Het bedrijf achter Wikipedia, Wikimedia wordt rijk doordat giften aan Wikipedia doorgestort worden en voor politieke doeleinden worden gebruikt.
Misschien hebt u ook al wel eens wat euros aan Wikipedia gestort. Op de website “lunduke.locals.com“, van Bryan Lunduke die zich specialiseert in nieuws over (o.a.) wetenschap en techniek vonden we een summiere doorlichting van de financies van Wikipedia. Als u dit gelezen hebt, zal u volgende keer ongetwijfeld tweemaal nadenken alvorens nog geld aan Wikipedia te doneren.
Het Wikipedia-spaarpotje
Bryan Lunduke, 20 augustus 2023
Wikipedia, april 2024; eigen screenshot.
In de afgelopen twintig jaar is Wikipedia uitgegroeid tot een van de meest bezochte websites ter wereld en ook een van de websites waarnaar het meest verwezen wordt.
Bijna iedereen kent wel de regelmatig terugkerende geldinzamelingsacties van Wikipedia. Daarbij wordt vaak met grote aandrang om giften gevraagd, dikwijls met dwingend klinkende slagzinnen in de trant van ‘de onafhankelijkheid van Wikipedia beschermen’ en ‘zonder bijdragen van lezers zouden we Wikipedia niet kunnen runnen’, alsof Wikipedia elk moment kopje onder zou kunnen gaan.
Het lijkt alsof Wikipedia er toch wel behoorlijk slecht aan toe is! Ze hebben die donaties dringend nodig! Als ik niet doneer, moeten ze misschien wel sluiten! Ze moeten ongetwijfeld behoorlijk krap bij kas zitten, want van hun bedrijvigheid kan je onmogelijk rijk worden… ja toch? En wat als een paal boven water staat: de gelden die ze hebben, die worden zeker op een transparante manier beheerd!
Nou moe…
Laten we voor de lol de financiën van Wikipedia eens onder de loep nemen – gebruikmakend van alle beschikbare openbare documenten (waaronder belastingsaangiften (IRS), jaarverslagen en audits) – en laat ons eens bekijken hoe het werkelijke financiële plaatje van Wikipedia eruit ziet.
Dat is wat we hier bij het Lunduke Journal graag doen.
Pretbedervertje vooraf: het is allemaal heel erg vreemd. En bovendien erg opaak. Ook wordt een hoop geld dat gedoneerd is voor Wikipedia… niet gebruikt om Wikipedia te runnen!
De Wikimedia-stichting
De financiële kern van Wikipedia is de Wikimedia Foundation. De Foundation zelf is verantwoordelijk voor het draaiende houden van de eigenlijke Wikipedia-servers – en dat is de activiteit waar al het overige uit voortspruit.
Laten we beginnen met het meest elementaire stuk informatie dat we nodig hebben:
Hoeveel geld ontvangt de Wikimedia Foundation jaarlijks aan giften – van mensen die geloven dat hun giften rechtstreeks de Wikipedia-servers draaiende houden?
Volgens de meest recente belastingsaangiften… ongeveer 164 miljoen USD voor het jaar 2021.
Openbare giften aan Wikimedia, per jaar. Bron: belastingaangifte model ‘990’; afb. copyright The Lunduke Journal
Jaar na jaar maakt Wikimedia een aanzienlijke groei door, en elk jaar opnieuw worden er recordbedragen aan giften genoteerd. Alleen al tussen 2020 en 2021 kwam er 9 miljoen dollar extra bij aan giften.
Hoewel deze cijfers op het eerste gezicht aanzienlijk lijken, vertellen ze eigenlijk maar een klein deel van het verhaal.
Want wat als – bijvoorbeeld – blijkt dat Wikipedia elk jaar meer dan 164 miljoen USD nodig heeft om te kunnen functioneren? Wat zijn dan de verschillende uitgaven van Wikipedia?
Gelukkig vinden we in de jaarlijkse audit van de Wikimedia Foundation een zeer gedetailleerde uitsplitsing van de uitgaven.
Dan blijkt dat de kosten die verband houden met het Wikipedia-serverpark voor 2021 slechts 2,4 miljoen USD bedroegen.
Maar de kosten voor serverhosting zijn slechts een deel van het verhaal, toch? Er zijn ook nog lonen, reiskosten en diverse andere onkosten. Dus laten we dat allemaal eens samentellen…
Inkomsten en uitgaven. Bron: audit 2021. Noot: de cijfers voor 2022 zijn voorlopige cijfers en wijken ongetwijfeld sterk af van de definitieve cijfers in de audit 2022. afb. copyright The Lunduke Journal
Uiteindelijk, met alle inkomsten en uitgaven in beschouwing genomen, heeft de Wikimedia Foundation in 2021 ruim 50 miljoen USD meer ontvangen dan ze heeft uitgegeven.
