De Onderwijsvereniging van Steden en Gemeenten (OVSG) wijst op een elementaire fout in het moderniseringsbeleid van de Vlaamse overheid. Dat beleid discrimineert leerlingen met voldoende technische vaardigheden op basis van criteria die geschreven zijn op maat van leerlingen in het Algemeen Secundair Onderwijs.

Vandaag is het zo dat leerlingen die hun getuigschrift basisonderwijs halen, verplicht naar de A-stroom van het secundair onderwijs gaan. Wie zijn of haar diploma niet haalde, kan op 12 jaar naar de B-stroom. Veel leerlingen stromen rechtstreeks door vanuit het vijfde, vierde of soms derde leerjaar lager onderwijs. In de eerste graad B-stroom, waar geen B- of C-attesten bestaan, moeten zij allemaal hetzelfde niveau bereiken. In de praktijk is dit voor velen niet haalbaar.

Walentina Cools, algemeen directeur OVSG: “Secundaire scholen worden dan voor een catch-22 gesteld: het tekort aan basisgeletterdheid door de vingers zien of de leerling een C-attest geven terwijl hij of zij wel voldoende technische vaardigheden heeft om een goede bakker, metselaar of zorgkundige te worden. Dit leidt tot frustraties, gedragsproblemen en het risico op schooluitval zonder diploma.”

Kwetsbare leerlingen

De filosofie achter de B-stroom was dat deze uitsluitend bestemd zou zijn voor een kleine groep leerlingen met leervertraging.

De realiteit is echter anders: het aantal leerlingen in de B-stroom steeg met 14% in de periode 2016-2021 terwijl het totale aantal leerlingen in het secundair onderwijs slechts met 8% steeg. Het aanbod kan maar moeilijk volgen, waardoor leerlingen langer in het basisonderwijs blijven of verkeerd georiënteerd worden. Dat komt hun motivatie niet ten goede.

 “Scholen worden voor een catch-22 gesteld: het tekort aan basisgeletterdheid door de vingers zien of de leerling een C-attest geven terwijl zij/hij wel voldoende technische vaardigheden heeft”

De OVSG wijst er tevens op dat de sociale achtergrond van de leerlingen die in de B-stroom terecht komen de voorbije jaren sterk veranderd is. 81,5% van de betrokken leerlingen heeft problemen met sociaal-economische status (SES) op vlak van opleidingsniveau, inkomensniveau en/of beroepsniveau van het gezin.

Heel wat leerlingen in de B-stroom lijden ook aan leerstoornissen, als gevolg van armoede of zelfs als gevolg van kindermishandeling. Zij moeten bovendien lang wachten op psychologische begeleiding. Dit zijn volgens het OVSG problemen die het onderwijs niet alleen kan oplossen.

Flexibele leerwegen

Walentina Cools, algemeen directeur OVSG: “Wij kregen dit signaal van onze schoolbesturen die het als hun maatschappelijke plicht zien om te investeren in de B-stroom. De OVSG stelt voor om in overleg te gaan om samen oplossingen uit te werken.”

“Enkele ideeën: geef voldoende middelen en omkadering aan de school zodat ze deze leerlingen zo goed mogelijk kunnen ondersteunen, professionaliseer leerkrachten om met de doelgroep te werken en voorzie professionele leerlingenbegeleiding.”

“Erken beroepscompetenties via getuigschriften zodat waardevolle krachten voor onze arbeidsmarkt niet verloren gaan en introduceer flexibele leerwegen voor deze jongeren.”