Wetenschappers zien al jaren met lede ogen aan hoe hun groeiende stapel bewijsmateriaal genegeerd of zelfs ontkend wordt door een groot deel van de bevolking, met name onder de conservatieve Amerikanen.

Tot nog toe werd de schuld vooral bij een gebrek aan informatie of technologisch inzicht gelegd: wie niet dezelfde informatie heeft als de wetenschappers of niet voldoende inzicht heeft, kan de ernst van de klimaatverandering niet inschatten. De heersende opvatting was dan ook dat er meer wetenschappelijk bewijs nodig was, en dat de wetenschap beter moet communiceren en informeren.

Maar uit een studie bij meer dan 1.500 Amerikanen blijkt dat die kennis of informatie lang niet de doorslaggevende factor is. “Het publiek met de hoogste mate van wetenschappelijke geletterdheid en technologisch capaciteiten bleken niet het meest bezorgd om de klimaatverandering”, stelt de studie. “Het waren net diegenen waar de culturele polarisatie het grootst was.” De intelligentie, opleiding of informatieconsumptie hebben dus geen invloed op de mate waarin mensen zich laten overtuigen door de wetenschappelijke bewijzen.

Culturele identiteit

De wetenschappers ontdekten dat vooral culturele factoren doorslaggevend waren. “Die redenering stelt dat individuen geneigd zijn om hun perceptie van sociale risico’s af te stemmen op de waarden van groepen waarmee ze zich identificeren.” Mensen laten zich dus eerder leiden door hun directe omgeving en hun favoriete media dan door wetenschappelijke informatie.

Er is dan ook niet zozeer een conflict tussen wetenschappers en de bevolking, zoals vaak verondersteld wordt, besluit de studie, maar eerder tussen verschillende segmenten van de bevolking. De leden van die segmenten zijn geneigd hun interpretatie van de wetenschappelijke bewijzen af te stemmen op de culturele filosofie van hun “ideologische stam”.

De studie lijkt te suggereren dat er niet meer wetenschap nodig is om koppige klimaatontkenners over de streep te halen, zoals tot nog toe werd aangenomen. Om meer mensen het wetenschappelijke bewijsmateriaal te doen aanvaarden, moet eerder een manier gevonden worden om het debat los te koppelen van ideologische standpunten. Ook zouden invloedrijke opiniemakers en belangengroepen, die zich tot nog toe tegen de wetenschappelijke bewijzen kantten, moeten overtuigd worden om hun verzet op te geven.