Ze maakten dus meer dan 50 miljoen USD winst.
Dat klinkt niet als een organisatie die op zwart zaad zit, niet?
Laten we eens terugkijken op de afgelopen jaren (beginnend in 2015) en de jaarlijkse financies van Wikimedia in kaart brengen. We krijgen een absoluut verbazingwekkende groei in termen van totale activa (zoals geld op de bank) te zien.
Bronnen: belastingaangifte model ‘990’ en openbare Wikimedia audits. afb. copyright The Lunduke Journal.
Een paar zaken zijn het vermelden waard:
- De kosten voor de serverhosting voor alle Wikipedia-gerelateerde sites bedroegen 2 miljoen USD in 2015. Deze zijn grotendeels gelijk gebleven (vergeleken met inkomsten en andere kosten) en zijn slechts in 2021 gestegen tot 2,4 miljoen USD.
- Anno 2021 heeft Wikimedia meer dan 231 miljoen dollar aan activa. En die groeien uiterst snel. Kijk maar eens naar die blauwe lijn!
- Activa en winst blijven groeien, niettegenstaande een enorme stijging van vergoedingen en lonen: van 26 miljoen USD in 2015… naar 67,8 miljoen USD in 2021.
Dus. Laten we een prangende vraag beantwoorden:
Vraag: Heeft Wikipedia uw giften hard nodig om te kunnen blijven functioneren?
Antwoord: Nee. Van geen kanten! Als de giften aanzienlijk zouden dalen, zou dit geen gevolgen hebben voor de activiteiten van Wikipedia. En zelfs voor een lange tijd niet.
Wat als Wikipedia je vertelt dat ze jouw 5 Euro/Dollar steun nodig hebben om overeind te blijven?
Dan beliegen ze je.
In feite… is dit slechts het topje van de ijsberg.
Er zijn ook nog twee unieke financiële entiteiten, verbonden aan Wikimedia, die… buitengewoon vreemd zijn: de Wikimedia Endowment en het Knowledge Equity Fund.
Laten we die eens onder de loep nemen…
The Wikimedia Endowment / De “Wikimedia Schenking”
In 2016 richtte de Wikimedia Foundation ‘The Wikimedia Endowment’ op – met als doel om binnen die schenking een kas van 100 miljoen USD aan te leggen.
En wat is de doelstelling van The Wikimedia Endowment dan wel?
“De Wikimedia Endowment is onze uiting van een blijvende toewijding aan een wereld van vrijelijk gedeelde kennis, nu en in de eeuwigheid.”
OK. Nogal vaag, Maar dat is niet ongewoon bij dit soort stichtingen.
Welke werken worden daadwerkelijk gefinancierd door deze schenking? Op hun website geven ze alleen een lijst met een beperkt aantal “uitgekozen projecten“. Geen volledige lijst. En we hebben ook geen details over hoeveel deze schenking precies aan een bepaald project uitgeeft.
Bron: wikimediaendowment.org; screenshot copyright The Lunduke Journal
Niet specifiek. Niet transparant. Geen gespecifieerde bedragen. Geen datums. Of… niets van wat dan ook.
Maar we weten wel dat de schenking in 2021 haar financieringsdoelstelling van 100 miljoen USD heeft bereikt (en het fonds groeit nog steeds verder aan):
“Op 31 december 2021 bezat de schenking 105,4 miljoen USD (99,33 miljoen op een beleggingsrekening en 6,07 miljoen USD in contanten). In december 2021 werd nog eens 8 miljoen USD opgehaald die in januari 2022 naar de schenking zou worden overgedragen.”
Nu… hier neemt het verhaal van de Wikimedia Endowment een behoorlijk rare wending.
Vanaf het moment dat de Endowment werd opgericht, in 2016, tot 2021 heeft de Wikimedia Foundation jaarlijks 5 miljoen USD (aan Wikipedia-donaties) doorgestort aan de schenking. In totaal 30 miljoen USD volgens de meest recente audit van de Wikimedia Foundation.
