Het debat over de manieren om te beletten dat de wereld versmacht onder een deken van smog veroorzaakt door de mens die fossiele brandstof inzet om reisjes en reizen te maken, zijn producten te maken en zijn woonst te verwarmen loopt warm. Meer dan ooit, nu kernuitstap dringend een beslissing vraagt; nu de uitbater van de betreffende energiecentrales op sluiten van de oudste kerncentrales aanstuurt, met begrijpelijk kostenargument. Nu zevenduizend personeelsleden een flash mob manifestatie hielden op de terreinen tussen de koeltorens en de reactoren (indrukwekkend op tv in de avond), omdat hun werk dreigt overbodig te worden. Een van de laatste der Mohikanen die zonder reserves pleit voor snijden in de fossiele motoren en branders en dan ook gaat pleiten voor het openhouden en kiezen voor kernenergiecentrales is Maarten Boudry, gekend publicist en filosoof van de wetenschappen en de ethiek. Een merkwaardige evolutie maakte de man door, zoals hij in een stukje op zijn pagina aangeeft op 2 december. Als jongere was hij overtuigd tegen kernenergie, droeg hij de bekende T-shirts en las en volgde Greenpeace.

Er is op zich niets tegen persoonlijke groei en voortschrijdend inzicht, wel integendeel. Het zijn maar ezels die helemaal zichzelf blijven, en zich nooit twee maal zullen stoten aan dezelfde steen.

Toch las ik de nieuwste standpunten van de Belgische denker met grote verbazing en afschuw. Ik geef hier kort de reacties weer die ik op de pagina en op eigen Facebook-profiel heb gegeven.

Iets dat mij echt niet redelijk lijkt, en de Gentse filosoof en leerling van Etienne Vermeersch poneert, is dat de rampen van Tsjernobyl (en Fukushima, dat hij niet vermeldt) sterk opgeblazen, overroepen zouden zijn. Ik heb getracht in volgende volzinnen doordacht, beknopt, beleefd en duidelijk een antwoord te formuleren. En te zoeken naar betere analyse en perspectieven. Dit soort taal roept naar mijn gevoel om krachtige reacties. Dit soort boodschap is spelen met vuur voor gevorderden. Wat bij Boudry opvalt overigens, is dat hij vaak de vlucht vooruit kiest: zijn hoge intelligentie laat hem toe met omkeringen te werken. Hij pleit geregeld voor “the hair of the dog” zoals het Engels het uitdrukt: nog meer van het zelfde als remedie wanneer een toestand uit de hand dreigt te lopen. In die zin lijkt dit discours strek op hardnekkig gokken en bluffen. Het verhaal kan erg gevaarlijk worden, wanneer deze instelling geladen raakt met kennis van zaken, dat hoeft geen betoog.

Omdat een van de twee berichten in het Engels zijn gesteld op de pagina, gebruik ik ook de twee talen in de reacties. Veel leesplezier en denkgenoegen. En… denk voorzichtig.

“…Wel, ik vind dit toch ‘poor thinking’.

Helemaal niet een standpunt waarvan je als tijdgenoot zou wensen dat iedereen het overneemt.

Hoe kàn je nu een mammoet-ramp als FUKUSHIMA of Tsjernobyl overdrijven?

These two historic Disasters are not eligible for “blowing up”, are they? Moreover, how can knowledge about background natural radiaton diminish the reality of the threat of the immensely more powerful and distructive scale of man made nucleair plants? No, this time I see no way of standing by our young philosopher of science from Ghent. Content as well as teenager style & rude vocabulary send out the same signal here.  I know the joy of pleading a lost cause and sometimes winning over public opinion in doing so, all too well. This is to me a game of bluff, brag and boast. By a highly intelligent man who is abusing freedom of speech and digital universe for visibility and personal honor. Putting in acting out like this in jeopardy the fate and Safety of Mankind and the Animal Kingdom.

En in het Nederlands verder.

– Voor mij persoonlijk is Maarten Boudry een goede intellectuele sparringpartner. Ik werk en denk ook graag rond complexe vraagstukken. Rond kwesties die voor de mens van levensbelang zijn of zullen worden. Ik lees de filosoof en publicist al vele jaren, wellicht van een jaar of vijf nadat ik persoonlijk bevriend raakte met Johan Braeckman, begin jaren negentig. Soms ben ik positief gefascineerd, geïnspireerd of verfrist door het denken van de filosoof. In deze casus wordt ik behoedzaam. Dit ruikt naar de eeuwige erfzonde van de mens die de Griekse filosofen en diepzinnige theatermakers benoemden met de term Hubris. Onze publicist lijkt mij naast de genoemde kwaliteiten en een bijzondere originaliteit helaas gehandicapt door een uitzonderlijk onvermogen tot het ontwikkelen van Ontzag.

Dit is de overtreffende trap van eerbied, in het Engels “awe”. Op die manier wordt je taal onvermijdelijk geregeld levensgevaarlijk.

… Geen wonder ten slotte, dat een kernfysicus hier of daar pro is, feit waar de academicus blij en trots mee uitpakt op 3 december. Het betreft hier een taaie kwestie. Het is een keuze tussen de pest en de cholera. En dit na twee eeuwen van overmatig openhartig omhelzen van technologie. Niet door het tegendeel. Niet door sober en in harmonie met de natuur, landschap, seizoenen, fauna en flora te gaan leven.

SHS –  I am a senior historian, writer and amateur field biologist since 1976.

Illustratie: een zonnig moment aan de voet van een volgroeide Plataan in het natuurreservaat De Doode Bemde in de Dijlevallei ten zuiden van Leuven, waar we vele jaren mee optraden bij de beheerswerken en waar we talloze keren species van fauna en flora gingen determineren en in hun presentie degusteren.

Leestip: om los te komen van de lokroep van het gebruik van uranium gebaseerde energie, stel ik voor op het pad naar de wereld van morgen geregeld met de nodige intensiteit in een heel ander universum binnen te treden. Onze Biosfeer-Woning beter te leren kennen. Ik grijp deze kans momenteel door het lezen van “The Overstory”. Het gelauwerde boek van Richard Powers dat je de ogen opent en je met andere ogen naar de wereld, de geschiedenis en de bomen doet kijken.