De toespraak van Lula begint op de YouTube-video hieronder op 00:43 en eindigt op 21:52 – je hoort de Engelse stem van de tolk met Engelse ondertitels, Lula spreekt Portugees. Lula begint met hulde aan de slachtoffers van de rampen in Marokko, Griekenland, Libië en in eigen land. De vertaling start vanaf 01:53.
***
Dames en heren,
Exact 20 jaar geleden stond ik voor dit spreekgestoelte. Ik sprak toen op 23 september 2003 voor dit wereldparlement mijn eerste woorden van vertrouwen uit in de menselijke capaciteit om uitdagingen te overwinnen en te evolueren naar superieure vormen van coëxistentie.
Ik keer hier vandaag terug om mijn onwrikbare vertrouwen in de mensheid te bevestigen. Toen had de wereld zich nog niet de ernst gerealiseerd van de klimaatcrisis. Vandaag klopt ze op onze deuren, vernietigt onze woningen, onze steden, onze landen. Ze doodt en legt verlies en lijden op aan onze broeders en zusters, vooral de armsten onder hen.
Honger, 20 jaar geleden het centrale thema van mijn toespraak hier voor dit parlement, treft vandaag 735 miljoen menselijke wezens, die deze avond gaan slapen zonder te weten of ze morgen wel iets te eten zullen hebben.
De wereld wordt steeds meer ongelijk. De tien rijkste miljardairs hebben meer welvaart dan de armste 40 procent van de mensheid. Het lot van elk kind geboren op deze planeet wordt blijkbaar beslist terwijl ze nog in schoot van hun moeder leven.
Screenshot UN YouTube
Het deel van de wereld waar hun ouders leven en de sociale klasse waar hun ouders toe behoren zal bepalen of dat kind al dan niet kansen zal krijgen in dit leven, of ze zullen eten bij elke maaltijd, of ze het recht ontzegd zal worden om elke dag een ontbijt, lunch en avondmaal te eten, of ze toegang zullen krijgen tot gezondheidszorg of slachtoffer zullen worden van ziektes, die al lang uitgeroeid hadden kunnen zijn, of ze school zullen voleindigen, een kwaliteitsbaan zullen krijgen of deel zullen worden van de ontelbare werklozen en gedeeltelijk werklozen en ontmoedigde mensen zullen worden.
Oneerlijkheid is geen natuurlijk fenomeen
Eerst en vooral moeten we het fatalisme bestrijden die ons dergelijke oneerlijkheid doet aanvaarden als een natuurlijk fenomeen. Om ongelijkheid te overwinnen ontbreekt de politieke wil van zij die de wereld regeren.
Dames en heren, als ik hier vandaag terugkeer in mijn eerbare capaciteit als president van Brazilië, is dat dankzij de overwinning van democratie in mijn land. Democratie zorgde er voor dat we haat, desinformatie en onderdrukking overwonnen. Hoop heeft andermaal gewonnen over angst.
Onze opdracht vandaag is om Brazilië te herbouwen tot een soeverein, eerlijk en duurzaam land, een solidair, gul en vreugdevol land. Brazilië vindt zichzelf eindelijk terug op zijn plaats in onze regio en in een multilaterale wereld. Zoals ik nooit moe wordt om te herhalen: “Brazilië is terug!”.
Screenshot UN YouTube
Ons land is terug om zijn vereiste bijdrage te leveren om de grote werelduitdagingen aan te pakken. Wij hebben ons buitenlands beleid terug opgeëist van universalisme, dat wordt gekenmerkt door respectvolle dialoog met iedereen.
De wereldgemeenschap verzuipt in een wervelwind van veelvuldige en simultane crisissen. De COVID19-pandemie, de klimaatcrisis, de voedsel- en energie-onveiligheid werden nog versterkt door toenemende geopolitieke spanningen. Racisme, onverdraagzaamheid, xenofobie hebben zich verspreid, gesterkt door nieuwe technologieën, die zogezegd werden gecreëerd om ons dichter bij elkaar te brengen.
