Premier Michel zat net één jaar in de Wetstraat 16 toen de vakbonden opnieuw massaal de straat optrokken om te protesteren tegen de lawine van asociale maatregelen en besparingen. Michel werd daardoor de premier met het op één na grootste aantal stakingsdagen aan de broek tijdens het eerste jaar. De socialistische vakbond ging na de betoging van 7 oktober even door op het elan en organiseerde provinciale actiedagen.
Op één van die actiedagen in Luik begaf een groep vakbondsmilitanten zich op de autosnelweg E40 en verhinderde zo het verkeer. Een arts stelde achteraf dat hij door de files te laat bij een patiënt geraakte voor een operatie. Een patiënt die overleed in het ziekenhuis van Hermalle.
De Raadkamer seponeerde uiteindelijk deze beschuldiging, evenals de aanklacht voor schade aan het wegdek. Bleef over de beschuldiging voor ‘kwaadwillige belemmering van het verkeer’. 17 syndicalisten van het ABVV moesten zich daarvoor verantwoorden voor de rechter. Die 17 kwamen pas bij de snelweg toe toen de wegblokkade al een uur bezig was. Zij kwamen bovendien ook niet in groep toe. Elf onder hen kregen een gevangenisstraf van twee weken met uitstel opgelegd; zes onder hen een straf van één maand met uitstel waaronder Thierry Bodson, de nieuwe voorzitter van het ABVV.
Wet die er kwam … na een stakingsgolf
De rechter greep daarvoor naar artikel 406 van het strafwetboek. Dat bewuste artikel werd aangescherpt na de grote stakingsgolf van 1960 tegen de zogenaamde eenheidswet. Opmerkelijk: bij die wijziging maakte de regering toen – om de gemoederen te sussen – duidelijk dat het niet de bedoeling was om te raken aan het stakingsrecht.
Volgens het ABVV wordt ten onrechte van deze wet gebruik gemaakt. “Een syndicale actie heeft als bedoeling om syndicale eisen kenbaar te maken en die kracht bij te zetten. Een syndicale actie heeft nooit de bedoeling om letsel toe te brengen en kan al zeker niet als ‘kwaadwillig’ beschouwd worden. Temeer daar het gaat over de uitoefening van syndicale vrijheden, waaronder het stakingsrecht, een fundamenteel recht.”
Het Hof van Beroep van Antwerpen sprak in 2004 een vakbondsafgevaardigde vrij met exact dat argument: “dat het zeker niet het uiteindelijke opzet van de actievoerders was het verkeer te belemmeren; hun eigenlijke bedoeling was ruchtbaarheid geven aan syndicale eisen.”
Het ABVV ziet in de veroordelingen (in 2018 werd ook al een Antwerpse syndicalist veroordeeld op basis van dezelfde wet) een gevaarlijke verschuiving. “Het is niet aan een rechtbank of het Openbaar Ministerie om plotsklaps een nieuwe, eigen invulling te geven van wat al dan niet toegelaten is, van hoe een stakingsactie er dient uit te zien en hoever deze mag gaan.”
De socialistische vakbond reageert scherp op de uitspraak. “Dit is een politiek proces, duidelijk bedoeld om de vakbondswerking en het recht op actievoeren te belemmeren.” De vakbond wijst op een almaar vijandiger en meer autoritair klimaat.
“Het is geen toeval dat burgemeesters aan de vooravond van een syndicale actie verklaren dat blokkades niet zullen toegelaten worden en de dag van de actie zelf zich bij de publieke radio-omroep laten ontvallen dat “het goed was dat die personen even aangehouden werden om tot hun zinnen te komen.” Het is ook geen toeval dat een mandataris van diezelfde N-VA-burgemeester stakende werknemers bij Lidl omschreef als “krapuul” waartegen politie en justitie dienen op te treden”, aldus het ABVV.
De twee recente veroordelingen van vakbondsmensen voor de ‘kwaadwillige belemmering van het verkeer’ is niet alleen slecht nieuws voor vakbonden. “Dit ‘zwaard van Damocles’ dat nu – als het vonnis standhoudt – boven elke vorm van sociale actie hangt, kan ervoor zorgen dat het hele middenveld monddood gemaakt wordt en dat geen enkele tegenstem zich nog laat horen. Wat maakt dat tegensprekelijk en kritisch debat, dé pijler van een gezonde democratie, de facto onmogelijk gemaakt wordt”, aldus de socialistische vakbond.
Om die reden voert de vakbond op 10 december, internationale dag van de mensenrechten, actie in het hele land.
