yannickverstraete

Stad Gent klopt zich op de borst voor klimaatpolitiek, maar laat volkstuinen ontruimen voor antikraak

vrijdag 24 februari 2012 18:13

Spread the love

Door Griet Vanassche, John Gruwez, Dimitri Thienpont, Yannick Verstraete.

“Wie in 2019 zelf geen voedsel kweekt, lijdt honger” staat te lezen op de website van het Gents Klimaatverbond dat tegen 2050 van Gent een klimaatneutrale stad wil maken. Een leuke quote op een hippe website. Een zinvol project met een ambitieus maar nobel doel. Maar wat als blijkt dat het beleid dat Stad Gent voert, helemaal in tegenspraak is met het klimaatadaptief beleid waar ze zich zo graag mee in de kijker stelt. De houding van Stad Gent in het dossier rond het sociaal-ecologisch project ’t Landhuis doet groene maskers van het huidige stadsbestuur afvallen. Ze verkiest immers het project te ontmantelen en de ruimte gratis in beheer te geven aan een antikraak-firma. Of hoe een stad een breed gedragen burgerinitiatief zomaar in de kiem smoort.

Gent Klimaatneutraal

Je kan er de laatste jaren niet om heen, Stad Gent denkt na over het toekomstbeeld van haar stad. Hoe zal de stad er uitzien over 20, 30, 40 jaar? Hoe zullen mensen zich verplaatsen? Hoe zal omgegaan worden met de energievoorziening? Hoe kunnen mensen meer zelfvoorzienend worden? Hoe kan men mensen minder afhankelijk maken van een steeds verder globaliserende wereld? Het zijn terechte vragen en grote uitdagingen voor een stadsbestuur, en daarom zeker toe te juichen dat beleidsmakers er zich stilaan van bewust zijn en pro-actief gaan denken. Niet alleen beleidsmakers, maar vooral inwoners zelf nemen initiatief en gaan heel concreet en inventief om met deze vraagstukken. Er is groeiende interesse voor transitie-initiatieven, een aanzienlijk aantal verenigingen en mensen nemen deel aan Donderdag-veggiedag, inwoners gaan via de luchtfoto na hoe het gesteld is met hun dakisolatie, de vraag naar volkstuintjes schiet door het dak.

Van zeer klein tot groot engagement, ze vullen elkaar aan. En zo moet het ook. Het beleid kan op allerhande manieren faciliteren, maar uiteindelijk moet de verandering van onderuit komen. Je zou dus denken dat Stad Gent dergelijke initiatieven van onderuit met open armen ontvangt. Helaas, zo blijkt uit hun standpunt over ’t landhuis. We zien dat Stad Gent het duurzame imago dat het zo graag uitdraagt, in dit dossier helemaal uitholt. Terwijl er zoveel vraag is naar volkstuintjes, tijdelijk onderkomen voor thuislozen, ruimte voor burgerinitiatief, sluit Stad Gent haar ogen voor dit waardevol sociaal-ecologisch project. Het is weinig waarschijnlijk dat dit standpunt breed gedragen wordt binnen het Stadsbestuur en de inwoners van Gent. Hoe is het dan zover kunnen komen?

Zwarte dag?

Vorige week werd voor een laatste keer via de ombudsdienst van Stad Gent een njet gegeven voor het uitstellen van een ontruiming. Dit betekent dat uiterlijk op 24 februari het landhuis, de volkstuinen en de fruitgaard verlaten moet zijn. Dit terwijl nog geen enkel concreet plan klaar is voor de herinrichting van de site waar ’t landhuis deel van uitmaakt.

De groep achter ’t landhuis is zich steeds bewust geweest van het mogelijke tijdelijke karakter van het project en is zeker niet gekant tegen het idee van een herinrichting van deze Gentse uithoek. Het is echter niet meer dan normaal dat zij moeite hebben om hun project te verlaten in een mist van onduidelijkheid.

Er is nog steeds hoop en goede wil aanwezig bij de groep achter ’t landhuis, die immers al met de voorbereidingen was gestart voor een nieuw teeltseizoen. Maar er heerst vooral ontgoocheling en ongeloof voor het harde standpunt van het stadsbestuur.

Als het uiteindelijk zover komt dat repressief antikraakbeleid het wint van dialoog en burgerinitiatief, betekent dit een zwarte dag voor Gent, haar inwoners, haar vele initiatieven en eigenlijk ook voor de grote publiciteitsstunt ‘Gents Klimaatverbond’. Want dit is een regelrechte slag in het gezicht van de mensen die van onderuit mee denken en werken aan het Gent van morgen.

‘t Landhuis

‘t Landhuis bevindt zich in de Warmoezeniersweg 10, in een groene zone op een boogscheut van het centrum van Gent en werd jarenlang gebruikt om er verschillende thuislozen en daklozen met psychische problemen onderdak en tewerkstelling te bieden in een sociaal-ecologisch project. Op die manier droegen ook zij hun steentje bij aan de maatschappij. Dit project werd mee opgevolgd door Ateljee vzw. Zij kweekten er bio- groenten voor hun sociale restaurants, tot ze besloten andere oorden (Melle) op te zoeken wegens wijziging van bestemming van de gronden.

