Linkse eenheid? Zullen ze het kunnen? De vraag wordt wat cynisch gesteld door veel héél gewone mensen. Die de sp-a afgeschreven hebben. Die de rechterzijde zien oprukken en zich vertwijfeld afvragen waar de ‘roden’ blijven. Zijn ze nu echt niet in staat de weinige meningsverschillen even in de ijskast te zetten?
Gauchistische kapelletjes
Om samen naar de gemeenteraadsverkiezingen in oktober 2012 te trekken, zeg maar. Bijvoorbeeld in Antwerpen waar de ‘socialistische’ burgemeester Patrick Janssens en de rechtse Bart De Wever (NV-A) één zelfde conservatieve programma promoten.
Neen, dus. Er groeide hoop toen Erik De Bruyn sp-a-Rood in mei dit jaar om vormde tot Rood! en uit de vermolmde sociaal democratische partij stapte. De Bruyn bewees een enorme aanhang te hebben in de partij. Mensen die bleven, nadat de ooit volkse basis gezuiverd werd ten voordele van de het kaviaar socialisme. Die nu Rood! als alternatief zien.
Rood! werd op korte tijd in geheel Vlaanderen een beweging met toekomst waarbij klein linkse partijen en progressieve individuen aansloten. Rood! heeft invloed in het ABVV en is niet dogmatisch. Rood! is een open initiatief dat basis democratisch werkt. Een verademing voor hen die het gekissebis in de gauchistische kapelletjes beu zijn.
Mooie droom…
Rood! heeft haar eigen aanhang opgebouwd van uit middens van teleurgestelde sociaal democraten. Van uit syndicale middens en sociale bewegingen. De tijd was rijp om in te zien dat binnen de sp-a blijven werken om haar een meer linkse koers te doen varen, vechten tegen de bierkaai was. Men wou niet de weg opgaan van de weekbladen Links en La Gauche in de zestiger jaren. La Gauche werd uit de PSB gezet, Links werd vakkundig gewurgd in de Belgische Socialistische Partij (BSP).
Rood! is geen marginale beweging, ze heeft een brede specifieke basis en toekomst. Hoe mooi zou het zijn moest deze links socialistische beweging voor de gemeenteraadsverkiezingen in zee gaan met de Partij Van de Arbeid (PVDA).
Een partij die haar sectair verleden tracht af te schudden. Die haar publiek verwierf en positieve electorale resultaten kan voorleggen. Die mobiliseert. Ook in het Antwerpse. Met drie districtsraadsleden in Hoboken en Deurne, met het vooruitzicht op een verkozen gemeenteraadslid. Met verkozenen elders in België.
Oude vormen en gedachten
Een eenheidslijst van Rood! + PVDA + anderen leidt niet louter tot een optel som. Er is de niet te onderschatten subjectieve factor. De opluchting, de geestdrift bij zeer veel progressieve mensen dat hét kan. Dat er een alternatief geboden wordt in een steeds meer rechts wordende stad.
Een stap in deze richting zetten vereist enige durf, die men bij links zou verwachten. Maar neen, dus. Alles lijkt er op dat de gesprekken die tussen Rood! en de PVDA nog doorgaan, steriel en kneuterig zijn. Dat de PVDA op haar strepen blijft staan en niet die rebelse ‘durver’ is die uit haar professioneel gemaakte PR moet blijken. Wie deze partij van binnenuit kent, weet dat de ‘oude vormen en gedachten’ er welig blijven tieren.
Wil de PVDA uit de oudbakken geschiedenis leren, dan kan men te rade gaan bij de Bulgaarse Stalinist Georgi Dimitrov. Die in 1933 na een door hem uiterst moedig gevoerd proces voor een nazi rechtbank, er van vrijgesproken werd de aanstichter te zijn van de Rijksdagbrand.
Leerde de linkerzijde ?
Die vooral degene was die een einde maakte aan het extreme sectarisme van de Bolsjevisten / Communisten tegenover de sociaal democratie, die ‘bondgenoten van de nazi’s’. Het was de Communistische Internationale (Comintern) die verdeeldheid zaaide en op de rand van de waanzin een bocht naar het Volksfront nam. Is het teveel gevraagd om vandaag dergelijke waanzin te ontlopen en eenheid te verkiezen?
Veel herinnerd dezer dagen aan de dertiger jaren van vorige eeuw. De crisis, de opkomst van extreem rechts, de aantasting van de burgerlijke vrijheden, het gesjoemel met de sociale verworvenheden, het weifelen van de sociaal democratie, de toename van extreme armoede, de macht van het groot kapitaal, oorlogen. Antwerpen was in België steeds een politiek laboratorium waar uitersten tegenover mekaar stonden. Dat is het nog steeds. Leerde de linkerzijde hier uit?
Electoraal gewin is niet de enige weg in een pseudo-democratie als dit land. Verkozenen kunnen de raden wel als podium aanwenden en een massa mensen bereiken. Zoals – jawel – Dimitrov zelfs van uit de nazi rechtbank de wereld bereikte. Deelnemen aan verkiezingen heeft zin.
