De Block pleit voor een snelle en kwaliteitsvolle procedure, een snellere behandeling van de aanvragen, de bestrijding van de schijnhuwelijken, de bevordering van de terugkeer, etc. Niets nieuws aan de horizon dus. Maar nergens omschrijft ze hoe ze die zaken precies wil aanpakken. Dringende maatregelen zijn nochtans nodig, vooral voor het opvangprobleem.

Opvang en thuisloosheid

De afgelopen drie jaar heeft het federaal asielagentschap Fedasil zowat 11.000 mensen de opvang moeten ontzeggen wegens plaatsgebrek. De Brusselse straten zijn geen onbekende voor veel van deze asielzoekers. Verschillende NGO’s organiseerden daarop een eigen tijdelijk opvanginitiatief.

Dit initiatief vindt De Block een positief signaal. Het is echter niet de taak van deze NGO’s om opvang te organiseren, zij zien zich genoodzaakt dit te doen omdat de overheid in gebreke blijft. Geen positief signaal dus, maar een schandaal.

Asielzoekers die reeds het geluk hadden in een opvanginitiatief te verblijven (Rode Kruis, Fedasil, LOI’s) worden echter ook nog geconfronteerd met thuisloosheid. Regelmatig moeten asielzoekers de opvang verlaten, vooraleer er een woning voor hen gevonden is, waardoor ze opnieuw op zoek moeten gaan naar andere, tijdelijke opvang.

Een substantieel deel van die mensen zijn bovendien niet-begeleide minderjarigen, dezelfde niet-begeleide minderjarigen waar De Block door aangedaan was toen ze hen in de wachtrij van DVZ in Brussel zag staan.

Veel asielzoekers die naar België komen, willen graag een toekomst uitbouwen in ons land en bijdragen aan onze maatschappij. Zij willen graag werken (hetzij betaald, hetzij als vrijwilliger), maar ze mogen niet. Zij willen graag over een eigen huurwoning beschikken, in plaats van opvangplaats naar opvangplaats te hoppen. Maar vermits zij niet mogen werken, kunnen ze dat niet betalen.

Dode letter en een hard klimaat

Dat België al meermaals veroordeeld is door het Europese Hof voor de Mensenrechten voor de schending van de rechten van asielzoekers, zegt genoeg. Maar de mensen zonder wettig verblijf zijn nog slechter af. Nochtans stelt de Universele verklaring van de Rechten van de Mens dat “een ieder recht heeft op een levensstandaard, die hoog genoeg is voor de gezondheid en het welzijn van zichzelf en zijn gezin, waaronder inbegrepen voeding, kleding, huisvesting en geneeskundige verzorging en de noodzakelijke sociale diensten …”. Jammer genoeg blijkt die Universele Verklaring vaak dode letter waardoor die grondrechten worden in de dagelijkse realiteit met de voeten getreden worden.

Ondertussen kunnen deze mensen zonder wettig verblijf nog nauwelijks ergens terecht. Het klimaat verhardt en verschillende organisaties waaronder bijvoorbeeld CAW Mozaiëk in Brussel zien hun subsidies voor huisvestingsprojecten voor mensen zonder wettig verblijf stopgezet.

Een jonge, hoogzwangere (ze moet volgende week bevallen) Roemeense vrouw kan enkel nog terecht in de Casu, wat geen ideale omgeving is voor een hoogzwangere vrouw. Ze kan hier bovendien maar verblijven totdat ze bevallen is. Een jonge, getalenteerde Marokkaan die al maanden noodgedwongen op straat leeft, werd onlangs meermaals in de rug gestoken met een mes. Nogmaals, opvang was onvindbaar. Het zijn maar drie gevallen uit de dagelijkse realiteit in Brussel.

De kloof is groot

De kloof tussen theoretische rechten en effectieve rechten voor asielzoekers en mensen zonder wettig verblijf is groot. En met haar beleidsnota ‘asiel en migratie’ blijft De Block zwaar in gebreke om ook daadwerkelijk een oplossing te bieden voor het probleem.

Na een maand van stilzwijgen, is een dergelijke nota van slechts 10 bladzijden een aanfluiting voor alle mensen die bij deze problematiek betrokken zijn. Daarom, beste staatssecretaris De Block, herinner ik u graag aan een oud spreekwoord: ‘Spreken is zilver, zwijgen is goud’.

Hanne Stevens

Hanne Stevens is signaalwerker in Brussel.