Als we deze uitdagingen in één enkel woord zouden samenvatten dan zouden we de oorzaak van deze uitdagingen ‘ongelijkheid’ noemen. Ongelijkheid is de basis van deze fenomenen of van daden die ze nog erger maken.
VN-Agenda 2030
De Verenigde Naties brachten ons de meest ambitieuze collectieve actie gericht op ontwikkeling met de Agenda 20301. We hebben de helft van de periode bereikt van de implementatie en zijn nog steeds ver verwijderd van de vastgelegde doelstellingen. De meeste SDG-doelstellingen (zie voetnoot) bewegen aan een laag ritme.
Het morele en polititieke imperatief om armoede uit te roeien en honger te beëindigen blijkt afgestompt te zijn. In de zeven jaar die ons resten (tot 2030) zou de vermindering van de ongelijkheid tussen landen en binnen landen het kernobjectief van onze agenda moeten zijn.
Ongelijkheid verminderen binnen landen vereist de inclusie van de armen in de regeringsbudgetten en vereist dat de rijken belastingen betalen, in verhouding tot hun welvaart. In Brazilië engageren wij ons om alle 17 SDG’s uit te voeren op een geïntegreerde en ondeelbare manier.
Foto: Screenshot UN YouTube
Wij willen raciale gelijkheid verwezenlijken in de Braziliaanse maatschappij door middel van een 18de doelstelling die wij vrijwillig zullen aannemen. We lanceerden het Brazilië-zero-honger-plan, dat een reeks initiatieven zal samenbrengen om armoede en voedselonzekerheid te verminderen.
Een (van deze initiatieven) is de Bolsa Familia (familiebeurs), de gezinstoelage die een wereldwijde referentie is geworden voor de transfer van gezinsinkomens, die hun kinderen vaccineert en op school houdt.
Bertha Lutz (1894-1976) in 1925. Foto: Adam Cuerden/Public Domain
Geïnspireerd door de Braziliaanse Bertha Lutz2, pionier voor gendergelijkheid in het VN-Handvest, hebben wij een wet gestemd die gelijke loon voor vrouwen en mannen verplicht maakt wanneer ze hetzelfde werk doen.
Wij gaan vechten tegen femicide en alle vormen van geweld tegen vrouwen. Wij zullen rigoureus opkomen voor de rechten van de LGBTQI+-gemeenschappen en van mensen met een handicap. We hebben sociale participatieve praktijken terug ingevoerd als een strategisch middel om openbaar beleid te implementeren.
Mijnheer de Voorzitter,
Actie ondernemen tegen de klimaatverandering omvat nadenken over morgen en aanpakken van historische ongelijkheid. De rijke landen zijn gegroeid op basis van een model van hoge mate van klimaatbeschadigende gas (CO2)-uitstoot. De klimaatnoodtoestand maakt een wijziging van deze koers noodzakelijk en de implementatie van al wat reeds werd afgesproken.
Er is geen andere reden waarom we het hebben over gemeenschappelijke maar gedifferentieerde verantwoordelijkheden. Het zijn de kwetsbare bevolkingsgroepen in het wereldwijde Zuiden die het meest worden getroffen door het verlies en de schade, veroorzaakt door de klimaatverandering.
De rijkste 10 procent van de wereldbevolking zijn verantwoordelijk voor bijna de helft van alle CO2 die in de atmosfeer wordt geloosd. Wij, de ontwikkelingslanden, willen dit model niet kopiëren. In Brazilië hebben we het reeds eerder bewezen en we zullen het opnieuw bewijzen dat een sociaal eerlijk en duurzaam model mogelijk is.
Wij zijn de voorhoede van de energietransitie en onze energiemix is reeds een van de zuiverste ter wereld. 87 procent van onze elektrische stroom komt van propere en hernieuwbare bronnen. Stroomproductie door zonne-energie, windenergie, biomassaenergie, ethanol3 en biodiesel neemt elk jaar toe. Het potentieel om groene waterstof4 te produceren is immens.