Hand in hand
Met een brede linkse / progressieve eenheidslijst in Antwerpen deelnemen, zou lonen. Daartoe niet komen is een beledigende onderschatting van het politiek bewustzijn van de kiezers, van ‘de mensen’. Dat werd in positieve zin bewezen in 1994, toen de uit de SP afkomstige Beweging voor Sociale Vernieuwing (BSV) + Agalev met één lijst, vier gemeenteraadsleden won.
Het was het initiatief ‘Hand in Hand’ met Mieke Vogels en Patsy Sörensen op kop. Deze samenwerking strandde later op het vulgair opportunisme van Sörensen, die voor eigen gewin ging en een bondgenootschap sloot met… Vivant van de ultra liberale voetbal bobo Roland Duchâtelet.
‘Hand in Hand’ toonde in ’94 aan dat er een potentieel aan kiezers bestaat dat wacht op een eenheidslijst ‘zonder gezeur’. Dat is wat de mensen vragen : ‘Hand in hand’. Het gezeur is nu in volle gang en voorspeld weinig goeds. Rechts kan zich in de handen wrijven. P. Janssens ook, vermits hij dreigt verlost te raken van een concurrent in zijn gevecht om het burgemeester postje met zijn geestesgenoot Bart De Wever. Links dreigt een historische kans uit handen te laten glippen.
Erik De Bruyn : ‘Hoe ver staat het…’
‘Hoe ver staat het met de linkse frontvorming in Antwerpen?’ titelt de site van Rood! Reeds in een persmededeling van de beweging over het Oosterweeldossier en de broederlijke eensgezindheid van Janssens en De Wever hier in, lazen we : ‘Deze vaststelling sterkt Rood! in haar voornemen om in 1212 met een open linkse stadslijst naar de verkiezingen te trekken’. Enkele dagen later werd meer duidelijk met het artikel ‘Hoe ver staat het…’. (‘Rood!’) (1)
Pogingen om ook Groen! bij zo’n eenheidslijst te betrekken draaiden op niets uit, omdat de groenen kiezen voor deelname aan de meerderheid. Blijft dus de PVDA waarmee de gesprekken nog steeds aan de gang zijn. We citeren uit het interview met Erik De Bruyn.
Er is een kartel in de maak? ‘Zover staan we nog niet. Eerder dit jaar maakten we al duidelijk dat een open linkse stadslijst met een nieuwe, frisse naam in Antwerpen volgens ons de meeste slaagkans heeft. De PVDA hield echter vast aan een klassieke kartel formule waarin hun naam vooraan zou moeten staan. Hoewel dit voor onze achterban allerminst evident is wilden we de gesprekken niet hypothekeren en hebben we deze voorwaarde voorafgaand aanvaard. Vervolgens vond de PVDA dat Peter Mertens lijsttrekker moet zijn. Dit leek ons bespreekbaar’.
Dansen met twee…
Dan lijkt de weg nu toch vrij voor een kartel PVDA-Rood! ? ‘Helaas niet. We stelden aan de PVDA voor om het niet enkel over Antwerpen te hebben, maar ook over kartelvorming elders in Vlaanderen. Om onduidelijke redenen werd dit voorstel door de nationale leiding van de PVDA verworpen. Momenteel zijn er dus alleen onderhandelingen aan de gang over Antwerpen, en dan enkel alleen over de gemeenteraad. Het voorstel dat de PVDA op tafel legt is echter zeer onvoldragen. Naast het lijsttrekkerschap eisen ze ook de tweede plaats op. Hoe dan ook ligt de bal nu terug in het kamp van de PVDA’.
Hoe belangrijk is voor jou die linkse eenheidslijst ? ‘Zeer belangrijk. Ik denk dat een eenheid formule een krachtige dynamiek teweeg zou kunnen brengen. De Antwerpse politiek heeft nood aan een sterke en heldere oppositie stem die voorrang eist voor de sociale noden in plaats van de huidige vermarkting van de stad. Redenen genoeg om ter linkerzijde de handen aan de ploeg te slaan. Maar om te dansen moet je met twee zijn’.
En wat als die linkse eenheid er niet komt ? ‘Dat zou bijzonder jammer zijn, maar niet onoverkomelijk. Rood! is een krachtig groeiende beweging. We bereiden ons nu volop voor op plan B, namelijk het indienen van een volkse, linkse stadslijst. Samen met onafhankelijken en vertegenwoordigers van sociale bewegingen. Ondertussen blijft onze deur wagenwijd open staan voor échte samenwerking’.
Verdeelde slagorde
Besluit? Alles wijst er op dat links van de sp-a en Groen! in Antwerpen in verdeelde slagorde naar de verkiezingen gaat. Elders in Vlaanderen voert Rood! naar gelang de plaatselijke situatie, gesprekken met mogelijke bondgenoten. Het contact met de PVDA blijft bestaan. Maar Rood! maakt zich begrijpelijk op om met een linkse open stadslijst naar haar publiek te trekken. Een ledenvergadering beslist.
Een wonder is niet uitgesloten, maar mijn buurvrouw is wellicht het meest realistisch wanneer ze zegt : ‘Dat ze mekaar nu tenminste tijdens de verkiezingscampagne niet teveel voor de voeten lopen…’
1 – ‘Rood!’ www.roodlinks.be
Foto Erik De Bruyn FotoGordon