“De terugroepactie met de Samsung Galaxy Note 7 is typisch voor een verspillend en niet-duurzaam systeem. Overhaaste ontwerp- en productieprocessen kunnen leiden tot verspillende fouten en hebben natuurlijk ook gevolgen voor onze planeet”, zo stelt Jude Lee van Greenpeace Oost-Azië.

In november 2016 moest gsm-fabrikant Samsung meer dan 4 miljoen eigen verkochte smartphones terugroepen wegens een constructiefout die aanleiding gaf tot ontploffen van de batterij. Daardoor kwam plots een enorm aantal van deze toestellen op afvalbergen terecht.

Greenpeace eiste toen dat het bedrijf eerst alle schadelijke stoffen uit zijn toestellen zou verwijderen alvorens ze weg te werpen. Dit voorval maakte tevens duidelijk hoeveel grondstoffen gebruikt worden voor de productie van smartphones, hoeveel afvalstoffen ze bevatten en hoe snel ze in ongebruik raken.

Greenpeace USA voerde een uitgebreid onderzoek over deze problematiek samen met de organisatie iFixit en publiceerde het resultaat in zijn rapport From Smart to Senseless: The Global Impact of Ten Years of Smartphones: “Samsung heeft nog altijd geen duidelijk plan bekendgemaakt voor de 4,3 miljoen telefoons die het bedrijf heeft teruggeroepen. Als Samsung echt wil voorkomen dat dit ooit nog gebeurt, moet het een leidende rol opnemen in de IT-sector en stappen zetten om te komen tot een systeem waarin telefoons gemakkelijker kunnen worden gerepareerd, hergebruikt en gerecycleerd.”

Dit rapport geeft een overzicht van het toenemend gebruik van smartphones over de hele wereld sinds de lancering van de allereerste iPhone in 2007 en beschrijft welke gevolgen dit heeft gehad voor onze planeet. Enkele van de belangrijkste bevindingen:

• Sinds 2007 werden 7,1 miljard smartphones geproduceerd;
• een VN-studie schat het elektronisch afval van kleine IT-producten als smartphones voor 2014 alleen al op 3 miljard ton en minder dan 16 procent van alle elektronisch afval op aarde wordt gerecycleerd;
• sinds 2007 werd ongeveer 968 TWh¹ stroom verbruikt om smartphones te maken – bijna evenveel als een heel jaar in India (973 TWh in 2014), 11 maal zoveel als in één jaar en meer dan in 11 jaar in België;
• slechts 2 van de 13 smartphones die Greenpeace en iFixit onderzochten, hadden een gemakkelijk vervangbare batterij; consumenten worden zo gedwongen het hele apparaat te vervangen wanneer de gebruiksduur van de batterij begint te slinken; in de VS worden smartphones gemiddeld 26 maanden gebruikt;
• het aantal bezitters van een smartphone zal naar verwachting nog stijgen tot 6,1 miljard toestellen in 2020, of ongeveer 70 procent van de wereldbevolking.

“Als alle smartphones die de voorbije tien jaar zijn geproduceerd nog zouden werken, zou ongeveer elke mens op aarde er een hebben. De consumenten worden ertoe aangezet om hun model zo vaak te upgraden dat het gemiddelde toestel net ongeveer twee jaar wordt gebruikt. Dat heeft verwoestende gevolgen voor de aarde”, stelt Elizabeth Jardim van Greenpeace USA, die het rapport heeft geschreven. 

“Als je bedenkt hoeveel materiaal en energie er nodig zijn om die toestellen te maken, hoe kort ze maar meegaan en hoe weinig ze maar worden gerecycleerd, is het duidelijk dat we niet op deze manier kunnen doorgaan. We hebben toestellen nodig die langer meegaan en uiteindelijk hebben we bedrijven nodig die kiezen voor een nieuw, circulair productiemodel.”

Greenpeace roept de hele IT-sector op om te kiezen voor een circulair productiemodel om zo de basisoorzaak van veel van deze milieuproblemen aan te pakken. Samsung moet daarbij het goede voorbeeld geven en zich er openlijk toe verbinden om de teruggeroepen Galaxy Note 7 te recycleren en zo de impact op mens en milieu te beperken. Het bedrijf moet ook transparant aangeven wat het van plan is met deze toestellen.

• Rapport Greenpeace USA From Smart to Senseless: The Global Impact of Ten Years of Smartphones
• VN-rapport E-Waste Monitor
• The CIA World Factbook 
• Ericsson Mobility Report – On the pulse of the networked society 

1  1 terawattuur (Twh) = 1.000.000 megawattuur (Mwh), 1 Mwh = 1000 kilwattuur (kKwh), een gemiddeld gezin van 2 ouders met één kind verbruikt 3500 Kwh per jaar