Met een ecologisch transformatieplan zullen wij investeren in duurzame industrialisering en duurzame infrastructuur. We hebben terug een degelijke en hernieuwde agenda voor de Amazone opgepakt, met controles bedoeld om leefmilieu-misdaden te bestrijden.
De voorbije acht maanden werd ontbossing in de Braziliaanse Amazone reeds verminderd met 48 procent. De hele wereld heeft het altijd over de Amazone gehad. Nu spreekt de Amazone voor zichzelf. Een maand geleden hielden wij de Belem Summit5 in het hart van de Amazone. We lanceerden een nieuwe agenda voor samenwerking tussen de landen die deze biotoop met elkaar delen.
Er leven 50 miljoen Zuid-Amerikanen in het Amazone-bekken. Hun toekomst hangt af van de gecoördineerde actie van de landen die soeverein zijn over hun deel van dit grondgebied. We zetten ook de dialoog verder met andere landen die tropische regenwouden hebben in Afrika en Azië.
Screenshot UN YouTube
We willen op de klimaatconferentie COP286 in Dubai toekomen met een gemeenschappelijke visie dat zonder enige externe inmenging de prioriteiten vastlegt om de Amazone, het Congo-bekken en de Borneo-Mekong-delta te vrijwaren op basis van onze noden.
Zonder de mobilisering van financiële en technologische hulpmiddelen is het uitgesloten dat we kunnen implementeren wat we beslist hebben in het Akkoord van Parijs7 en het wereldwijde kaderakkoord voor biodiversiteit8.
De belofte om jaarlijks 100 miljard dollar vast te leggen voor de ontwikkelingslanden blijft alleen maar dat: een verkeerde belofte. Vandaag zou dat bedrag al onvoldoende zijn voor een streven dat reeds duizenden miljarden vergt.
Mijnheer de Voorzitter,
Het principe waarop multilateralisme is gebaseerd, van soevereine gelijkheid tussen naties, is aan het eroderen. Onderhandelingen op het niveau van wereldwijde regeringen, waarin alle landen een stem en stemrecht hebben, verloren hun momentum toen ze institutionele ongelijkheden reproduceerden. Zij zijn deel van het probleem, niet de oplossing.
Vorig jaar maakte het IMF 160 miljard dollar beschikbaar in speciale trekkingsrechten voor Europese landen en slechts 34 miljard voor Afrikaanse landen. De ongelijke en destructieve representativiteit van het management van het IMF en de Wereldbank is onaanvaardbaar. We hebben de excessen van marktderegulering niet rechtgezet, net zomin als de ideologie van de minimale staat. Er werden geen funderingen gelegd voor een nieuw economisch beleid.
Het resultaat van deze verlamming is de BRICS9, een strategisch platform voor de promotie van samenwerking tussen opkomende economieën. De recente uitbreiding van deze groep tijdens de Johannesburg Summit versterkt de strijd voor een wereldorde die tegemoetkomt aan de economische, geografische en politieke pluraliteit van de 21ste eeuw.
BRICS Summit 23 augustus 2023. Foto: Government of India
We zijn een kracht die opkomt voor een meer faire wereldwijde handel tijdens een ernstige crisis van multilateralisme. Het protectionisme van de rijke landen is in kracht toegenomen en de Wereldhandelsorganisatie (WTO) blijft verlamd, vooral zijn systeem voor het oplossen van handelsdisputen10.
Niemand herinnert zich nog de Doha Development Round11. Ondertussen hebben werkloosheid en onzeker, onveilig werk het vertrouwen ondermijnd van de mensen in de komst van betere tijden, vooral bij jongeren.
Regeringen moeten breken met de toenemende dissonantie tussen de stemmen van de markt en de stemmen van de straat. He neoliberalisme heeft de economische en politieke ongelijkheid verergerd die de democratieën voor het ogenblik ondermijnt. Zijn erfenis is een massa van gedepolitiseerde en uitgesloten mensen.
