro per jaar aan compensatie, omdat ze hun economie koolstofvrij moeten maken terwijl ze in principe nog heel wat koolstofbudget over hebben.
Op de VS na is Duitsland het land dat per capita zijn koolstofbudget het meest overschreden heeft. Berlijn zou tegen 2050 in totaal meer dan 40.000 miljard euro aan compensatie moeten betalen.
Opvallend is dat ook China – op dit moment de grootste uitstoter ter wereld – recht zou hebben op compensatie. Dat komt omdat de industrie in China zich later ontwikkelde dan in de meeste geïndustrialiseerde landen. Per capita stoten de Chinezen ook tot de helft minder uit dan de Amerikanen – de VS staan tweede in de lijst staan landen met de grootste uitstoot. In 2010 was dat nog bijna drie keer minder per inwoner.
“Als we landen vragen om hun economieën snel koolstofvrij te maken, ook al zijn ze niet verantwoordelijk voor de overtollige uitstoot die het klimaat destabiliseert, is het een kwestie van klimaatrechtvaardigheid dat ze dan gecompenseerd moeten worden voor deze oneerlijke last”, zegt Andrew Fanning, die het onderzoek leidde.
