Met de mars, in juli al officieel aangekondigd, protesteren de Nasa-indianen tegen de militarisering van hun gebied. Ze zullen alle versterkingen ontmantelen, maar ook de kampen van de linkse rebellenbeweging de FARC, om niet beschuldigd te worden van partijdigheid.

Strategisch gebied

Het territorium van de Nasa-indianen is een strategisch gebied voor de strijd tussen de Colombiaanse regering en de FARC. In het gebied, dat wordt bestuurd door de Organisatie van Inheemse Raden van Noord-Cauca, wonen ruim honderdduizend mensen, waaronder ook een deel Guambiano-indianen, zwarten en mensen van gemengd ras.

Het tropische gebied grenst aan de provincie Tolima, een ondoordringbaar Andesgebied, waar volgens de regering de leider van de FARC, Alfonso Cano, zijn hoofdkwartier heeft.

In juli werden er in Toribío nog honderden huizen verwoest door de FARC bij een mislukte aanslag op het politiebureau, omdat daar soldaten gelegerd zouden zijn. De politie-agenten werden door de FARC ontvoerd – op één na, die het dorp was uitgesmokkeld door de Inheemse Garde. Dat is een groep die de nationale vredesprijs heeft gewonnen.

De militarisatie vindt plaats in een duizelingwekkend tempo. Het leger heeft zelfs nog geen eigen gebouwen. In Buena Vista, een hooggelegen dorp met een goed uitzicht naar alle kanten, is een contrarevolutionair bataljon neergestreken. De bevolking is tegen, want precies in dat dorp is ook een humanitaire schuilplaats voor mensen die zijn ontheemd door het geweld.

Humanitaire zones

De humanitaire schuilplaatsen en zones, die mede mogelijk worden gemaakt door de Europese Commissie, zijn overal te vinden. Het is een belangrijke strategie van de indianen om te voorkomen dat hun mensen ontheemd raken.

“Soms wordt er een paar uur lang gevochten, soms een paar dagen”, zegt Albeiro Quihuanáz, minister in de autonome inheemse regering. Als een van de strijdende partijen het de mensen onmogelijk maakt om te bewegen of bij voedsel te komen, trekt de bevolking naar deze zones. “Er is zorg aanwezig, maar ook goederen zoals matrassen, zout, hout en lucifers. We hebben er levens mee gered, de minga (een traditionele gezamenlijke activiteit) blijft doorgaan, en onze mensen zijn niet ontheemd geraakt. Dat hebben we bereikt.”

Volgens de indianen wordt hun recht op autonomie niet gerespecteerd. Quihuanáz: “Elke dag worden er meer mensen vermoord, gerekruteerd, verkracht. De militaire aanwezigheid wordt groter en het gebied wordt steeds meer vervuild. Er is geen respect voor heilige plaatsen en de mijnindustrie komt ook naar binnen. Dit is militaire bezetting van ons gebied.”

Aangekondigd

De mars van woensdag 12 oktober – in de vorm van een traditionele minga – is al lang van tevoren aangekondigd. Dat deed de bevolking ook in 2000 en in 2009, toen de drugslaboratoria uit het gebied werden verjaagd, vorige maand, toen mijnbouwmachines in brand werden gestoken, en bij de verschillende malen dat wegversperringen zijn verwijderd.

Quihuanáz: “De gemeenschap zegt: wij gaan actie ondernemen. Het is te ver gegaan, we willen vrede. Maar wat is vrede? Vrede is leven op een land zonder vervuiling. Werken op het land, voor voedsel zorgen. De gewapende groepen maken het ons onmogelijk. Wanneer de gewapende groepen er niet meer zijn, dat is vrede.”