Ten
eerste: Energieopslag wordt door mij al jarenlang verdedigd. Omzetten van
het teveel aan elektriciteit, als zonne-en windenergie meer produceren dan
nodig, in andere vormen van energiedragers, is het ei van Columbus. Velen weten
dat. Maar op debatten met grote namen zoals die van de Koninklijke Academie
voor Wetenschappen van België, bestreden gerenommeerde professoren dit met één
uitspraak: “Wie gaat er nu investeren in een installatie die maar 15% van de
tijd draait?”

Dat is een
zuiver ideologische  benadering die een
nefaste maatschappijopvatting toont. Precies of de winstvoet die een
investering opbrengt het hoogste criterium is.  REScoop organiseerde vorig jaar een studiereis
naar Denenmarken. Daar is het gebruikelijk dat verschillende technologische
oplossingen gecombineerd gebruikt worden voor warmte en stroomopwekking. Niet één
draait daar continu. Waarom kan dat daar? Omdat de
eigendomsstructuur anders is: hetzij de gebruikers, hetzij de gemeenten zijn
collectief eigenaar. 

Ten
tweede: Tesla heeft een niche –gat in de markt ontdekt en vult dat op:
Batterijen ter grootte van een ijskast, die 7 kWh of 10 kWh kunnen opslaan en
3000 of 3500 euro kosten. Elke woning kan zo overdag zijn eigen zonne-energie
opslaan en die ’s avonds en ’s nachts gebruiken. Dat eenvoudige idee heeft
meerdere voordelen. Vooral dat je niet langs het elektriciteitsnet passeert. Je
koppelt als het ware jezelf (toch gedeeltelijk) van het net af. Daardoor wordt
overbelasting vermeden. Een groot voordeel tegenover de huidige toestand: je
produceert overdag zonne-energie die je aan het net afgeeft, om elders door
anderen gebruikt te worden. Je meter draait terug. ’s Avonds en ’s nachts haal
je terug elektriciteit van het net af voor eigen gebruik en je meter draait
weer vooruit. Maar die elektriciteit wordt dan meestal op een vuile manier
geproduceerd.  

Ten derde:
Bemerk dat eigenaars met zonnepanelen op hun dak in een heel individualistische
situatie staan tegenover de netbeheerder. Zij kunnen hun hernieuwbare stroom
enkel aan het net kwijt. De organisatie REScoop maakte mij attent dat het bij
wet verboden is om een teveel aan zonne-elektriciteit door te geven aan je
buren. Wordt er op een zonnige dag meer elektriciteit geproduceerd dan nodig,
dan wordt dat afgeleid naar de aarding in de bodem. Door bijvoorbeeld te
leveren aan de buren zou je de marktwerking verstoren, weet je. En dat wordt
als een gruwelijke schande beschouwd in de huidige rechtsorde.

Elektriciteitsvoorziening
kan je in de huidige samenleving een basisrecht noemen. Iets dat collectief
geregeld moet worden. Lokale samenwerking is aangewezen. Maar meer nog komt het
aan de overheid toe technische oplossingen uit te werken die in het voordeel
zijn van de overgrote meerderheid van de bevolking. In het voordeel van de 99%
en niet de 1%.  

Ten
vierde: Er bestaan heel wat technische oplossingen om elektriciteit uit piekproductie
van hernieuwbare bronnen op te slaan voor later gebruik. Wel, de oplossing met
batterijen is de minst goede keuze. Heel wat reacties op de berichtgeving van
Tesla en de BBL zeiden het al: Tesla gebruikt lithium-ion batterijen. Lithium
is een eerder zeldzaam aardmetaal. De gebruiksduur is beperkt. De gehele balans
aan grondstoffen en energie is niet zo denderend. Ook komt het vaak neer op
plunderen van grondstoffen uit de ontwikkelingslanden. Laten we dergelijke
batterijen voorbehouden voor kleine toepassingen.

De oplossing
ligt eerder in kleine wateropslag, die per wijk georganiseerd zou kunnen
worden. Denk aan iets dat op een watertoren lijkt. Of we kunnen gebruik maken
van bestaande hoogteverschillen. Het overdag opgepompte water laten we ’s
nachts over een turbine naar beneden lopen.

Perslucht is
ook een gekende opslagmethode, die overal goed doenbaar is en heel eenvoudig
terug omgezet kan worden in elektriciteit of rechtstreeks als drijfkracht kan
gebruikt worden.

En dan heb
je de mogelijkheid van elektrolyse van water in waterstof en zuurstof. Een
oplossing op industriële schaal die goed past bij onze petrochemische
industrie. Ik schreef hier reeds over. Waterstof en zuurstof kunnen op velerlei
wijzen gebruikt worden en een enorme bijdrage geven aan de verbetering van de
klimaatproblematiek. Waterstof kan ook omgezet worden in methanol. Waterstof en
methanol kan je beide rechtstreeks verbranden als drijfkracht van een motor. Je
kan er ook via een brandstofcel elektriciteit mee opwekken. Zoals gebeurt in de
waterstofbussen van De Lijn.  

Ten
vijfde: de betere technische oplossingen struikelen steeds over
hetzelfde:  in vergelijking met de
vuilere productiemethodes zijn ze “niet rendabel genoeg”. De winstvoet op
investering is lager dan bij  “business as
usual”. Daarom, omwille van het klimaat, omwille van het recht op zuivere
lucht, omwille van het recht op betaalbare basisvoorziening voor iedereen,
dient de overheid een reglementering uit te werken die de betere technische
oplossingen verplicht. Kunnen de betreffende firma’s daar niet mee leven? Dan
dient de overheid het zelf over te nemen, met een democratische controle door
de bevolking. Dat is een kwestie van verantwoording tegenover de maatschappij
en tegenover de natuur.

 Met
vriendelijke groeten,

Wiebe Eekman