Bijna 2 jaar geleden nam een groep mensen ’t landhuis op de oude locatie terug in hergebruik en zetten de geest en traditie van ’t landhuis verder. De tuintjes werden prompt terug in gebruik genomen en verdeeld in collectieve en (gratis) individuele biologische volkstuintjes voor enthousiaste Gentenaren. De daken dienden opnieuw als onderkomen voor thuislozen. Op die manier werd voldaan aan 2 noden waar een stad als Gent mee te maken heeft, nl. de stijgende vraag naar volkstuintjes en onderdak voor thuislozen. De som van 2 is echter meer dan de samenvoeging van de 2 apart. Op ’t landhuis ontstond op die manier een laagdrempelig platform voor lokaal engagement en burgerinitiatief. Er vonden workshops, infoavonden, en skillshare plaats. Iedere zondag (behalve in de wintermaanden) is er een volkskeuken met groenten uit eigen tuin. Mensen kunnen er voor vrije bijdrage van een stevige en gezonde maaltijd genieten. Ze leren elkaar beter kennen en wisselen ideeën uit, bv. rond hun tuintjes. Ook een fietsherstelatelier en een weggeefwinkel vonden er onderdak. Als mensen nog goede spullen hebben die ze niet meer gebruiken, leggen ze die in de weggeefwinkel. Mensen die spullen nodig hebben, kunnen die dan gratis meenemen. Tot slot vonden ook talloze vzw’s de weg naar ’t landhuis.

‘t Landhuis was hierin steeds erg ‘hands-on’ en uitermate laagdrempelig: de plek bood de kans om met hoofd, hart en handen aan de slag te gaan en te experimenteren. Honderden mensen maakten hier dankbaar gebruik van.

Ommekeer

Dit alles gebeurde steeds in onderling overleg en goede verstandhouding met de eigenaar van de gronden. Op 20 december kocht Stad Gent echter het perceel aan. ?Nog geen maand later werd aan de betrokkenen van ’t landhuis duidelijk gemaakt dat ze binnen de maand zouden moeten vertrekken. Tevens moesten alle groenten die zich nog op de perceeltjes bevinden (zowel collectieve als individuele tuinen) uit de grond verwijderd worden.

Door het antikraakbeleid van Stad Gent zou dit project moeten wijken voor een anti-kraakfirma die het beheer overneemt. Het gevolg van dergelijk scenario laat zich raden: verloedering, afbraak (gepland in de zomer 2012) en braakligging voor vele maanden, zo niet jaren, tot er ooit concrete werken aanvatten voor de heraanleg van de site.

Tot nu toe echter, zijn daar nog geen concrete plannen voor, en al zeker niet voor het randperceel waarop ’t landhuis gelegen is. Vanwaar deze haast, als zelf nog geen concrete plannen op tafel liggen? Waarom tijdens de winter deze mensen op straat zetten? Misschien omdat in deze periode van het seizoen de tuintjes sowieso een eerder schrale indruk geven en men zo minder imagoschade hoopt op te lopen (‘men kan toch niet midden in de zomer mensen uit hun tuintje jagen?’)? Men kiest hier duidelijk zijn moment.

Het „3-stappen plan“ van Christophe Peeters

Het “3-stappen plan” van Schepen van Facility Management Christophe Peeters werd in 2010 goedgekeurd. Het houdt in dat in eerste instantie getracht wordt de panden in te zetten als onderdak voor thuislozen. In 2e instantie wordt gekeken of er geen vzw’s over de ruimte kunnen beschikken. Slechts in een laatste instantie wordt een zogenaamde vastgoedbeschermingsfirma (antikraakfirma) ingeschakeld.

Met betrekking tot het ’t landhuis merken we dat de eerste 2 stappen van dit, reeds repressieve, anti-kraakbeleid gewoonweg overgeslagen worden. Stad Gent liet immers weten het pand met bijhorende gronden in het beheer van een anti-kraakfirma te willen geven. Waarbij ze dus meteen voorbij gaat aan de sociale functie van dergelijke panden.

Op dit eigenste moment wordt gratis en voor niets voldaan aan de eerste 2 stappen uit het fameuze 3-stappen plan. Een voorstel van de gebruikers van ’t landhuis tot het opstellen van een precaire gebruiksovereenkomst werd door het Kabinet Peeters steevast geweigerd zonder enige argumentatie. Het stemt tevens tot nadenken dat het project zelfs nog nooit werd bezocht door iemand van het Kabinet Peeters, je zou vermoeden dat ze ‘t landhuis enkel kennen van op een luchtfoto op Google Maps.

De keuze is aan het stadsbestuur

Stad Gent moet nu kiezen: ofwel geeft ze lokaal sociaal-ecologisch engagement een kans en toont ze dat ze het echt meent met haar ambitieuze doelstellingen voor een klimaatneutraal Gent. Ofwel kan ze beter wat dreigt een 3de rangscircus te worden, opdoeken en niet langer moeite doen om het imago gaaf te houden. De keuze is aan het stadsbestuur en in oktober aan de Gentenaar.