Het VN-Verbodsverdrag op Kernwapens (TPNW) trad een jaar geleden, op 22 januari 2021, in werking. 59 staten hebben dit verdrag ondertussen geratificeerd. Die staten zullen eind maart voor de eerste keer in een ‘Meeting of State Parties’ (MSP) in Wenen samenkomen om de eerste afspraken en de verdere uitvoering van het verdrag te bespreken.

Het Verdrag voorziet dat ook andere landen, die het Verbodsverdrag nog niet hebben geratificeerd, als waarnemer kunnen deelnemen. De Belgische Coalitie tegen Kernwapens – getrokken door de vredesbeweging in samenwerking met partners uit het brede middenveld – heeft een politieke nota bezorgd aan beleidsmakers met aanbevelingen, met als doel de holle woorden in de regeringsbelofte om te zetten in een actieve rol om van kernontwapening een prioriteit te maken.

VN-Verbodsverdrag geen minuut te vroeg

Het TPNW-verdrag en samenkomst van de verschillende landen in maart komt geen minuut te vroeg. Dat bewijzen de toenemende internationale spanningen. Het verdrag vormt een belangrijk nieuw instrument in het internationale kernontwapeningsregime, om een dreigende en allesvernietigende kernwapenoorlog in elk geval te vermijden.

Ondanks die belofte van de coalitie, stemde onze regering al twee keer tégen een resolutie in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties die het TPNW VN-Verbodsverdrag verwelkomt, en landen oproept om toe te treden tot de samenwerking.

In het regeerakkoord beloven de Belgische coalitiepartijen dat ze zullen nagaan hoe dit Verbodsverdrag een nieuwe impuls kan geven aan multilaterale nucleaire ontwapening. Ondanks die belofte van de coalitie, stemde onze regering al twee keer tégen een resolutie in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties die het TPNW VN-Verbodsverdrag verwelkomt, en landen oproept om toe te treden tot de samenwerking. Meer nog, zoals minister van Buitenlandse Zaken Wilmès aankondigde, weigert onze regering botweg om het Verbodsverdrag een kans te geven.

Grote meerderheid Belgen wil kernontwapening

Hoewel de regering niet voor het Verbodsverdrag te vinden is, is een enorm deel van de maatschappij vóór dit verdrag tegen kernwapens. Zo blijkt uit een recente opiniepeiling van december 2020 dat 77% van de Belgen wil dat ons land het Verdrag ondertekent. Daar zijn ook ook instellingen en organisaties zoals de Hoge Gezondheidsraad, het Vlaams Vredesinstituut en vakbonden het mee eens.

Uit een recente opiniepeiling van december 2020 blijkt dat 77% van de Belgen wil dat ons land het Verbodsverdrag tegen kernwapens ondertekent.

“België mag de trein niet missen”, aldus vredesbeweging Vrede vzw. “Vijf EU-lidstaten (Cyprus, Ierland, Malta, Oostenrijk en Zweden) ondertekenden het TPNW, waarvan drie (Ierland, Oostenrijk en Malta) ook effectief tot het verdrag zijn toegetreden. Drie andere EU lidstaten (Duitsland, Finland en Zweden) hebben aangekondigd om als waarnemer deel te nemen. Van de NAVO-lidstaten zal behalve Duitsland ook Noorwegen aan de Meeting of State Parties (MSP) in maart participeren. Als de regering haar eigen akkoord rond kernontwapening en multilaterale diplomatie ernstig neemt, dan is het de logica zelve dat ons land als ‘waarnemer’ naar de bijeenkomst in Wenen (22 tot 24 maart) trekt.”

Dubbelzinnig en hypocriet

Op het Belgische grondgebied zijn al zes decennia kernwapens van de VS opgesteld. De Belgische luchtmacht is verantwoordelijk voor de inzet ervan en neemt deel aan de jaarlijkse nucleaire NAVO-oefeningen.

België kan niet langer zijn kop in het zand steken en zich dubbelzinnig opstellen, vindt Vrede vzw. De vredesbeweging geeft aan dat op het Belgische grondgebied al zes decennia kernwapens van de VS zijn opgesteld. De Belgische luchtmacht is verantwoordelijk voor de inzet ervan en neemt deel aan de jaarlijkse nucleaire NAVO-oefeningen. In de komende maanden of jaren worden deze kernbommen bovendien vernieuwd. Dat gebeurt in volle geheimhouding en zonder politiek debat. Doen alsof je ijvert voor een wereld zonder kernwapens, terwijl ons land zelf kernwapens huisvest, komt niet geloofwaardig over.

In de komende maanden of jaren worden deze kernbommen bovendien vernieuwd. Dat gebeurt in volle geheimhouding en zonder politiek debat. Doen alsof je ijvert voor een wereld zonder kernwapens, terwijl ons land zelf kernwapens huisvest, komt niet geloofwaardig over.

Politieke nota voor actieve rol in internationale nucleaire ontwapening

In een politieke nota geeft de Belgische Coalitie tegen Kernwapens een aantal politieke aanbevelingen mee om die geloofwaardigheid te herstellen en een leidende rol te spelen op vlak van internationale nucleaire ontwapening. “Ons land moet zich open en positiever opstellen tegenover het TPNW, zodat het op korte termijn ook tot het verdrag kan toetreden”, aldus Vrede.

De vredesbeweging benadrukt ten slotte dat het daarbij noodzakelijk is dat de kernbommen van het Belgisch grondgebied worden verwijderd, zodat ons land niet langer een prioritair nucleair doelwit kan vormen of blootstaat aan het risico op ongelukken. “Parlementsleden kunnen het voortouw nemen door een ernstig en transparant kernwapendebat te eisen en deel te nemen aan de internationale parlementaire meeting die een dag voor de aanvang van de MSP in Wenen zal plaatsvinden”, aldus Vrede.