Begin augustus verzamelden twaalf landen in de Noord-Braziliaanse stad aan de monding van de Amazone-stroom, Belém do Para, voor de Amazone-top. Het belangrijk treffen werd bijgewoond door vertegenwoordigers van Bolivia, Brazilië, Colombia, Ecuador, Guyana, Peru, Suriname en Venezuela.

Ook aanwezig waren: vertegenwoordigers van de Democratische Republiek Congo en de Republiek Congo die de regenwouden van Centraal-Afrika in het stroomgebied van de Congostroom vertegenwoordigen. Indonesië vertegenwoordigde Zuidoost-Azië voor de aangetaste, maar nog grote regenwouden.

Pact: “Verenigd voor onze bossen”

Aan het slot van de top hebben de partijen een pact gepubliceerd onder de titel “Verenigd voor onze bossen”.

De gezamenlijke verklaring roept op tot de ontwikkeling van een financieringsmechanisme zodat de internationale gemeenschap kan betalen voor de essentiële diensten die door bossen worden geleverd. “Onze landen moeten meer invloed uitoefenen op het beheer van de hulpbronnen die zijn toegewezen aan het behoud en duurzaam gebruik van de biodiversiteit”.

Het pact dringt er ook bij de ontwikkelde landen op aan om bestaande toezeggingen na te komen om jaarlijks 200 miljard dollar te verstrekken voor het behoud van de biodiversiteit. De aanwezige landen spraken hun bezorgdheid uit over het feit dat een eerdere toezegging om 100 miljard dollar per jaar aan de klimaatfinanciering te verstrekken niet was nagekomen.

Sociaal middenveld

In een persconferentie in de rand van de top verzekerde de Braziliaanse president Luiz Inacio Lula Da Silva dat de top van Belém “de Amazone is die tot de wereld spreekt en de wereld een antwoord geeft op de dingen die we nodig hebben”.

Evenzo benadrukte Lula de deelname van het sociale middenveld voor de bijeenkomst, door middel van de zogenaamde Amazon-dialogen, waarbij hij benadrukte dat er een “prachtig dialoog plaatsvond met een ongelofelijk vermogen om deze kwestie te bespreken”.

In dat verband herinnerde Lula eraan dat “het promoten en verbeteren van het woud niet alleen betekent het behoud van zijn waardigheid, maar ook die van bijna 50 miljoen inwoners die in het Amazonewoud leven”.

Geld voor de natuur, niet voor landen

De Braziliaanse president onderstreepte ook hoe Amazone-leiders in internationale fora naar een gemeenschappelijke oplossing hebben gezocht om te zeggen dat het niet Brazilië is dat geld nodig heeft, noch Colombia, noch Venezuela, maar eerder de natuur … De natuur heeft geld nodig. De natuur heeft financiering nodig”.

“Het is niet Brazilië dat geld nodig heeft, noch Colombia, noch Venezuela, maar eerder de natuur”

Hij vroeg ook “dat de klimaatverbintenissen van de ontwikkelde landen worden gerespecteerd.” Hij herinnerde eraan dat “ten dienste van de industriële ontwikkeling die ze al 200 jaar doorvoeren en die de wereld heeft vervuild, ze nu hun deel moeten betalen”. Tot slot benadrukte Lula dat de top van Bélem het mogelijk maakte “overeenkomsten met andere ontwikkelingslanden te maken die ook grote tropische wouden hebben”.

In die zin riep de Braziliaanse president op tot gezamenlijke actie van internationale fora waarbij hij ook stelde dat landen uit het zuiden van Zuid-Amerika, Centraal-Afrika en Zuidoost-Azië zouden moeten samenwerken tegen wat Lula zegt: “het groen kolonialisme”. Dat wil zeggen de pogingen om de hulpbronnen van de tropische wouden te controleren onder het voorwendsel van de ecologie.

Handelsbeperkingen vermomd als milieumaatregelen

De Colombiaanse president Gustavo Petro steunt de lijn van Lula. Volgens hem moeten rijke landen buitenlandse schulden van de Amazone-landen ruilen voor klimaatactie, omdat dit volgens hem genoeg investeringen zou creëren om de econome van de regio brandstof te geven.

De Boliviaanse president Luis Arce heeft op zijn beurt gezegd dat de Amazone het slachtoffer is geworden van het kapitalisme. Dat uit zich in de ongecontroleerde uitbreiding van landbouwgrenzen en de exploitatie van de natuurlijke hulpbronnen. Daarbij merkte hij op dat geïndustrialiseerde landen verantwoordelijk zijn voor het grootste deel van de historisch gegroeide broeikas emissies.

L. Arce: “het feit dat de Amazone zo’n belangrijk gebied is, betekent niet dat alle verantwoordelijkheden, gevolgen en effecten van de klimaatcrisis, op ons, op onze steden en op onze economieën moeten vallen”, aldus de Boliviaanse president.

In overeenstemming met de woorden van de Braziliaanse president en de andere leiders bekritiseert de slotverklaring van de top van Bélem wat het omschrijft als handelsbeperkingen vermomd als milieumaatregelen.

Het is een duidelijke verwijzing naar de goedkeuring van de Europese Unie (EU) van een wet die bedrijven verbiedt goederen te importeren die verband houden met ontbossing.

De top heeft ongetwijfeld belangrijke resultaten opgeleverd. Ook gezien het feit dat een dergelijke top al 14 jaar niet meer had plaatsgevonden.

De top heeft niet kunnen voldoen aan de meer radicale eisen van milieuactivisten en inheemse groeperingen

Hij heeft echter niet kunnen voldoen aan de meer radicale eisen van milieuactivisten en inheemse groeperingen, inclusief de belofte van Brazilië, om tegen 2030 een einde te maken aan illegale ontbossing.

De slotverklaring stelde ook geen deadline voor het beëindigen van illegale goudwinning, hoewel de leiders overeenkwamen om verder samen te werken voor deze kwestie. De andere landen verwierpen het voorstel van de Colombiaanse president Gustavo Petro om een einde te maken aan de ontwikkeling van nieuwe olievelden in het Amazonegebied.

Wat is bereikt op de top?

Welke punten zijn bereikt in de gedeelde agenda van de acht Amazone-landen op de top in Bélem (Brazilië)?

De slottekst bevestigde de rechten en bescherming van de inheemse volkeren en stemde er ook mee in om samen te werken op het gebied van waterbeheer, gezondheid, gemeenschappelijke onderhandelingsposities op klimaattoppen en duurzame sociaaleconomische ontwikkeling.

De verklaring kondigde ook de oprichting aan van een gemeenschappelijk orgaan dat jaarlijks bijeenkomt en gezaghebbende rapporten opstelt over de wetenschap met betrekking tot het Amazone-regenwoud, vergelijkbaar met het internationale Panel voor klimaatverandering van de Verenigde Naties.

Bewerking bron: Giulio Chinappi World Political Blog-Italië