China had in de voorbije maanden al signalen gegeven dat het zijn klimaatbeloften zou aanscherpen. Maar het is de eerste keer dat president Xi over klimaatneutraliteit spreekt. De uitspraak voert meteen ook de druk op voor andere grote opkomende economieën zoals India, waar het debat over klimaatneutraliteit nog in de kinderschoenen staat.

“Het Klimaatakkoord van Parijs toont de route die de wereld moet volgen in de transitie naar een groene en uitstootarme economie”, zei Xi. “Het legt de minimumstappen op die genomen moeten worden om de aarde te beschermen, onze gemeenschappelijke thuis, en alle landen moeten significante stappen nemen om dit akkoord na te komen.”

Belangrijke stap

Xi riep alle landen op om gebruik te maken van de “historische opportuniteit” die de wetenschappelijke en technologische innovatie bieden om op een groene manier uit de coronacrisis te komen.

Europees president Ursula von der Leyen noemde de Chinese aankondiging een “belangrijke stap in de wereldwijde strijd tegen de klimaatverandering” maar waarschuwde in een boodschap op Twitter tegelijk dat “nog een hoop werk gedaan moet worden.”

Ook Todd Stern, voormalig klimaatgezant van de VS en een van de architecten van het Klimaatakkoord van Parijs, spreekt tegelijk van een “groot en belangrijk nieuws” en is voorzichtig. “Simpelweg pieken voor 2030 zal niet voldoende zijn om China op een snel pad richting klimaatneutraliteit te zetten, maar hoe dan ook is dit een zeer bemoedigende stap.”

Trump

Xi’s speech volgde op een verklaring van de Amerikaanse president Donald Trump, waarin die uithaalde naar de “ongebreidelde vervuiling” door China. Trump heeft de VS teruggetrokken uit Klimaatakkoord van Parijs en heeft veel maatregelen van zijn voorganger Barack Obama teruggedraaid.

De Democratische presidentskandidaat Joe Biden heeft beloofd de VS klimaatneutraal te maken tegen 2050 als hij verkozen wordt in november. Zijn manifest bevat harde taal aan het adres van China en belooft onder meer druk op het land om financiering van vuile energiebronnen in andere landen te stoppen.

“De klimaatbelofte van Xi Jinping is een moedige diplomatieke stap die de politieke wil en aspiraties duidelijk maakt om de Chinese klimaatambities af te zetten tegen het standpunt van de VS”, zegt Li Shuo, energie-expert bij Greenpeace China.

Jennifer Tollman, politiek adviseur en expert klimaatdiplomatie bij de denktank E3G, voegt daaraan toe dat het nieuws op een “grote economische verschuiving” wijst, nu zowel China als de EU – de twee grootste markten ter wereld – hebben aangegeven dat ze hun bijdrage aan de klimaatverandering willen stoppen.
De aankondiging zal ook gezien worden als een overwinning voor de EU, die al langer ijvert voor meer actie van China in bilaterale gesprekken.

Dialoog met EU

De Chinese belofte komt er in aanloop naar gesprekken op hoog niveau tussen de EU en China in november over hun klimaatstrategieën op lange termijn en manieren om hun klimaatplannen tegen 2030 te versterken.

“Als China dit nu op tafel legt, waar zullen we dan eindigen?” vraagt Tollman zich af. Een van de belangrijke details die uitgeklaard moeten worden, is of het doel slaat op de uitstoot van CO2 of van alle broeikasgassen, zegt ze.

In de bestaande klimaatbeloften binnen het Klimaatakkoord van Parijs had China al beloofd om de uitstoot van CO2 “rond 2030” te laten pieken.

“Daar enkel ‘voor 2030’ van maken is niet genoeg”, zegt Li. “Maar uit de boodschap spreekt een positieve politieke bereidheid. De cruciale volgende stap is nu beantwoorden hoe ver voor 2030”.

Vijfjarenplan

De belofte komt er ook net voor het veertiende Chinese vijfjarenplan, dat gedetailleerde ontwikkelingsdoelen zal bevatten voor de periode 2021 tot 2025. Persagentschap Bloomberg citeert bronnen die melden dat China het aandeel van steenkool in de energiemix wil laten zakken van 57,5 procent in 2020 tot 52 procent in 2025. Het wil dan ook 20 procent van de primaire energie uit niet-fossiele bronnen halen.

Dat zou er volgens Bloomberg op neerkomen dat China 42 procent van zijn elektriciteit uit hernieuwbare bronnen en kernenergie haalt, tegenover de huidige 32 procent.

Volgens Richard Black, directeur van de Britse Energy and Climate Intelligence Unit, is dat een erg belangrijke stap in de goede richting. “China is niet alleen de grootste uitstoter ter wereld, maar ook de grootste financier van energie en de grootste markt”, zegt hij. “De beslissingen spelen dus een grote rol de vooruitgang die de rest van de wereld boekt in de transitie weg van fossiele brandstoffen.”