Tussen deze ruïnes doemen de extreemrechtse uitspattingen op die de politiek ontkennen en oplossingen verkopen die zo gemakkelijk zijn als dat ze verkeerd zijn. Velen zijn gevallen voor de verleiding om het falende neoliberalisme te vervangen door primitief, conservatief en autoritair nationalisme.
We verwerpen een agenda die immigranten gebruikt als zondebokken, die de welvaartstaat ondermijnt en de rechten van de werkende mensen aanvalt. Wij moeten opnieuw de beste humanistische tradities opeisen, die de oprichting van de VN hebben geïnspireerd.
Neen! Relevant beleid van economische en sociaal actieve inclusie op niveau van culturele en digitale opvoeding is fundamenteel voor de promotie van democratische waarden en voor de verdediging van de rechtstaat.
De vrijwaring van de persvrijheid is essentieel. Een journalist zoals Julian Assange kan niet gestraft worden voor het informeren van de maatschappij op een transparante en legitieme manier. Onze strijd richt zich tegen desinformatie en cybercriminaliteit. Apps en platforms mogen de arbeidswetten niet afschaffen, waar we zo hard voor gevochten hebben.
Bij de overname van het voorzitterschap bij de volgende G20 in december12 zullen wij geen inspanningen sparen om de strijd tegen ongelijkheid in al zijn dimensies de kern van de internationale agenda te maken.
Onder het motto ‘Building A Just World‘ (een rechtvaardige wereld bouwen) en een duurzame planeet, zal het Braziliaanse voorzitterschap sociale inclusie en de strijd tegen honger coördineren, net als de strijd voor duurzame ontwikkeling en de hervorming van het wereldwijde regeringsbeleid
Mijnheer de Voorzitter,
er zal geen duurzaamheid of welvaart zijn zonder vrede. Conflicten zijn een belediging van de menselijke rationaliteit. Wij kennen de horror en het lijden dat wordt veroorzaakt door alle oorlogen. De promotie van de cultuur van rede is een verplichting voor ieder van ons.
Om die cultuur op te bouwen is volharding nodig en waakzaamheid. Het is tergend om te zien dat oude, onopgeloste disputen doorgaan, terwijl nieuwe dreigingen ontstaan of aan kracht winnen. De moeilijkheid om voor het Palestijnse volk een staat te creëren, toont dit duidelijk aan.
Van Palestina tot Oekraïne
Daarbij komt nog het geval van de aanhoudende humanitaire crisis in Haïti, het conflict in Jemen, de bedreigingen tegen nationale eenheid in Libië en de institutionele breuken in Burkina Faso, Gabon, Guinee-Conakry, Mali, Niger en Soedan. In Guatemala is er risico op een staatsgreep13 die de winnaar van de democratische verkiezingen zou verhinderen om zijn mandaat op te nemen.
De oorlog in Oekraïne ontmaskert onze collectieve incapaciteit om de doelstellingen en principes van het VN-Handvest op te leggen. Wij onderschatten geenszins de moeilijkheden om vrede te bereiken, maar geen enkele oplossing is blijvend als ze niet is gebaseerd op dialoog.
Ik heb meermaals gezegd dat er werk moet worden gemaakt van een ruimte voor onderhandelingen. Er werd veel geïnvesteerd in wapens en heel weinig in ontwikkeling. Het totaal van de militaire uitgaven is vorig jaar (2022) boven 2.000 miljard dollar gegaan. De uitgaven voor kernwapens bereikten 83 miljard dollar. Dit is een bedrag 20 maal groter dan het volledige budget van de VN.
