De hardnekkigheid van de ongeschreven regel dat de baas van het IMF een Europeaan moet zijn, “riekt naar kolonialisme”, schreef Moisés Naim van de Carnegie Endowment for International Peace in de Braziliaanse krant Folha de São Paulo.

Sinds de oprichting van het IMF en de Wereldbank in 1944, kwamen de leiders van beide instituten respectievelijk uit Europa en de Verenigde Staten. Een formule van machtsdeling die niet meer past bij de nieuwe verhoudingen in de wereld die gecreëerd worden door opkomende ontwikkelingslanden en de financiële crisis die de rijke landen na 2008 verzwakte.

Die nieuwe wereldwijde, economische realiteit wordt erkend door bijvoorbeeld de Groep van 20 (G20) grote industrielanden en opkomende economieën, die regelmatig vergaderen over financiële en economische kwesties. 
Vrije markt

Bij de discussie over de opvolging van Strauss-Kahn, die momenteel vastzit op verdenking van aanranding en poging tot verkrachting van een kamermeisje in het hotel waar hij verbleef, stond tot nu toe de ongeschreven regel nauwelijks ter discussie.

“Als er gekozen moet worden tussen een kandidaat uit het Westen die stevig voor zijn of haar ‘principes’ staat of een kameleon uit een ontwikkelingsland, dan heb ik liever het eerste”, zegt de voormalige Braziliaanse minister van Buitenlandse Zaken, Celso Amorim. “Zo lang het maar iemand is die de Washington Consensus (vrije markt) niet steunt.”

De Braziliaanse regering zegt een Europese directeur niet bij voorbaat af te wijzen en staat ook niet op een afgevaardigde uit een ontwikkelingsland.  Van belang is dat er een transparant selectieproces is waarbij gekeken wordt naar de staat van dienst van de kandidaat, en waarbij lidstaten “breed geconsulteerd” worden, schreef de Braziliaanse minister van Financiën Guido Mántega in een brief aan de G20.

Wel wil Brazilië een einde te maken aan de geografische of geopolitieke criteria voor de benoeming, en aan het Europese monopolie gebaseerd op een afspraak met de Verenigde Staten. Volgens waarnemers in Brasilia is de Braziliaanse positie grotendeels ingegeven door het conservatisme van kandidaten uit ontwikkelingslanden, in tegenstelling tot Strauss-Kahn, een socialist.
Democratisering

De Braziliaanse regering staat positief tegenover de “democratisering” die geïntroduceerd is door Strauss-Kahn, zoals versterking van de deelname van ontwikkelingslanden in het IMF. Brazilië kreeg door die hervorming aanzienlijk meer stemrecht.

Strauss-Kahn introduceerde ook flexibeler kredieten en zachtere leningen, iets waar ontwikkelingslanden al om vragen sinds de schuldencrisis van de jaren tachtig en negentig.

Als het om de mogelijke kandidaten gaat, heeft Brasilia een voorkeur voor Montek Singh Ahluwalia, plaatsvervangend voorzitter van de Indiase Planningscommissie. Hij is ervaren in internationale financiën en komt uit een land waar Brazilië en Zuid-Afrika via het IBSA-Forum banden mee onderhouden.

Europa en de Verenigde Staten zijn samen nog steeds goed voor 47 procent van de IMF-stemmen. Hun stem is bepalend bij belangrijke IMF-besluiten. De nieuwe machten, Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika, hebben samen maar 11 procent van de stemmen.

– – – – – – – –
Auteur: Mario Osava