In het rapport worden de CO2-impact en klimaatstrategieën van 14 grote BEL20-bedrijven onder de loep genomen. Gezamenlijk produceren ze 20,84 miljoen ton CO2 per jaar – iets minder dan een vijfde van de totale Belgische uitstoot.

Elk bedrijf afzonderlijk produceert gemiddeld evenveel als het armste derde deel van de bevolking. Het rapport identificeert vier bedrijven die dat gemiddelde overschrijden: KBC, AB Inbev, Umicore en Solvay.

Greenwashing

Volgens de analyse van Oxfam hebben slechts vier bedrijven in de afgelopen vijf jaar hun koolstofintensiteit – de uitstoot per euro omzet – significant verminderd. De gemiddelde koolstofintensiteit van de grote BEL20-bedrijven (exclusief banken) bedraagt 548 ton CO2 per 1 miljoen euro omzet. De meest uitstootintensieve sectoren zijn industrie, goederen en consumentendiensten, en verrassend genoeg, informatie- en communicatietechnologie.

Het rapport onderzocht ook de klimaatbeloften en -strategieën van bedrijven. Hoewel de meeste grote bedrijven erkennen dat actie tegen de klimaatcrisis nodig is, zijn er maar weinig die een ambitieus plan hebben om dit te realiseren. “Het blijkt dat klimaatbeloften grillig zijn, een gemeenschappelijk kader ontberen en de deur openzetten voor greenwashing”, zegt Julien Desiderio, beleidsmedewerker bij Oxfam België.

Winst uitkeren boven klimaatactie

Desondanks zijn er manieren om de investeringen voor CO2-reductie te financieren, zegt Oxfam. Maar in de praktijk krijgt de dividendstrategie op korte termijn vaak de voorkeur boven klimaatinvesteringen. Tussen 2016 en 2021 keerden de onderzochte BEL20-bedrijven meer dan 47,5 miljard euro aan dividenden uit aan aandeelhouders, wat overeenkomt met 70 procent van hun winst. In sommige gevallen keerde men zelfs meer uit dan de daadwerkelijke winst, waarbij bedrijven soms hun reserves aanspraken of schulden maakten.

Het rapport wijst er echter op dat de jaarlijkse investeringsbehoefte voor de klimaattransitie de komende jaren drie tot zes keer groter zal zijn dan nu. Wereldwijd blijven de klimaatdoelstellingen van grote bedrijven en multinationals namelijk grotendeels ontoereikend, en de huidige uitstootniveaus leiden naar een opwarming van 2,7 graden. Gezien de onevenredige gevolgen van de klimaatcrisis voor de minst verantwoordelijke landen is het van cruciaal belang dat historische vervuilers hun verantwoordelijkheid nemen, aldus Oxfam.

Om dat te bereiken doet het rapport enkele aanbevelingen. Zo zouden bedrijven klimaatschade in hun waardeketen moeten identificeren en voorkomen, terwijl wetgeving hen zou moeten verplichten om duidelijke transitieplannen te hebben. Leidinggevenden van grote bedrijven zouden volgens Oxfam ook beloond kunnen worden als ze klimaatdoelstellingen halen. En tot slot zouden grote bedrijven moeten stoppen met streven naar aandeelhoudersrendement op korte termijn en geen dividend meer uitkeren zonder een uitstootstrategie die verenigbaar is met de doelstelling van 1,5 graad opwarming.