De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Delacroix, La liberté... (uitsnede) (Wikipedia, openbaar domein)

Tussen preuts en hoerig, genderproblemen in Frankrijk (deel 2)

Hoe staan gerecht en politie eigenlijk tegenover de genderverschillen zoals die in de kleding tot uiting komen? In theorie is iedereen in Frankrijk vrij om zich te kleden zoals zij of hij wil, met bepaalde beperkingen voor uniformen en zedigheid, zeg maar de openbare orde. Dat laatste punt is al ingewikkeld. In theorie behandelt het gerecht mannen en vrouwen op gelijke wijze, iedereen is immers gelijk voor de wet. Maar het mannelijke en het vrouwelijke lichaam worden niet op dezelfde manier gezien: het naakte bovenlijf van een man wordt niet erotisch geacht, maar dat van een vrouw wel.

dinsdag 11 januari 2022 20:06
Spread the love

Er is ook veel meer juridische en politionele aandacht voor het vrouwenlichaam dan voor dat van de man. En in het dagelijks leven horen vrouwen meer naakte huid te tonen dan mannen, maar ook weer niet te veel. Zij moeten nauwkeurig balanceren tussen preuts en hoerig om maatschappelijke goedkeuring te oogsten. Mannen, zo blijkt, moeten oppassen voor een vrouwelijk uiterlijk, dat kan hen zuur opbreken…

Om met dat laatste punt te beginnen: een bekende rechtszaak is de bermudakwestie. Een man werd ontslagen op het werk omdat hij, ondanks aanmaningen en verbod, een bermuda droeg op het werk. Hij vocht dit aan bij steeds hogere rechtsinstanties, maar werd in het ongelijk gesteld. Waarom eigenlijk? Dat vrouwen naakte benen tonen is aanvaard, mogen mannen dat dan niet? Vandaag zie je dat steeds vaker, maar dat is een vrij recente onwikkeling. En terwijl “opgeklede” vrouwen naakte benen kunnen hebben, is dat voor “opgeklede” mannen toch nog steeds ongepast.

Er zat meer achter de beoordeling van het gerecht. De man droeg die bermuda onder zijn lange werkschort. De werkgever argumenteerde dat blote benen die vanonder een werkschort kwamen “opschudding” veroorzaakten op het werk. De man leek blijkbaar een jurk te dragen… Het gerecht accepteerde en bevestigde de genderongelijkheid op het gebied van kleding door de aanvechting van het ontslag af te wijzen. Anders gezegd: het gerecht ondersteunde een maatschappelijke orde waarin mannen en vrouwen verschillende vestimentaire codes moeten volgen. Een man mag er niet vrouwelijk uitzien…

Wat is seksueel uitnodigend?

Een wet van 2003 verbood het passief ronselen van iemand voor seks in ruil voor geld, voordelen, of het vooruitzicht daarop. Deze wet in het kader van de binnenlandse veiligheid (sic!) was bedoeld om de (vrouwelijke) straatprostitutie terug te dringen. Ze bepaalde dat je, ook als je niet “tippelde” en niemand aansprak, maar gewoon op straat stond in een kledij die ‘uitnodigend’ kon geacht worden (zeg maar ‘sexy’) een straf kon krijgen tot twee maanden gevangenisstraf en 3750 euro boete. Welke kledij werd uitnodigend geacht? De procesdocumenten hebben het over een minirok, een short, of doorschijnende kledij. Een vrouw die uitgaat in avondkledij zou natuurlijk ook seksueel uitnodigend kunnen geacht worden, maar de plaats waar ze zich bevindt, speelt een rol. Een minirok of een short of een doorschijnende jurk in een prostitutiekwartier wordt anders bekeken dan de kledij op een gala-avond in betere milieus.

Ook hier is de situatie gendered. Bij mannen is het niet de hoeveelheid zichtbare huid, maar zijn het vrouwelijke kentekens die geïnterpreteerd worden als kenmerk van prostitutie, homoprostitutie dus.

Deze wetgeving leidde maar zelden tot veroordelingen. Ze was een vrijbrief voor de politie om prostituées en prostituanten lastig te vallen of op te pakken. Ze leidde er vooral toe dat de prostitutie van de straat gebannen werd en moest onderduiken. Ze verviel toen in 2016 het gebruik maken van prostitutie strafbaar gesteld en dus de cliënt gecriminaliseerd werd. (Een dubieuze benadering, zowel door haar filosofisch fundament als door haar praktische gevolgen.)

Zijn vrouwenborsten geslachtsorganen?

Een andere wet die op haar genderaspecten te bekijken valt, is die over de seksuele exhibitie. Het tonen van geslachtsorganen aan iemand op een publiek toegankelijke of zichtbare plaats kan worden bestraft met een boete van 15.000 euro en een jaar gevangenisstraf. Dat geldt voor beide seksen, maar in de praktijk gaat het vooral om mannen. Slechts 0,8 % van de veroordelingen in 2015 betrof vrouwen. Bij de beoordeling wordt er zowel op het materieel als op het moreel aspect gelet. Bij mannen gaat het vooral om het ontbloten van het geslachtsorgaan, soms gepaard met masturbatie. Het materiële feit is in dit laatste geval gecombineerd met een seksuele intentie, die als agressie kan worden geïnterpreteerd. Maar als een man op een publieke plaats urineert, kan de seksuele intentie in twijfel getrokken worden en kan de klacht van seksuele exhibitie vervallen.

Bij vrouwen ligt het probleem anders. Om onbegrijpelijke redenen wordt de vrouwenborst vaak als een geslachtsorgaan opgevat, en het ontbloten daarvan dus als seksuele exhibitie. Dus seksueel uitdagend en strafbaar. Activistes van Femen, die met onblote borsten optraden en juist tegen de seksualisering van de vrouwenborst gekant waren, werden makkelijk gelijkgeschakeld met mannen die hun geslacht exhiberen. Terwijl de Franse cultuur toch genoeg blote borsten cultiveert, ook in situaties van politieke en militaire strijd.

De context (al dan niet seksueel geladen) waarin naaktheid zich voordoet, speelt een rol bij de beoordeling, zowel bij mannen als vrouwen. Politiek activisme dat gebruik maakt van naaktheid voldoet eigenlijk niet aan de intentie van seksuele uitnodiging, net zomin als recreatieve, partiële naaktheid, bijvoorbeeld strandspelen met onblote vrouwenborsten. Of de ontwikkeling die kant uitgaat?

 

(Naar Lisa Carayon en Julie Mattiussi, Trop court ou trop long: les injonctions contradictoires de l’habillement féminin, in: Marie-Xavière Catto en Julie Mazaleigue-Labaste (red.), La bicatégorisation de sexe, Entre droit, normes sociales et sciences biomédicales, Institut des Sciences Juridique et Philosophique de la Sorbonne, Parijs, 2021, p. 123-142.)

 

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!