“Nu er geen acute crisis meer op het radar staat, wil het Wereld Economisch Forum (WEF), dat vandaag in Davos begint, zich richten op “oplossingen voor echt fundamentele kwesties”, zegt oprichter Klaus Schwab. Schwab sprak tijdens een persconferentie voorafgaand aan het forum, dat jaarlijks de rijkste en machtigste mensen en bedrijven bijeen brengt in het Zwitserse Davos.

Dit jaar gebeurt dat voor de 44ste keer. Het WEF verwacht 2500 deelnemers, onder wie ceo’s van de duizend grootste bedrijven in de wereld, meer dan dertig regeringsleiders en talloze andere leiders van internationale instituten.

Het WEF publiceerde onlangs een rapport waarin aandacht is voor de groeiende inkomensongelijkheid. Volgens de auteurs heeft die ongelijkheid gevolgen voor de sociale stabiliteit in landen en kan hij een bedreiging vormen op wereldwijde schaal. “Het is essentieel om innovatieve oplossingen te vinden voor de oorzaken en consequenties van een wereld die steeds ongelijker wordt”, staat in het rapport.

Armoede en inkomensongelijkheid

Ontwikkelingsorganisatie Oxfam International kwam deze week ook met een rapport over hetzelfde onderwerp. Volgens Oxfam bezitten de 85 rijkste mensen op de wereld de helft van de rijkdom van de wereldbevolking. “We kunnen het gevecht tegen armoede niet winnen zonder iets te doen aan ongelijkheid”, zegt Winnie Byanyima, directeur van Oxfam.

Fiscale deregulatie, belastingparadijzen, geheime prijsafspraken, lagere belastingen op hoge inkomens en investeringen, en bezuinigingen op openbare diensten zijn volgens Oxfam belangrijke oorzaken van ongelijkheid. De rijke elite heeft volgens de ontwikkelingsorganisatie biljoenen dollars ondergebracht in belastingparadijzen in de wereld. “In Afrika gebruiken multinationals, vooral in de mijnbouw, hun invloed om belastingen te vermijden. Op die manier krijgen overheden minder geld binnen om armoede te bestrijden.”

“Deloitte, dat onder meer bedrijven adviseert hoe ze belastingen kunnen vermijden in Afrika, twittert over inkomensongelijkheid op #DeloitteDavosLive. Dat laat iets zien van de absurditeit van Davos.”

Enkele van de grootste mijnbouwbedrijven hebben hun hoofdkantoor in Zwitserland, waar veel kapitaal is ondergebracht om het betalen van belasting te vermijden. “Belastingontduiking en belastingvoordelen zijn sterk verbonden met ongelijkheid”, zegt ook Martin Hojsik, campagneleider bij ActionAid International. “Door het gebrek aan inkomsten, ontbreekt het met name in ontwikkelingslanden aan geld voor essentiële diensten zoals onderwijs en gezondheidszorg.”

Van Davos verwacht Hojsik niet veel goeds. “Deloitte, dat onder meer bedrijven adviseert hoe ze belastingen kunnen vermijden in Afrika, twittert over inkomensongelijkheid op  #DeloitteDavosLive. Dat laat iets zien van de absurditeit van Davos.”

Belastingontduiking niet eens op agenda WEF

Anders dan ActionAid, is Oxfam wel aanwezig op het WEF. Oxfam zal bij de deelnemers aandringen op progressieve belastingwetgeving, openbaarheid van investeringen in bedrijven en stichtingen, goede salariëring door bedrijven en het investeren van belastinginkomsten in gezondheidszorg, onderwijs en sociale zekerheid voor burgers.

Een blik op de meer dan 260 sessies in Davos, laat echter zien dat hete aardappelen zoals belastingontduiking niet op de agenda staan, zelfs niet bij een workshop die specifiek over de mijnbouw gaat. Onderwerp van die workshop is het bevorderen van toekomstige groei in relatie tot groeiende schaarste en milieuproblemen.

Bijna geen enkele workshop richt zich specifiek op ontwikkelingslanden. Wel is er een sessie over de ontwikkelingsdoelen na 2015. Tijdens die sessie wordt gesproken over de vraag hoe een nieuwe ‘geest van solidariteit, samenwerking en wederzijdse verantwoordelijkheid’ die doelen kan vertalen in concrete actie.

Peter Niggli, directeur van Alliance Sud, een alliantie van de zes grootste Zwitserse hulporganisaties, laat zulke debatten voor wat ze zijn. “Lobbyen bij de Zwitserse regering heeft meer zin”, zegt hij. Als discussieforum heeft het WEF naar zijn mening geen enkele invloed op de ontwikkelingsagenda na 2015.

Niggli zegt dat het niet het officiële programma met debatten en workshops is dat zakenmensen en politici naar Davos brengt, maar de kans om te netwerken en achter gesloten deuren nieuwe projecten op te zetten.