Sommige mensen menen dezer dagen dat het Russische Regime onder Poetin zo slecht is, zoveel kwaad doet, dat wij, het Westen en de NATO, heftig en zonder veel remmingen moeten de strijd opnemen, in de tegenaanval gaan. Dat het goede snel moet zegevieren, alstublieft, mijnheer. In deze context en met de vraag wat het beste is om te doen, lijkt het goed eens even stil te staan en tot besef te trachten komen waar we op dit moment op de tijdslijn tussen verleden en toekomst precies staan. Ik geef als bijlage het lijstje mee met studies, romans, graphic novels en films over de oorlog dat ik heb opgesteld precies een maand voor Rusland de huidige oorlog begon, op 24 januari 2022.

Het onmenselijke en wreedaardige herkennen van het Russische Regime onder Poetin is niet lastig. Het repressief reageren op tienduizenden demonstranten. Het martelen van soldaten en burgers in Oekraïne. De immorele inval in het buurland, het oude broedervolk dat onder Stalin al zo vreselijk is behandeld. De artillerie barrages die hele steden tot puin herleiden en energiecentrales in volle winter uitschakelen. Een oorlog met nu al vele tienduizenden doden tot gevolg aan beide kanten.

Het is het oude liedje van gebrek aan respect voor de individuele mens, voor de mensenrechten, dat de Russische geest schijnt te typeren. Rond 1900 was dit het enige land dat nog lijfeigenen kende, slaven. Dit gebrek aan eerbied voor de mens uit zich momenteel in onvoldoende bescherming en respect voor burgers, en voor soldaten, zelfs voor de eigen soldaten. Die bij kerncentrales moeten loopgraven maken, die met te weinig uitrusting naar het front worden gestuurd, en met soms onbekwame officieren, en dan ook talrijker sneuvelen dan in het andere kamp.

De realiteit is dit: wij zijn collectief een nieuwe historische en existentiële fase in gekanteld. Wij leven in oorlogstijd. Opnieuw, na zowat tachtig jaar, en laten wij het niet vergeten, na de honderden oorlogen die er in het verleden in Europa en onze onmiddellijke omgeving zijn gevoerd. Het is belangrijk dit in te zien. Veel burgers zijn niet gewoon buiten de lijntjes, out of the box te kijken van wat zich voordoet in vredestijd. In oorlogstijd gelden echter andere wetten, andere normen en zijn de mogelijkheden beperkt om tegen “kwaad” op te treden.

Sommige burgers pleiten vurig voor een agressieve lijn tegen de legers van Rusland. Zij zijn wellicht gewoon te redeneren in termen van bestrijding van het kwade waar het nodig is. We zijn vertrouwd met de situatie waarin de leraar op school lastige leerlingen tot de orde roept en een straf oplegt. De Politie zet PV’s en eventueel de knuppel in tegen misdadigers of oproerkraaiers. Ter handhaving van orde, wet en moraal, in samenspel met Justitie. In de huiskring hebben de ouders het gezag, de gewoonte, de macht en de plicht om balorige kinderen bij de oren te nemen en te straffen. Opvoeden houdt zalven in, én slaan, zoals zeer oude teksten uit onze beschavingskring al aangeven.

Dat is nu allemaal verleden tijd. Politie in vredestijd heeft, laten wij het niet vergeten, een monopolie op de macht, op geweld. Zij staan in een positie van overmacht, deze ordediensten waren tot voor kort de enige gewapende macht. Vandaag staan legers en generaals tegenover elkaar, in samenspel met de regeringspolitiek. Leiders van naties, van legers en van hele legerkorpsen, denken nu na over de best te voeren tactiek op korte termijn en strategie over de langere termijn. Naties en allianties zoals de EU zijn nu belangrijke spelers, en zij hebben vreselijk krachtige wapens ter beschikking, ontzagwekkende geweldmiddelen. De mortieren, tanks, artillerie, raketten en spoedig wellicht ook jagers en bommenwerpers, met het vermogen mensen en materieel, gebouwen en vervoersinfrastructuur te beschadigen, te vernietigen, te doden.

Het voortbestaan van de economie, de cultuur, de bevolkingen… zoals wij die kennen staat op het spel, is in gevaar. Voorlopig wordt de militaire strijd uitgevoerd op tweeduizend kilometer van onze woningen, maar hoe lang nog? Oorlog is een fenomeen dat vaak onverwachts groeit en zich verplaatst. Dan lijkt een stuk behoedzaamheid, dan lijkt Realpolitik aangewezen. Nu kan je niet laten leiden door morele overwegingen alleen. Nu is de tijd rijp voor politieke wegen die rekening houden met de macht, de strategie en de uitgangspositie van de tegenstander.

Wij kunnen ons niet meer permitteren, bij het bepalen van een toekomststrategie, louter uit te gaan van wat goed is, ideaal, of wat kwaad is & verwerpelijk.

Het spoedig herstel van wat wij zien als “de morele orde”, behoort niet meer tot de gemakkelijke oplossingen, als dat al ooit zo leek.

In deze nieuwe tijden is het voor de wakkere burger aangewezen te lezen en te studeren over oorlog. Die realiteit is immers terug van weg geweest. In bijlage de link naar mijn stukje over het fenomeen dat ik schreef toen de oorlog in de lucht hing, eind januari 2022. Ik geef een persoonlijke selectie studie- en inleefmateriaal , onder andere op basis van de kleine bibliotheek aan werken over oorlog die ik dan al een jaar of twee versneld aan het aanleggen was.