Al tien dagen op rij bezetten duizenden betogers het parlementsgebouw in Madison, de hoofdstad van Wisconsin. Ook in de straten rond het gebouw is er geen doorkomen aan. Zaterdag waren er zelfs 80.000 betogers. En dat voor een landbouwstaat die minder inwoners telt dan Vlaanderen.

De betogers keren zich tegen de plannen van gouverneur Scott Walker, een Republikein die in 2010 aan de macht kwam dankzij de gulle steun van de broers Koch. Deze multimiljardairs pompten de afgelopen maanden miljoenen dollar in de rechts-conservatieve Tea Party.

Aanval op de vakbonden

Scott Walker heeft een plan klaar om de overheidsvakbonden in zijn staat de doodsteek te geven. Vakbonden zouden geen collectieve arbeidsovereenkomsten meer mogen afsluiten en het zou voor hen ook een stuk moeilijker worden om lidgeld te innen. De werknemers zouden ook ieder jaar opnieuw moeten stemmen over de levensvatbaarheid van elke vakbond.

De enige vakbonden die de dans ontspringen zijn de politievakbond en de vakbond van de brandweerlui. Net die vakbonden die Walker gesteund hebben tijdens de voorbije verkiezingen.

Geen besparingsplan

Walker presenteert zijn aanval op de vakbonden als een besparingsplan. Net als de meeste andere staten kampt Wisconsin na de kredietcrisis met een begrotingstekort.

De plannen van Walker zouden een besparing van 350 miljoen dollar opleveren. Sally Kohn, een columniste van de Huffington Post merkte op dat Wisconsin één miljard dollar kan winnen door de bedrijfsbelastingen op het nationale gemiddelde te brengen. Meer dan 60 procent van de bedrijven die meer dan 100 miljoen dollar per jaar binnenhalen, betalen 0 procent belastingen. In januari pas kregen bedrijven een nieuwe belastingverlaging van 140 miljoen dollar.

“Op papier zijn we een land van één persoon, één stem. In werkelijkheid lijken we meer op een oligarchie waar een handvol zeer rijke mensen de plak zwaaien” (Paul Krugman)

De aanval op de vakbonden heeft volgens Nobelprijswinnaar Paul Krugman dan ook niets te maken met besparingen. “Op papier zijn we een land van één persoon, één stem. In werkelijkheid lijken we meer op een oligarchie waar een handvol zeer rijke mensen de plak zwaaien”, schrijft Krugman in The New York Times.

Vakbonden, zo vervolgt Krugman, zijn zowat de belangrijkste krachten die een tegenwicht kunnen bieden aan ‘big money’. Als de VS nu minder democratisch zijn dan vroeger heeft dat te maken met de achteruitgang van de vakbonden in de private sector. Bedrijven verhuisden hun vestigingen massaal naar meer zuidelijke staten waar de vakbonden zwak staan en de syndicale rechten minimaal zijn. Amper 12 procent van de Amerikaanse werknemers is lid van een vakbond.

“En nu proberen Walker en zijn supporters ook af te raken van de overheidsvakbonden”, schrijft Krugman.

Eeuwige winst voor de Republikeinen

Achter de aanval zitten ook politieke motieven. “De Republikeinen gebruiken hun overwinning in de voorbije verkiezingen om de laatste resten van de vakbonden te vernietigen”, zegt economieprofessor Jeffrey Keefe. “Door de vakbonden uit te schakelen, hopen ze op een permanente meerderheid.”

Vakbonden zijn de belangrijkste financiële en organisatorische krachten in de kiescampagnes van de Democraten. In 12 staten wisten Republikeinen al gelijkaardige wetten door te voeren.

De Democratische parlementsleden vluchtten alvast de staat uit en doken onder

In Wisconsin (en tegelijk ook in enkele andere staten als Ohio en Indiana) werpen de vakbonden de ultieme barricade op. Dat is niet toevallig want Wisconsin wordt wel eens Amerika’s laboratorium van de democratie genoemd.

Of ze het halen moet de komende dagen blijken. De Democratische parlementsleden vluchtten alvast de staat uit en doken onder zodat Walker hen niet manu militari naar Madison kan brengen om aan zijn quorum te komen.

One world, one pain

“Net als Egypte ground zero was van de strijd voor rechtvaardigheid in het Midden-Oosten, zo is Wisconsin ground zero in de strijd voor economische rechtvaardigheid in heel Amerika”, zei de Amerikaanse mensenrechtenactivist Jesse Jackson die een bezoek bracht aan de betogers.

Jackson is niet de enige die de link legt met Egypte. Ook het Republikeinse lid van het Huis van Afgevaardigden Paul Ryan deed dat. “Ryan heeft meer gelijk dan hij beseft”, schrijft Paul Krugman.

Op het Tahrirplein in Egypte dook vorige week plots een betoger op met een vreemde affiche in zijn handen. “Egypt Supports Wisconsin Workers. One world, one pain”, staat er te lezen. 

Hieronder een mooi videoverslag van de betogingen in Wisconsin: