De voorbije weken en maanden stellen we vast dat werknemers, uit verschillende sectoren en bedrijven, het heft in eigen handen nemen en overgaan tot (spontane) werkonderbrekingen en/of stakingen.  Denken we maar aan de problemen bij Ryanair en bagageafhandelaar Aviapartner, waarbij wij als vakbond de passagiers oprecht willen danken voor hun begrip. Het is nu aan het gebeuren bij bpost, morgen misschien bij De Lijn, overmorgen elders.

Het is nogal wiedes dat dit heel wat passagiers, klanten en tal van anderen tegen de schenen schopt. Terecht, maar laten we vooral menselijk blijven en voor elke werknemer in de bres springen opdat die zijn of haar werk goed, veilig en tegen een aanvaardbaar loon kan uitvoeren. Graag met genoeg collega’s. Werkbaar werk, weet je wel?

Ze willen wel werken

Voor de mensen op de werkvloer staat het water aan de lippen. Of neen, voorbij de lippen. Ze zijn aan het verzuipen. Ze ondernemen (soms spontaan) actie, omdat ze geen drenkelingen willen zijn in het woelige water van besparingen, winstbejag en miljoenendividenden. Ze willen echt wel werken, hoor!

Personeelstekort, steeds hogere werkdruk, méér met minder, almaar meer flexibiliteit in contracten en arbeidstijden, toenemend aantal langdurig zieken en burn-outs, lage lonen, inleveringen opgelegd door de regering, enzovoort. Allemaal factoren die leiden tot abnormale situaties waarbij werknemers zelf beslissen om het werk neer te leggen.

Deze signalen moeten ernstig worden genomen. Zo niet dreigen we in een zeer uitzonderlijke situatie te komen waarbij het aantal spontane werkonderbrekingen en stakingen alleen maar zal toenemen. Als vakbond LBC-NVK (ACV) begrijpen wij de werknemers maar al te goed.

Trop = te veel

Trop is te veel en te veel is trop! Een oneliner die hier absoluut op zijn plaats is. Het is voor ons als vakbond zo klaar als een klontje dat de werknemers goed begrijpen wat wij al maanden (zelfs jaren) verkondigen. Met als resultaat het groeiende aantal acties op de werkvloer. Dit ondanks de vele vakbondspogingen tijdens het sociaal overleg, pogingen waarbij we maar zelden of nooit oplossingen aangeboden krijgen. Beste werkgevers, beste regering, het is tijd om de ogen te openen.

Interprofessioneel akkoord: werkbaar werk prioritair

Binnenkort schuiven werkgevers en vakbonden aan tafel om over een nieuw interprofessioneel akkoord (IPA) te onderhandelen voor de komende twee jaren. Werkbaar werk moet daarbij prioritair zijn.

Werkbaar werk? Ja. En dan bedoelen we duurzame arbeidscontracten voor jongeren en bij uitbreiding iedereen, een voldoende hoog en vooral leefbaar loon, aanvaardbare werktijden en arbeidsvoorwaarden om een (lange) volledige loopbaan mogelijk te maken, de combinatie gezin en arbeid te optimaliseren en – last but not least – kunnen stoppen met werken op een aanvaardbare leeftijd met een voldoende hoog pensioen voor een dik verdiende rustperiode. Een werkzaamheidsmeter is hier aangewezen!

Laat de onderhandelingen voor een nieuw IPA vertrekken vanuit de noden van de mensen en niet alleen vanuit economische en concurrentiële overwegingen. Laat de winsthonger van aandeelhouders en de buitensporige dividenden geen vertrekpunten zijn bij de gesprekken over het IPA. Want, beste beslissers, het zijn werknemers die de spreekwoordelijke koek maken. Wij willen geen korreltjes, geen overschotjes. We willen een rechtvaardig deel van de koek. Dat zou pas goed smaken!

Bruto Nationaal Geluk

In plaats van steeds maar te mikken op een groei van het Bruto Nationaal Product (BNP, de totale geldwaarde van alle goederen en diensten in ons land) zouden we beter streven naar een stijgend Bruto Nationaal Geluk (BNG). Het BNG is een middel om de levenskwaliteit op een andere manier te meten dan met het BNP. Laten we een billijke en duurzame sociaaleconomische ontwikkeling nastreven, investeren in cultuur en zorg, natuur en milieu beschermen en onze overheid en ondernemingen goed besturen. Laten we dat centraal zetten. Vertrekken vanuit het Bruto Nationaal Geluk zal leiden tot meer tevredenheid bij jong en minder jong. Meer nog: het creëert een bijzondere (positieve) meerwaarde voor mens en maatschappij. Werknemers zullen veel minder – spontaan of niet – genoodzaakt zijn om het werk neer te leggen.

Het woelige water zal wegebben. De drenkeling is geen drenkeling meer. Het is een mens. Iemand die anderen (klanten, collega’s, burgers) gelukkig kan maken. Win-win, voor iedereen. Toch?

Dominic Van Oosterwyck

Vakbond LBC-NVK (ACV)