11 juli zetten de 9 Antwerpse ACV’ers allemaal gezond en wel terug voet op Belgische bodem. Moe, beladen met herinneringen, vele vragen en rijke ervaringen.

Ondanks de goede intenties, een consequent volgehouden beurtrol ivm verslaggeving en de vele pogingen om onze verslagen door te bloggen, slaagden we er niet in om het thuisfront op regelmatige basis te informeren. Enerzijds door het overvolle programma en de wegens de slechte toestand van de wegen lange reistijden om zelfs korte afstanden te overbruggen maar ook door de afwezigheid van internet buiten Cotonou.

We reisden heel wat af: van Cotonou naar Glo Djigbé, Bopa, Bohicon, Bomé, Abomey, Porto Novo en tijdens het laatste weekend ook naar Grand Popo.

De eerste dagen van ons verblijf maakten we kennis met onze syndicale partner, de CGTB en zijn centrales en basisgroepen. De volgende dagen bezochten we vooral projecten van Wereldsolidariteit ism CGTB en andere partners in de informele economie. Hoe verder van de hoofdstad en de haven, hoe minder formele arbeid er is. De bevolking is aangewezen op eigen initiatief om een inkomen te verwerven. Er is nauwelijks industrie noch georganiseerde landbouw, visvangst, voedingsindustrie die waardige tewerkstelling kan creëren.

De leden van onze delegatie die voor de eerste keer een land in het Zuiden bezochten, hadden het in het begin best moeilijk om alle indrukken en impressies te verwerken. De confrontatie met armoede, vervuilde en onveilige leef- en werkomstandigheden, drukte, lawaai en het onaanvaardbare contrast tussen een rijke minderheid en een straatarme meerderheid, riepen heel wat emoties op: Ongeloof, moedeloosheid, machteloosheid, verdriet, woede, verontwaardiging … 
Het is te vroeg om nu al een volledige evaluatie te maken maar toch al een aantal elementen :
Benin is een land met vele mogelijkheden. Zijn ligging aan de zee, de aanwezigheid van een haven, een olieproducerend buurland, een klimaat met twee regenseizoenen dat landbouw op grote schaal toelaat, een moedige en vriendelijke bevolking… allemaal troeven die volgens ons veel te weinig door de overheid worden uitgespeeld.

• Transport en logistieke mogelijkheden worden onvoldoende uitgebouwd. Het is hoopvol dat de havencapaciteit bijna wordt verdubbeld maar als de transportinfrastructuur niet wordt verbeterd, is de uitbreiding van de haven zinloos. Vele infrastructuurwerken in Benin gebeuren door China. De werken worden uitgevoerd en geleid door Chinese ingenieurs en arbeiders, met Chinese materialen en machines. Het crëeert tewerkstelling noch directe meerwaarde die ten goede komt aan de bevolking van Benin zelf. Bovendien wordt Benin afhankelijk van China voor het onderhoud van zijn weginfrastructuur. Kwade tongen beweren bovendien dat er materiaal van slechte kwaliteit wordt gebruikt.
• Ondanks de vele binnenwateren en een kuststrook van 121 km, moet Benin (ingevrozen) vis invoeren. De eigen visvangst is nauwelijks ontwikkeld. De maritieme zeevangst beperkt zich tot het vissen met prauwen. Grote vissersboten van internationale concerns bevissen de Beninese wateren.
• Hoewel het publiek onderwijs gratis is, moeten ouders en schooldirecties bijkomend investeren in schoolgebouwen , materieel en zelfs opleiding van leerkrachten daar de overheidsinspanningen ondermaats en ontoereikend zijn.
• De situatie op het vlak van publieke gezondheidszorgen is alarmerend. In de regio Abomey-Calavi is er 1 arts voor 400 000 inwoners. De door ons bezochte centra voor gezondheidszorgen, die instaan voor de eerste hulp en eerstelijns gezondheidszorgen en bovendien als kraamkliniek dienst doen, zijn in erbarmelijke staat. Verroeste bedden, kapotte matrassen, primitief en verouderd materiaal, te weinig geschoold personeel, kleine, donkere moeilijk te verluchten gebouwen.

Maar daarnaast hebben we moedige en goed georganiseerde vakbonds- en middenveldorganisaties ontmoet. Wereldsolidariteit , de NGO van het ACW en zijn deelorganisaties coördineert de door DGOS en BOF- gecofinancierde projecten. Het accent ligt hierbij op individuele responsabilisering maar steeds gekoppeld aan onderlinge solidariteit, op alfabetisering, opleiding en vorming, enpowerment van de plaatselijke bevolking. Door middel van microfinanciering en het opstarten van coöperatieven kan de bevolking inkomensgenererende activiteiten ontwikkelen. Het kan hierbij gaan om het telen en verwerken van maïs en maniok, visteelt en visvangst, kweken van kippen en veeteelt, kleine land- en tuinbouwprojecten, het weven van stoffen, …

Een van de projecten die we bezochten in een dorp waar geen elektriciteitsvoorziening was, produceerde op beperkte schaal energie via zonnepanelen waardoor ze plots in staat waren om een ijskast draaiende te houden…. wat naar conservering en productie van vruchtensappen nieuwe perspectieven opende.

Ongeveer 75 % van de bevolking leeft van inkomens die ze genereren in de informele economie. Dit wil zeggen dat zij geen enkele vorm van sociale zekerheid of sociale bescherming kennen. Zieken, gehandicapten en ouderen die niet in staat zijn, ook niet in de informele economie, om een inkomen te genereren, zijn veroordeeld tot de bedelstaf of …

Wereldsolidariteit en zijn partners namen dan ook het initiatief om onderlinge bijstandkassen op te starten. Zij vinden daar als het ware onze sociale zekerheid terug uit.  Hoe meer mensen zich aansluiten bij die kassen, hoe groter de kassen, hoe groter de beschermingsgraad en de zekerheid ze kunnen bieden. Daar uitleggen dat in Belgie de Sociale zekerheid onder druk staat , dat er stemmen opgaan om ze te splisen, is zo goed als onmogelijk en doet alleen ongeloof en onbegrip ontstaan.

Een laatste ervaring die ik nog kwijt wil is de algehele verontwaardiging  van de Antwerpse delegatie over de nog steeds ondergeschikte positie van de vrouw in de Beninese samenleving en de wijze waarop vrouwen door mannen worden aangesproken en behandeld. Hoewel de meeste microkredieten worden opgenomen door vrouwen en de meeste projecten die we bezochten gedragen worden door vrouwen, blijven zij in bestuurs- en overheidsinstanties nog steeds een zeer kleine minderheid. Vele mannen hebben meerdere vrouwen, het gemiddeld aantal kinderen per vrouw  loopt op tot 6 en de kinder- en moedersterfte bij de geboorte blijft zeer hoog.

Dat deze reis niet zonder gevolgen zal blijven, is voor iedereen duidelijk. De overtuiging en de motivatie om de bevolking, de vakbond en de middenveldorganisaties en partners van Wereldsolidariteit in Benin te ondersteunen en te versterken in hun dagelijkse strijd om waardig te leven en te werken, is groot. We gaan nu eerst een duidelijk en volledig verslag maken en dan met onze militanten, personeelsleden, Dagelijks en Verbondsbestuur, in samenspraak ACV-internationaal en Wereldsolidariteit bekijken hoe we onze internationale solidariteit gaan concretiseren. Daarnaast zal met de CGTB een duurzaam samenwerkingsakkoord worden besproken en afgesloten.

Maar eerst uitrusten en impressies verwerken maar vooral getuigen en vertellen, vertellen, vertellen……