Bron: audit 2021; screenshot copyright The Lunduke Journal
(Vert.: “De stichting heeft een overeenkomst met de Tides Foundation die de Wikimedia Endowment heeft opgericht als een gemeenschappelijk actiefonds om te fungeren als een permanent veilig bewaarfonds om inkomsten te genereren teneinde voor altijd een basisniveau van ondersteuning voor de Wikimedia-projecten te garanderen. De Schenking is onafhankelijk van de Stichting. Vanaf de boekjaren eindigend 30 juni 2016 tot en met 30 juni 2021 heeft de Stichting onherroepelijke schenkingen gedaan aan de Tides Foundation voor een totaalbedrag van 30 miljoen USD (5 miljoen USD per boekjaar) ten behoeve van de Wikimedia Endowment. De bedragen zijn opgenomen in de kosten voor giften en subsidies.”)
Maar wacht nu eens even!
Uit bovenstaande paragraaf in die audit van 2021 komen twee grote vragen naar voren:
- Als de Wikimedia Foundation slechts 30 miljoen dollar (uit giften van Wikipediagebruikers) aan de Endowment heeft bijgedragen… wie heeft dan de rest van het geld bijgedragen? Een bedrijf? Een rijke weldoener? (Nee… het wordt niet vermeld.)
- En wat is die “Tides Foundation“?
Het blijkt dat “The Tides Foundation” de volledige Wikimedia Endowment bestuurt en beheert. De hele pot van 100+ miljoen USD.
Hier is een heel interessant feitje, afkomstig van Wikimedia:
“De gelden kunnen van Tides worden overgedragen aan de Wikimedia Foundation of aan andere liefdadigheidsorganisaties die door de Wikimedia Foundation geselecteerd zijn om de Wikimedia-missie te bevorderen.”
Lees die zin zeker nog eens.
Dat geld van de Wikimedia schenking? Die 100 miljoen dollar? Zou naar “andere liefdadigheidsorganisaties” kunnen gaan. Wat zijn dat? Wie weet! Er bestaat daarover vrijwel geen transparantie.
Wie of wat die “Tides” ook mag zijn… Het is duidelijk dat ze ontzettend veel macht hebben over het geld van de Wikimedia Endowment.
Laten we verder gaan. Wat is Tides precies?
Dit is wat Wikipedia over Tides schrijft (het leek ons hier een uitgelezen moment om naar Wikipedia terug te grijpen):
“Tides Foundation is een Amerikaanse publieke liefdadigheidsinstelling en fiscale sponsor die zich inzet voor het bevorderen van progressieve doelen en beleidsinitiatieven”
Ja. De Tides Foundation is een specifiek politieke organisatie… voor het financieren, organiseren en bevorderen van specifieke politieke agenda’s.
Noot van de redactie: Hier bij The Lunduke Journal of Technology doen we onze best om afstand te houden van de politiek. Daarom zullen we enkele van de vele en gevarieerde politieke standpunten van The Tides Foundation hier niet in detail bespreken. Maar aangezien Tides (en, zoals we zullen zien, Wikimedia) gerichte politieke verklaringen en investeringen doen… zal The Lunduke Journal deze vermelden en jou, de lezer, je eigen mening laten vormen over eventuele politieke gevolgen.
Is het niet vreemd dat miljoenen aan giften aan Wikipedia doorgestort worden aan een politieke organisatie? Ja. Dat is zeer zeker vreemd. Zeker als je bedenkt dat Wikipedia herhaaldelijk het belang van neutraliteit heeft benadrukt… Ongelooflijk.
Maar het wordt nog vreemder.
Noch Wikimedia, noch The Tides Foundation publiceren details over hoe deze fondsen worden gebruikt. Het lijkt een geheim te zijn. Maar gezien wat The Tides Foundation doet, is het iets politieks. En slechts aan één kant van het politieke spectrum. Niet neutraal, zoals Wikipedia voorschrijft dat ze zouden moeten zijn.
En de banden tussen Tides en Wikimedia gaan veel verder dan alleen het beheren van honderd miljoen dollar…
In 2019 heeft de Wikimedia Foundation een nieuw hoofd juridische dienst aangeworven. Waar werkte die persoon in haar vorige baan? Je hebt het geraden. Bij de Tides Foundation. Echt waar.
Wat weten we?
- De Tides Foundation beheert en bestuurt de 100+ miljoen van de Wikimedia Endowment.
- Met giften van Wikipedia werd ongeveer 30 miljoen USD van die schenking betaald (de rest kwam uit onbekende bronnen).
- The Tides Foundation richt zich in haar politieke activiteiten uitsluitend op één kant van het politieke spectrum.
- De banden tussen Wikimedia en Tides gaan diep.
- Noch Tides, noch Wikimedia hebben gepubliceerd hoe dat geld wordt besteed.
Zo belanden we bij nog een ander gebied waar Wikimedia donaties aan Wikipedia investeert… op manieren die extreem politiek getint zijn.
