Welkom op de blog van Radio 68.
Begin 1974, publiceerde de Vlaamse dichter Roger De Neef “De kleine chirurgie” in het Nieuw Vlaams Tijdschrift. Deze kleine cyclus van amper tien korte gedichten, draagt de veelzeggende ondertitel “Ballade van Wounded Knee” en vormt een poëtische en tegelijk diepe aanklacht tegen de genocide op de Noord-Amerikaanse Indianen en bij uitbreiding tegen elke genocide, elke uitroeiing van een volk of een cultuur.
Wounded Knee
De aanleiding? Als redacteur van het nieuwsagentschap Belga, volgde De Neef het conflict van Wounded Knee op de voet. Ter herinnering: op 27 februari 1973, werd het dorp Wounded Knee bezet door honderden leden van de American Indian Movement, die er een Oglala Sioux vrijstaat uitriepen. Die plek was niet toevallig gekozen: in 1890 werd hier de laatste veldslag tussen Indianen en het Amerikaanse leger uitgevochten, met een bloedbad onder de Indianen als gevolg. De Neef was met het thema van de Indianen bekend dankzij het kunstwerk “Het Concilie van Wounded Knee” van zijn vriend Camiel Van Breedam. Het tweede drama van Wounded Knee, appelleerde ook aan de humanistische instelling van de dichter en gewezen VUB-student. Het resultaat: “De kleine chirurgie”, waarin hij de stem vertolkt van de Indiaan die zich tot de blanken richt, de Indiaan de weet dat hij wordt beschouwd als “minder dan alle misprijzen” en vermoord “uit gewoonte”.
Een hart van een vis
Tegenover het materialisme en de berekendheid van de overheerser, staat de Indiaan die de wereld holistisch bekijkt en zich filosofisch-spiritueel opstelt. De dichter zocht er een passende woordenschat voor, bijvoorbeeld in deze regels:
Blanke vader
Elke stap opa arde is een gebed
Maar u bent een vrouw
Een vrouw met het hart van een vis
En jullie handen ritselen van metalen.
De laatste dag
Het thema zou hem niet meer loslaten. Een niet meer te reconstrueren interactie tussen beide vrienden, resulteerde uiteindelijk in Van Breedams monumentale kunstwerk over de Indianen, nl. “De laatste dag, als het heidens oog vol is”. “De laatste dag” werd in 2010 door de dichter en zijn echtgenote Constance, geschonken aan de Universiteit Gent en staat permanent opgesteld in het Universiteitsforum. Voor deze en ander humanistisch geïnspireerde poëzie, ontving De Neef in 1978 de Arkprijs van het Vrije Woord.
De cyclus verscheen opnieuw in “De laatste dag. Verhalen over een kunstwerk” (red. Yves T’Sjoen en Els Van Damme, 2014), waarin ook bijdragen zijn opgenomen van Marc Boone, René Vermeir, Rik Pinxten, Freddy Mortier, Yves T’Sjoen en Claire Van Damme. Daarnaast bestaat een bibliofiele uitgave met een onuitgegeven film van Julien Vandevelde, een onuitgegeven en handgeschreven gedicht van De Neef en artefacten van Van Breedam (Universiteit Gent). Meer op www.rogerdeneef.be
Eddy Bonte
Radio 68 draait de hoogtepunten uit een exclusief gesprek met en een exclusieve voorleessessie door Roger De Neef voor Radio 68. Roger De Neef leest de voltallige cyclus “De kleine chirurgie” en becommentarieert de achtergrond, het ontstaan en de betekenis ervan. Met muziek en woord van Johnny Trudell, The Fearsome Brave, Johnny Cash, Peter LaFarge, Cochise, Redbone en Buffy Sainte Marie.
De uitzending: maandag 21 en dinsdag 22 maart, telkens om 12:00 en 16:00 uur in het programma “Free Speech / De Gedachten zijn Vrij” op www.radio68.be, een wekelijks programma van 1200 tot 2000 uur op maandag en dinsdag.
Radio 68 www.radio68.be is een niet-commerciële en onafhankelijke internetradio die opkomt voor bepaalde types muziek en woord die je zelden of nooit hoort in een samenleving waar enkel geld en glitter telt. Radio 68 wil ook de herinnering levend houden en focust daarom op zeldzame, vergeten, over het hoofd geziene, onterecht opzijgeschoven, niet-commerciële en door de media verbannen artiesten, genres en muziekjes.