Dit is haast een feuilleton. Op het opiniestuk dat op www.bart.caron.be (en in Knack) staat met de titel ‘De slappe kost van Joke Schauvliege’ reageerde cultuurminister Joke Schauvliege. Ik wil u haar reactie niet onthouden: lees ze hier. Maar in haar poging om alle bloemen zelf te krijgen, faalt ze echter deerlijk. Daar gaan we.
Wie zei alweer dat het participatiedecreet niet het verhoopte succes had gekend? Was u dat niet mevrouw Schauvliege? Of een partijgenoot van u? Ja toch? Hij vroeg zich in welke mate het Participatiedecreet reëel bijdraagt tot een toename van de participatie. En dat er nooit een nulmeting is geweest. Alsof dat decreet de participatie naar ongekende hoogten had moeten stuwen. De liefde van uw partij voor dit decreet is nooit groot geweest, dat weten we. En dat blijkt ook uit deze verminking.
Uw partijgenoten hebben blijkbaar nooit willen begrijpen dat dit decreet een flankerend beleid beoogde, zeg maar aanvullend was op andere cultuurdecreten. Maar ook dat het vernieuwende vormen van participatie wilde erkennen en stimuleren. Dit decreet alleen zou niet tot indrukwekkende kwantitatieve participatieresultaten leiden, maar vooral moeten werken voor een aantal moeilijk te bereiken groepen. Het is zoals met een huis, je kan het opperbest isoleren, maar als je kieren en spleten niet dicht, dan blijft de energierekening hoog.
Nee, mevrouw de minister, ik vernauw het participatiebeleid zeker niet tot het Participatiedecreet. Dat zou inderdaad getuigen van een zeer enge visie, zoals uw partijgenoot etaleerde. Maar het legt wel de nadruk op enkele zeer belangrijke aspecten ervan: op het belang van interculturaliteit in culturele praktijk, op het bereiken van kansengroepen, twee essentiële redenen waarom dit decreet ooit gestemd is. Vooral de interculturele dimensie laat u ondersneeuwen.
U zegt dat u erin geslaagd bent het participatiebeleid ook in te planten in de sectorale decreten. Eerst het goede: u deelt de overtuiging dat cultuurparticipatie via een transversaal beleid moet bevorderd worden. En dat is juist. We delen die bekommernis. Dat was bijv. uitdrukkelijk het geval met het decreet Lokaal Cultuurbeleid’. Maar deze beweging is al van voor uw tijd aan de gang hoor. Ik ben echt blij dat u deze transversale benadering deelt. Maar u doet alsof u ze hebt uitgevonden, dat vind ik politiek oneerlijk. Het Lokaal Cultuurbeleid is altijd al op participatiebevordering gericht, sinds het in 2001 is gestemd. Het bouwde verder op afzonderlijke decreten voor bibliotheken, cultuurcentra, cultuurraden enz. Ik onderstreep graag de verdienste van de vele ministers die aan dit gebouw hun steentje, of liever hun bouwlaag hebben bijgedragen. Daar hebt u het duidelijk moeilijker mee.
Wat u stelt over het Letterenbeleid deel ik met u. Maar er is niks extra gebeurd, toch? U hebt organisatorisch een en ander gewijzigd, maar dacht u dat de Stichting Lezen niet bedoeld was om het lezen te bevorderen? Ik doe ook niets af aan het Fonds voor de Letteren, maar ze doen hun ding toch goed?
En dan het Kunstendecreet. U mag de pluim hebben. Ik ben tevreden met een veertje. We delen toch de bekommernis om participatie aan de kunsten aan te zwengelen? En ben ik niet mede-indiener van dit decreet, dat gebaseerd op ons beider conceptnota’s? Het is een verbetering, zeker weten. Maar het moet nog in de praktijk bewezen worden. Het decreet gaat maar in 2016 in voege. Ik hoop dat het ook lukt. Je verandert de samenleving niet bij decreet.
Beste minister. U stelt dat u met de aanpassing van het decreet de aandacht voor interculturaliteit verschuift naar een integrale benadering van doelgroepen. Dat zou kunnen kloppen, theoretisch althans. Dan moet u voldoende geld voorzien maar de realiteit is anders. Door het weghalen van de minimale bedragen per onderdeel verdwijnt dit accent. Daar bent u sterk in. U hebt het actieplan interculturaliseren laten wegzinken door gebrek aan moed. Ja, zo is het. Het draagvlak in de sector was niet zo sterk, net daarom is een sturende hand gewenst. U bent gevlucht voor de uitdaging door die te vervangen door een Engagementsverklaring. Dat is een mislukking gebleken. Geen derde van de culturele actoren ondertekende die. Niet omdat ze niet willen, maar omdat daar door u niet stevig werd op ingezet. Of je die wel of ondertekende, het deed niets ter zake. Is ook het ‘Kennisknooppunt Interculturaliseren’ niet afgebouwd? Hebt u het Vlaams-Marokkaans culturenhuis Daarkom niet gesloten? Hebt u de subsidies van MANA vzw, Expertisecentrum voor Islamitische Culturen niet geschrapt? Ja, er kunnen problemen zijn met een organisatie, maar betrokken zoeken naar een oplossing hebt u niet gedaan.
Die integrale benadering van kansengroepen dan. Laat me even nader kijken naar de jongste subsidieronde voor de participatieprojecten voor kansengroepen. Als kansengroepen voor u zo belangrijk zijn, dan moet ik veronderstellen dat u er alles aan zal doen om hen te ondersteunen. Het is dan wel zeer bevreemdend dat u de adviezen van de beoordelingscommissie naast u neerlegt en in uw brief aan de aanvragers zelfs niet zegt dat het uitgebrachte advies positief was, integendeel. Van de 24 projecten volgde u 9 keer het positief advies, maar bij 5 ervan verminderde u het bedrag tot minder dan de helft. 7 projecten kregen een positief advies, maar vielen toch uit de subsidieboot, terwijl aan de andere kant van het spectrum 3 projecten werden opgevist die een negatieve beoordeling kregen. Erger nog is dat de afgekeurde aanvragers een brief kregen waarin hen werd gezegd dat ze niet beantwoorden aan de oproep en dus geen subsidie krijgen. Hen werd niet geschreven dat het advies positief was… Over de motieven voor deze manipulatie zal ik u nog ondervragen, maar hieruit blijkt toch geen overdreven liefde voor kansengroepen.
Sorry, maar als iemand een prijs moet krijgen over een selectief beleid inzake participatie, dan vrees ik dat u dat zal zijn. Ik leef met u mee.
