De krant vroeg experten onder leiding van de Universiteit van Utrecht om satellietbeelden en gegevens van 1400 meetstations op de grond te combineren tot een interactieve kaart voor fijnstof. Die toont aan dat maar liefst 98 procent van de Europeanen in een regio leeft waar de luchtvervuiling hoger ligt dan 5 microgram per kubieke meter – de norm van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Erger nog: twee derde leeft met luchtvervuiling die minstens twee keer zo hoog ligt.

Oost-Europa

Oost-Europa scoort aanzienlijk slechter: bijna alle inwoners van Roemenië, Albanië, Noord-Macedonië, Polen, Slovakije en Hongarije zijn blootgesteld aan minstens het dubbele van de norm. Servië en Noord-Macedonië doen het nog een pak slechter: meer dan de helft van de bevolking ademt vier keer meer fijnstof in.

Maar ook in bijvoorbeeld Duitsland is driekwart van de bevolking blootgesteld aan gevaarlijke niveaus van fijnstof. In Spanje is dat 49 procent, in Frankrijk 37 procent. Zweden en Schotland zijn bij de schoonste landen. De Italiaanse Povlakte is een bijzonder donkere vlek: meer dan een derde van de bevolking is er blootgesteld aan luchtvervuiling die vier keer hoger ligt dan de WHO-norm.

Europa neemt zijn tijd

De vervuiling is vooral afkomstig van het verkeer, de industrie en de landbouw, maar ook van de verwarming van woningen. Vorige week nog stemde het Europees parlement om de Europese wetgeving in lijn te brengen met de nieuwe WHO-richtlijnen, maar het neemt daarvoor wel de tijd tot 2035. De huidige EU-normen gaan uit van 25 microgram per kubieke meter.

De wetenschappers maakten gebruik van meetgegevens uit 2019. Ze zeggen dat de situatie vandaag niet erg verschillend zal zijn, hoewel er op lokaal niveau wel verbeteringen kunnen optreden op plekken waar strengere normen zijn ingevoerd.