De klimaattop brengt verschillende milieu- en klimaatorganisaties naar Parijs. Ook partners van 11.11.11 zijn aanwezig op de top. Eén van hen is de Indonesische milieu-ngo Walhi. Er is een sterk verband tussen hun dagelijkse strijd tegen de ontbossing in Indonesië en de klimaatverandering. “Zolang de Westerse consumptie niet verandert, worden onze bossen gekapt.”

We spraken in Parijs met zes vertegenwoordigers van Walhi. Onder hen een vertegenwoordiger van een lokale gemeenschap die succesvol is in haar strijd tegen de ontbossing. Voor de Indonesische bevolking zijn bossen onontbeerlijk. Hun diepe wortels reiken tot alle lagen van de bevolking. Maar ook grote bedrijven zien de opportuniteiten van de bossen: grond voor palmolieplantages, natuurlijke rijkdommen onder de grond en houtproductie zijn booming business.

Wij zijn in Parijs omdat we de stem van de bevolking willen laten horen. Nationale acties zijn belangrijk, maar ze moeten ook internationaal ondersteund worden.

Bosbranden

Voor de lokale bevolking is die grootschalige bosontginning vaak slecht nieuws. Niet alleen verliest ze haar toegang tot grote stukken land, de ontbossing heeft diepgaande gevolgen.

Zo kampt Indonesië met enorme bosbranden. Die zijn vaak aangestoken omdat het afbranden van een bos snel gaat en een goedkope manier is om het land te rooien. “Soms sluiten de scholen enkele maanden omwille van de slecht vervuilde lucht. De kinderen zitten dan al die tijd zonder onderwijs. De rook is ook slecht voor de gezondheid, heel wat kinderen, zwangere vrouwen en ouderen komen daardoor in het ziekenhuis terecht. De overheid voorziet nauwelijks mondmaskers, daarvoor hangt de bevolking af van giften. En de lokale economie krijgt klappen. Om van de catastrofale gevolgen voor diversiteit en klimaat nog maar te zwijgen.”

Walhi komt op voor deze lokale gemeenschappen, want die vinden weinig gehoor bij de overheid. Eén concrete vorm van actie is het aanklagen van de overheid en bedrijven bij de rechtbank. De ontbossing gebeurt in een juridische schemerzone, aldus Walhi.

Onze wetgeving is goed. Het probleem is dat ze niet wordt nageleefd.

“Onze wetgeving is goed. Het probleem is dat ze niet wordt nageleefd. Zo mag een bedrijf maar 100.000 hectare grond bezitten. Geen probleem, dan richt men gewoon een aantal zusterbedrijven op om zo grote stukken bos te ontginnen. Corruptie is niet veraf. In verkiezingstijden betalen de bedrijven plots meer belastingen. Die worden gebruikt om campagne te voeren.”

Het kan anders

Dat het anders kan, toont de bevolking van het dorp Sungai Tohor in de regio Riau. Abdul Wanan reisde als vertegenwoordiger van deze gemeenschap mee met Walhi naar Parijs.

“Wij slaagden er in de bosbranden te stoppen. Ons dorp ligt in een regio met veel veengronden. De palmoliebedrijven brachten met hun kanalen zout zeewater naar onze gronden. De kanalen legden bovendien de veengronden droog. Die droge grond is te zuur voor hun acacia-plantages. Door de planten en bomen af te branden maken ze de grond vruchtbaar. Maar de rook is schadelijk en de acacia’s brengen ziektes. Wij hebben een kanaal geblokkeerd en plantten sago-bomen in de veengronden. Die zijn veel beter om de grond te beschermen. Zo hebben we de ontbossing gestopt.”

Onze regering bracht in haar kielzog een aantal bedrijven mee. Wij willen er voor zorgen dat ook de stem van de bevolking wordt gehoord.

De conclusie voor Walhi is duidelijk: “Geen enkel groot bedrijf doet het goed. Alleen het bedrijf van de bevolking doet dat: the company of the people.”

Stem van bevolking

Walhi reisde naar Parijs om de standpunten van de Indonesische regering te beïnvloeden. “Onze regering bracht in haar kielzog een aantal bedrijven mee. Die komen hier hun imago oppoetsen en lobbyen bij diverse regeringen. Wij willen er voor zorgen dat ook de stem van de bevolking wordt gehoord. De massale houtkap in Indonesië moet immers stoppen. Nationale acties zijn belangrijk, maar ze moeten worden ondersteund door een internationaal proces.”

Verander consumptie

Walhi staat zeer kritisch tegenover flexibele mechanismen als REDD. Daarbij wordt ontbossing in ontwikkelingslanden tegengaan door investeringen vanuit geïndustrialiseerde landen. Zo wil men broeikasgassen te lijf gaan.

Als de geïndustrialiseerde landen niets doen aan hun consumptie- en productiegewoonten, gaat de ontbossing gewoon door.

“Die mechanismen werken niet. Als de geïndustrialiseerde landen niets doen aan hun consumptie- en productiegewoonten, gaat de ontbossing gewoon door. Neem nu de palmolie-sector die in Indonesië zeer veel ontbossing veroorzaakt. Drie kwart van de palmolieproductie wordt geëxporteerd, onder andere naar Europa en de Verenigde Staten. Als die vraag niet slinkt, zullen de bossen blijven verdwijnen. Bovendien wordt bij veel REDD-projecten het sociale aspect vergeten.”

Alle landen dragen verantwoordelijkheid voor een goed klimaatbeleid. Maar de bijdragen zijn niet voor elk land gelijk, vinden de vertegenwoordigers van Walhi. “Internationaal klimaatbeleid en klimaatfinanciering moeten bindend zijn, niet vrijwillig. Mandatory, not voluntary.”

Les Six de Paris
Les Six de Paris zijn jonge journalisten die de klimaattop volgen. Ze hebben speciaal aandacht voor andere jongeren en stemmen uit het Zuiden. Dat doen ze met de steun van 11.11.11. Volg hun verslag op www.11.be/klimaattop.