Stabiliteit en veiligheid zullen niet bereikt worden waar sociale uitsluiting en ongelijkheid heerst. De VN is geboren om het tehuis te zijn van wederzijds begrip en dialoog. De internationale gemeenschap moet kiezen. Aan de ene kant is er de expansie van conflicten, de toename van ongelijkheid en de erosie van de rechtsstaat. Aan de andere kant is er de hernieuwing van multilaterale instellingen, toegewijd aan de promotie van vrede.
Unilaterale sancties veroorzaken groot leed aan de bevolking van de getroffen landen. Bovenop het feit dat ze hun beweerde doelstellingen niet bereiken, hinderen zij de bemiddeling en de processen van preventie en de oplossing van conflicten.
Brazilië blijft de maatregelen verwerpen die zonder instemming van het VN-Charter werden getroffen, zoals het economisch en financieel embargo tegen Cuba en de pogingen om dit land te classificeren als een staatssponsor van terrorisme.
Wij zullen doorgaan met onze kritiek op elke poging om de wereld te verdelen in invloedssferen en om de Koude Oorlog te laten herleven. De VN-Veiligheidsraad heeft geleidelijk aan zijn geloofwaardigheid verloren. Deze tekortkoming is het specifieke resultaat van de acties van zijn vaste leden, die oorlogen voeren zonder toestemming (van de VN) voor territoriale expansie of regime change. De verlamming (van de VN-Veiligheidsraad) is het meest uitgesproken bewijs van de dringende noodzaak om ze te hervormen, wat het grotere representativiteit en efficiëntie zal brengen.
Dames en Heren,
Ongelijkheid moet onze verontwaardiging inspireren tegen honger, armoede, oorlog, respectloosheid tegenover menselijke wezens. Bewogen door de macht van onze woede kunnen we doelbewust en onaflatend ijveren voor onze strijd tegen ongelijkheid en de wereld rondom ons effectief transformeren.
De VN moeten hun rol vervullen als bouwer van een wereld met meer solidariteit, broederschap en billijkheid, maar kunnen dat alleen doen als de VN-lidstaten de moed opbrengen om hun onvrede te uiten tegen ongelijkheid en als ze onvermoeid doorwerken om ze op te lossen.
Dank u allen!
Vertaling uit het Engels: Lode Vanoost
Notes:
1 Een verwijzing naar het VN-programma van 17 Sustainable Development Goals (SDG) 2015-2030. Zie Wat zijn de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN?
3 Ethanol, voluit ethylalcohol.
4 Waterstof (chemisch symbool H) komt in de natuur alleen voor in binding met andere stoffen, zoals water (H2O), een combinatie van waterstof met zuurstof. Als gas kan het dienen als brandstof voor stroomopwekking.
5 Op 8-9 augustus kwamen de presidenten van Brazilië; Bolivia, Colombia, Ecuador, Guyana, Peru, Suriname en Venezuela samen in de Braziliaanse stad Belem om gemeenschappelijke afspraken te maken over de aanpak van de problemen in het Amazonebekken.
6 Van 30 november tot 12 december 2023.
7 Tijdens de klimaatconferentie COP21 van 30 november tot 12 december 2015 in Parijs.
9 De alliantie van Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika (BRICS) werd recent uitgebreid met 9 nieuwe leden.
10 Investor State Dispute Settlement (ISDS) moet disputen tussen bedrijven en landen regelen, maar blijkt in de praktijk altijd in het voordeel van de bedrijven te werken. Zie Alles wat je nog niet wist over vrijhandelsakkoorden CETA en TTIP en waarom verzet wél kan werken.
11 In november 2001 hield de WTO een conferentie in de stad Doha in Qatar, waar allerlei beloftes werden gemaakt voor een meer eerlijke wereldhandel die nooit tot concrete acties leidden.
12 Huidig G20-voorzitter is India. De G20 zijn Australië, Canada, Saoedi-Arabië, VS, India, Rusland, Zuid-Afrika, Turkije, Argentinië, Brazilië, Mexico, Frankrijk, Duitsland, Italië, Groot-Brittannië, China, Indonesië; Japan en Zuid-Korea.
