In 2011 werden al minstens 488 mensen geëxecuteerd voor vermeende drugsdelicten. Dat is drie maal meer dan in 2009. Toen registreerde de mensenrechtenorganisatie minstens 166 executies voor gelijkaardige feiten.

In totaal werden het afgelopen jaar, volgens officiële en officieuze bronnen, in Iran minstens 600 mensen ter dood gebracht. Ongeveer 80 procent van het totale aantal executies is voor drugsfeiten. Amnesty International roept de Iraanse autoriteiten op om de doodstraf voor drugsmisdrijven af te schaffen als een eerste stap naar volledige afschaffing van deze gruwelijke en mensonwaardige straf.

“Drugsproblemen alleen maar groter, ondanks doodstraf”

“Iran tracht haar immense drugsproblemen op te lossen met executies, maar er is geen enkel bewijs dat de doodstraf een beter middel is om drugssmokkel te voorkomen dan een gevangenisstraf. Iran past al decennialang de doodstraf toe voor drugsfeiten, maar de drugsproblemen worden alleen maar groter”, zegt Amnesty International.

Mensen die geëxecuteerd worden in Iran krijgen bovendien meestal geen eerlijk proces. Familie en advocaten van de beklaagden worden vaak erg laat of zelfs niet op de hoogte gebracht van de uitvoering van de executie. En vooral arme mensen, leden van etnische minderheden en buitenlanders lopen het risico ter dood veroordeeld te worden voor drugsdelicten.

Volgens de gegevens van Amnesty zitten er wellicht 4.000 Afghanen in de dodencel in Iran voor drugsmisdrijven. Zij genieten weinig juridische bescherming. Sommige Afghanen zouden zelfs geëxecuteerd zijn zonder ooit een proces gekregen te hebben. Deze mensen moesten van het gevangenispersoneel vernemen dat hen een executie boven het hoofd hing.

Iran bekleedt wereldwijd de vierde plaats wat betreft het aantal drugsdoden: 91 doden per één miljoen inwoners tussen 15 en 64 jaar. Iran is ook een belangrijk transitland voor de internationale drugssmokkel. De afgelopen jaren is de internationale gemeenschap het land te hulp geschoten zodat het beter weerwerk kan bieden tegen de illegale drugshandel.

UNODC prijst antidrugsbeleid van Iran zonder zijn bezorgdheid te uiten over doodstraf

De Europese Unie voorziet 9,5 miljoen euro gedurende drie jaar voor een project in Iran om de regionale samenwerking rond drugsbestrijding te versterken. Het UN Office for Drugs and Crime (UNODC) heeft sinds 2005 22 miljoen dollar geïnvesteerd in de opleiding van Iraanse antidrugsbrigades. België, Frankrijk, Ierland en Japan hebben in het recente verleden een project met drugshonden van UNODC in Iran gefinancierd.

Het VN-drugsprogramma wordt verondersteld aandacht te besteden aan de hervorming van het Iraanse rechtssysteem. Maar bij een officieel bezoek aan Iran in juli 2011 prees de directeur van UNODC het antidrugsbeleid van Iran zonder zijn bezorgdheid te uiten over het gebruik van de doodstraf voor drugsmisdrijven.

“Alle landen en internationale organisaties die Iran helpen om te strijden tegen illegale drugshandel, moeten erover waken dat hun steun niet bijdraagt aan mensenrechtenschendingen en moeten er bij de Iraanse overheid op aandringen om de doodstraf voor drugsdelicten onmiddellijk af te schaffen”, besluit het nieuwste rapport van Amnesty International.

Enkele cijfers

– In 2009 werden minstens 389 mensen geëxecuteerd in Iran. 43 procent daarvan voor drugsdelicten.

– In 2010 waren er meer dan 550 executies. De overheid erkende 253 executies, maar Amnesty International registreerde er nog eens meer dan 300 executies extra, waarvan de meerderheid voor drugsdelicten.

– In 2011 (cijfers tot eind november) zijn er al minstens 600 executies geteld, waarvan ongeveer 80 procent voor drugsdelicten.

Lore Van Welden

Lore Van Welden is mediaverantwoordelijke bij Amnesty International Vlaanderen