Samen met haar twee kinderen en echtgenoot trok de twintigjarige Albertine Yahwah de grens over naar Liberia. Op slippers liep ze door bossen en over vernielde bruggen om de grote wegen te mijden. Ze komt uit het noordelijk gelegen Danane in Ivoorkust, waar de rebellen van Allassane Ouattara de plak zwaaien. De voormalige eerste minister werd eind november tot president verkozen.
De aftredende president Laurent Gbagbo, die een sterke aanhang heeft in het zuidelijke, christelijke deel van Ivoorkust, liet de verkiezing ongeldig verklaren. Met een resolutie van de VN-Veiligheidsraad kwam Ouattare uiteindelijk officieel als overwinnaar uit de bus, maar nu beide presidenten de macht opeisen blijft het land verscheurd achter. Het leger en de veiligheidsdiensten steunen Gbago, terwijl Ouattara kan rekenen op voormalige rebellen, de VN, Afrikaanse staatshoofden en het Westen.
Beperkte capaciteit
Onder druk gezet door mannen van Gbagbo én Ouattara werd Albertine bang en sloeg ze op de vlucht. Acht jaar geleden woedde er al een felle strijd tussen het islamitische noorden en het christelijke zuiden, met duizenden doden tot gevolg. Nu al twintig mensen omkwamen bij schermutselingen in Abidjan, steekt de vrees voor een nieuwe burgeroorlog de kop op.
Volgens de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties (UNHCR) willen al meer dan 4500 Ivorianen naar Liberia. Het zou vooral gaan om vrouwen, kinderen en ouderen. Daar aangekomen zitten ze niet in vluchtelingenkampen maar verblijven ze bij Liberiaanse gezinnen thuis.
Liberia herstelt echter zelf nog van veertien jaar burgeroorlog en produceert te weinig om de eigen bevolking te voeden. Een instroom van vluchtelingen weegt dus zwaar op de steden en dorpen aan de grens met Ivoorkust. “De capaciteit is heel beperkt”, zegt George Francis Iwa van de ngo Deense Vluchtelingenraad. Het UNHCR en het VN-Wereldvoedselprogramma stellen dat er proviand is voor maximaal tienduizend vluchtelingen.
Wanhopige buren
Kissiplay, een dorp met slechts een school en geen ziekenhuis, is meer dan verdubbeld in omvang sinds de Ivorianen hier arriveerden. “Het weinige eten dat we hebben delen we met de mensen, maar iedereen heeft honger”, zegt dorpshoofd Peter Duo. “Ook toiletten of drinkbaar water zijn hier niet.”
Meer dan duizend Ivoriaanse vluchtelingen zitten opeengepakt in de lemen hutjes. Liberiaanse families staan de weinige ruimte die ze hebben af aan hun wanhopige buren. Ze hebben hetzelfde meegemaakt tijdens de Liberiaanse burgeroorlog.
Ook de bemanning van de ziekenhuizen is een probleem. “We hebben het UNHCR laten weten dat er patiënten toestromen en dat we bijgevolg extra hulp nodig hebben”, vertelt J. Romax Zizi Jr, verantwoordelijke van het Referral-gezondheidscentrum. “Deze patiënten zijn hier vooral voor de behandeling van malaria, acute luchtwegeninfecties en soa’s.”
De Liberiaanse regering zegt dat het geen mensen zal terugsturen naar Ivoorkust en dat het plannen heeft om de situatie het hoofd te bieden als het erger wordt. Maar als het geweld in Ivoorkust zich verspreidt, zal dat ook enorm wegen op de buurlanden.
– – – – – – – –
Auteur: Tamasin Ford