Nogmaals: The Lunduke Journal of Technology gaat niemand vertellen wat ze moeten denken over bepaalde politieke opvattingen. Het officiële standpunt van The Lunduke Journal is dat extreme politieke standpunten – van welke aard dan ook – doorgaans niet bevorderlijk zijn voor het draaien van software en andere computerprojecten.
Knowledge Equity Fund (Kennisaandelenfonds)
Laten we het hebben over nog een andere manier waarop donaties aan Wikipedia worden besteed. Dit betreft veel kleinere bedragen dan waar we eerder over spraken met de Schenking… maar de gestelde doelen ervan moeten zeker vermeld worden.
Het “Wikimedia Foundation Knowledge Equity Fund” is een fonds van 4,5 miljoen dollar dat in 2020 door de Wikimedia Foundation is opgericht om subsidies te verstrekken aan externe organisaties die kennisgelijkheid ondersteunen door de raciale ongelijkheden aan te pakken die de toegang tot en deelname aan vrije kennis verhinderen.
Hier zijn enkele citaten, van dezelfde Wikimedia-pagina, om duidelijkheid te verschaffen over hun doelstellingen:
“De Wikimedia Foundation definieert raciale gelijkheid als een verschuiving weg van het VS- en Eurocentrisme, van de blanke-man-imperialistische-patriarchale suprematie, superioriteit, macht en privilege”
“Rassengelijkheid heeft tot doel […] niet-blanke, niet-Amerikaanse […] gemeenschappen te bevorderen”
Wat je ook denkt over deze uitspraken, het moet opgemerkt worden dat Wikimedia 4,5 miljoen dollar aan Wikipedia-giften uitgeeft om deze doelen te bereiken. Geld dat niet wordt uitgegeven aan het draaiende houden van Wikipedia.
Eigenlijk is het zeer de moeite waard om op te merken dat het bedrag dat aan dit “Knowledge Equity Fund” wordt toegewezen twee keer zo groot is als de jaarlijkse kost voor serverhosting voor heel Wikipedia.
Wat betekent dit allemaal?
Ongeacht wat eenieder denkt over de specifieke politieke uitgaven van Wikimedia, één ding is glashelder:
Een aanzienlijk deel van de giften – losgeweekt voor het aangegeven doel van het runnen van Wikipedia – wordt besteed aan het bevorderen van politieke doelen. Niet aan het runnen van Wikipedia. Dat terwijl Wikipedia voortdurend beweert te balanceren op de rand van de afgrond.
En Wikimedia wordt er intussen rijk van.
Vind je dit soort 100% onafhankelijke Tech-rapportage leuk? Zorg ervoor dat u zich abonneert op Lunduke.Locals.com. Zelfs een gratis account is een goed idee.
Origineel: “The Wiki Piggy Bank”
Onderaan op de pagina “the Wiki Piggy Bank” van Lunduke staan links naar nog twee behoorlijk ontluisterende artikels uit de technologiewereld, die zeer aan te bevelen zijn:
- Hoe de Mozilla Foundation een minieme fractie van haar miljoenenbudget spendeert aan haar kernproduct: de Firefox webbrowser. Het leeuwedeel gaat naar zijprojecten die niet gerelateerd zijn aan Firefox. Ondertussen boert het marktaandeel van Firefox al jaren onmiskenbaar achteruit. Het loon van de CEO van Mozilla daarentegen maakt bokkesprongen vooruit, niettegenstaande een omstreden financieel management: “Firefox Money: Investigating the bizarre finances of Mozilla”
- De Linux Foundation, wiens taak het is de kernel van het Linux Operating System up-to-date te houden en te zorgen voor de promotie van Linux, houdt zich ook liever bezig met twijfelachtige zijprojecten en besteedt nog slechts 3.2% van zijn budgetten aan het Linux Operating System. Jawel, u leest dat cijfer correct! Beeldt u zich in dat een organisatie als de Vereniging voor het Haspengouwse Fruit 95% en meer van zijn budgetten zou gaan uitgeven aan de instandhouding van het Brabantse trekpaard en de Vlaamse reus… “Linux Foundation decreased Linux spending to 3.2% in 2022”.
Steun voor een nieuwe website
We hebben uw hulp nodig voor een essentiële opfrissing van de website. Om die interactiever, sneller en gebruiksvriendelijker te maken hebben we 30.000 euro nodig. Elke bijdrage, groot of klein, helpt. Met uw donatie ondersteunt u onafhankelijke journalistiek die de verhalen blijft brengen die er echt toe doen. Laat uw hart spreken.
“Franse kernenergie? Ongelooflijk dat hun leugencam... 
