Evelyne Van Hecke

‘Geef geen rotte frank aan kansarmen!’

dinsdag 16 februari 2021 09:49
Spread the love

Dat reclamebord werd afgelopen jaar op verschillende plaatsen in het gezicht van mensen in armoede geduwd in Antwerpen. Een van die mensen was ikzelf. Toen ik het eerste bord zag, stopte ik mijn wandeling enkele minuten om er verbouwereerd naar te kijken. “Welke anti-humane organisatie zit achter deze boodschap?”, mompelde ik tegen mezelf.

Vzw ArmenTekort, zo bleek toen ik de affiche wat beter bestudeerde. Hoe in godsnaam kon een armoedeorganisatie zoiets de wereld in sturen?

Het bleek te gaan om een wervingscampagne voor een buddyproject. Want mensen in armoede zijn geïsoleerd. Daarom moeten er blijkbaar rotte franken gespendeerd worden aan campagnes om buddies te verzamelen. Want arme mensen zoals ik kunnen zelf geen vriendschappen smeden? Daar zijn we te dom, stinkend of weet ik wat voor? En dus moet een welgestelde zichzelf opofferen om ons uit ons sociaal isolement te halen?

Maar goed, sommige mensen zullen er effectief baat bij hebben om toch iemand te vinden die dingen wil doen die geen geld kosten en niet vervelend gevonden worden door mensen met voldoende middelen. Dus besloot ik de VZW voor een keer te vergeven. Dit jaar slaan ze me opnieuw in mijn gezicht met: “Met jou als buddy maken we een Antwerpen zonder kansarmoede waar.” Really?

Laat me even uitleggen waarom ik zo teleurgesteld ben in de campagnes van ArmenTekort.

Als student met een leefloon had ik wel veel gegoede vrienden en dus een bruisend sociaal leven. Studenten zitten bijna allemaal op een klein budget en het studentenleven is daarop ingericht. Er was niet zo veel verschil tussen mij en mijn vrienden. Het enige verschil zat ‘m toen dat ik in het weekend zelf mijn was moest doen in een wassalon en dat ik op zondag bij Erasmusstudenten mijn horizon zat te verbreden in plaats van taart te eten met mijn familie of een jeugdbeweging verder te zetten in mijn hometown.

Maar toen ik student en leefloner af was, vergrootte de kloof tussen mij en mijn vrienden. Werkend zat ik onder de armoedegrens. Soms had ik eens pech, zoals iedereen. Alleen kan pech minder snel overbrugd worden door mensen in armoede. De eerste keer wil iedereen wel bijspringen door je bv. eten te geven, waar je je dan schuldig over voelt en wat gelijkheid in de weg staat.

Hoe langer hoe meer, kon ik niet mee op toffe reisjes die zij wel konden maken, schaamde ik me dat ik alweer geen verjaardagscadeau kon kopen en was ik daarom zogezegd te ziek of te druk om erbij te zijn, hongerde ik me uit als iemand een trouwfeest  gaf waar ik dan toch graag bij wilde zijn en miste ik vrijgezellenfeestjes van zelfs de meest dierbaren door geldgebrek. Dat werd me uiteraard niet in dank afgenomen. Op den duur zag niemand me nog, op enkele hardnekkige fans die me niet wilden opgeven na.

Veel buddies, geen rotte frank

Ik had veel “buddies”, maar kwam in een sociaal isolement omdat ik “geen rotte frank” had. Ik zit dus niet te wachten op gezelschap. Ik zit te wachten op een verbetering van ons sociaal vangnet. Ik zit te wachten op rechtvaardige betalingen in mijn sector, die mee indexeren in plaats van al 10 jaar op hetzelfde punt te staan. Ik zit te wachten op een overheid die niet kapot bespaart en daarmee mensen verarmt. Ik zit te wachten op OCMW’s, hulpkassen en vakbonden die degelijk begeleiden. En ik zit te wachten op armoedeorganisaties en belangengroepen die het lef hebben om dat te benoemen en luid voor ons te strijden. Zodat ze het grote publiek en vooral het beleid doen beseffen dat armoede niet opgelost wordt door een liefdadigheidsactie hier en daar van iemand met wat meer geluk. Dat armoede daadkrachtig oplossen in het algemeen belang is.

ArmenTekort die geen rotte frank vraagt en met buddies kansarmoede zal oplossen. Ik frons, zeker in dit Corona-jaar, de wenkbrauwen nog harder dan ooit. Omdat alle kansrijke vrienden in isolement zaten, ben ik in het armste half jaar van mijn leven nog nooit zo sociaal geconnecteerd geweest.

Hoe kan je dat idee verspreiden als je voornaamste communicatie als armoedeorganisatie? Zelfs als je meer dan dat voor hen doet, schaadt je campagne meerdere keren per dag het bewustzijn over wat mensen in armoede nodig hebben. Het versterkt het geloof in het individueel schuldmodel en houdt de focus weg van de structuren die ons in deze realiteit doen belanden. Als je armoede wil oplossen, hoe kan je dan achter dit effect staan? En als je echt bekommerd bent om  mensen in armoede, waarom kwets je hen dan met je boodschappen? Dus ArmenTekort, hopelijk worden er volgend jaar  rotte franken geïnvesteerd in een campagne en werking die wel werkt aan een herverdeling en gelijkwaardige toegang tot vrijetijds- en vakantie-initiatieven. Dan kunnen mensen met hun  eigen gekozen buddies op stap.

Dat het dat schadelijke effect heeft, daar zie ik toch wat bewijzen van. Het is een tendens dat ongelijkheid niet meer financieel moet weggewerkt worden, maar wel met vrijwilligers. Een trend die  ook De Warmste Week  toevallig of niet dit jaar besliste te volgen. Dat is niet omdat het vrijwilligerswerk de doelgroep in kwestie perse vooruit helpt, maar wel omdat mensen dat liever zouden doen dan geld geven. Het is een trend om besparingen op essentieel empowermentswerk geleverd door vakmensen op te vangen met vrijwilligers die vaak niet bekwaam zijn in het omgaan met schrijnende problemen die een gevolg zijn, dan niet de oorzaak, van armoede. En dat risico op een gefaalde buddy-relatie lijkt mij hoog als de hulp vooral vertrekt van het goed gevoel van de hulpverstrekker in plaats van een echte oplossing van de hulpvraag van de behoevende. Dat heeft al veel buddyrelaties doen falen, dus waarom zou dat hier anders zijn?

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!