Né So benadrukt de menselijke kant van migratie. Waarom vond je dat nodig?

Spreken over menselijkheid en zin om goed te doen wordt tegenwoordig weinig gewaardeerd. Economie, groei, statistieken en consumptie zijn de norm, alsof geld alles kan oplossen. Dat is fout. We moeten nederig zijn en de manier waarop de wereld werkt herzien. We moeten terugkeren naar eenvoud en aanvaarden dat niemand beter is dan iemand anders. Dan kunnen we ons afvragen hoe we goed kunnen doen voor iedereen en het beste halen uit migratie.

Je gebruikt niet alleen je muziek om je boodschap te brengen.

Dat klopt, ik ben ook goodwill ambassadrice bij UNHCR, het vluchtelingenagentschap van de Verenigde Naties. Als Afrikaanse, als Malinese, voel ik me erg betrokken bij het onderwerp migratie. Dat kan ook moeilijk anders, want uit mijn land, mijn continent, vertrekken erg veel mensen. Ik ben dus goed geplaatst om erover te praten, maar tegelijk biedt ambassadeur zijn me troost. Informeren, mensen aansporen om te schenken en om de vluchtelingenkampen in Afrika te onderhouden, dat biedt me de kans om bij te dragen tot verandering.

Toch wijs je ook op de risico’s van migratie.

Ik wil eerst benadrukken dat er een verschil is tussen vluchtelingen en migranten. Vluchtelingen vertrekken vaak halsoverkop omdat ze moeten. Andere migranten vertrekken om economische of klimatologische redenen en keren soms teleurgesteld terug. Zij kunnen wel kiezen om te blijven. En dat wil ik aanmoedigen, vooral bij jongeren.

Maar vertrekken die jongeren niet omdat hun toekomst hopeloos lijkt?

Jongeren mogen de hoop niet verliezen, want net zij kunnen Afrika groot maken. Ze zijn niet fier op hun afkomst door het beeld dat de wereld heeft van hun continent, door de slavernij en de kolonisatie. Ze zien geen toekomst waar ze vandaan komen. Dat wordt nog versterkt door een gebrek aan begeleiding, steun, vooruitzicht op werk of goede opleidingen. Maar zij kunnen wel verandering teweegbrengen door de toekomstige leiders te kiezen of, meer nog, door ze te zijn. Daar moeten we hen van overtuigen.

Wat met degenen die toch vertrekken?

Hoe je het ook draait of keert, migratie is een bron van rijkdom. We hebben er al veel van geleerd en we zullen er nog veel van leren. Maar dan moeten we wel de nederigheid hebben om alle culturen te aanvaarden zoals ze zijn. We mogen migranten niet zien als mensen die ons leven op stelten komen zetten. Wij hebben niet meer rechten om ergens te zijn dan mensen die van elders komen. Want, wie zijn wij om muren te bouwen in een wereld die we zelf niet geschapen hebben?

* Op zaterdag 16 september lanceert 11.11.11 zijn campagne over migratie en vluchtelingen in De Roma in Antwerpen. Rokia Traoré, VN-ambassadrice voor de Rechten van Vluchtelingen, komt er spreken. ’s Avonds geeft ze een concert met nummers van haar nieuwste CD ‘Né So’.