Hoogtijd dus om een wat genuanceerdere blik hierover te berde te brengen.
Sinds de Engelse Bank of England Act van 1694 kunnen particuliere banken leningen (schulden) uit het niets creëren en rente daarop door hun klanten laten betalen. De leningen zelf vormen het probleem niet. Banken registreren leningen als eigen activa en de daaraan verbonden bankdeposito´s van hun klanten als passiva. Zodra de leningen worden terugbetaald worden beide kanten van de balans met gelijke waarde afgeschreven.
Daarentegen wordt de rente op de leningen in de praktijk nooit afgeschreven. Een systemische exponentiële groei van de massa van onverdiende en niet-productieve rente heeft in ons financiële systeem plaatsgevonden. Deze groei wordt in feite niet afgezet tegen hogere reële economische productiviteit.
In het algemeen geldt het dat hoe groter het totaal van alle schulden, hoe groter de netto winst van de banken. Daarom hebben de banken door de jaren heen meer “leverage” (de verhouding tussen hun eigen kapitaal en het totaal van de leningen die ze mogen creëren) voor zichzelf verkregen. Tegelijkertijd hebben de banken het gebruik van contant geld zo veel mogelijk afgeremd. Ze “kopen” kasgeld in, waarop ze weinig verdienen, bij hun Centrale Bank met gebruik van hun eigen vermogen, op basis van 1 euro vermogen tegen 1 euro contant. In plaats daarvan kunnen zij hun “leverage” gebruiken om met datzelfde vermogen meer en winstgevender leningen te creëren, als een krachtige hefboom dus.
In het huidige industriële systeem, speelt contant geld geen rol van betekenis meer. Ons financiële systeem is voor 98 à 99 procent op schulden gebaseerd, waarop rente betaald moet worden. Omdat de productieve sector die rentelast al lang niet meer kan dragen, moet men nog meer leningen aangaan om de betaling van de rente de dekken. Omdat er meer “geld” is om hetzelfde aantal producten te kopen, worden de prijzen hoger. Dat kennen wij als inflatie. Het systemische deel van de inflatie in ons systeem is circa 50 procent van de op bankdeposito’s betaalde rente.
Het heeft zeshonderd jaar (1300-1900) geduurd voordat de prijzen van producten verdubbelden. Tegenwoordig nadert de consumentenprijsindex (het jaar 1300 = 1) het astronomisch niveau van 50.000. De schuldenmassa verdubbelt exponentieel om de 8 jaar, terwijl wij de huidige niet eens kunnen financieren. In principe bestaan onze huidige prijzen dus alleen uit inflatie.
Om het structurele schuldenprobleem met systemische inflatie op te lossen moet men het betalen van rente op bankrekeningen afschaffen, en een verbod introduceren op het creëren door particuliere banken van geld (schulden) tegen rente. Geldemissies moeten schulden- en rentevrij door een publieke centrale bank uitgevoerd worden zoals door de Amerikaanse presidenten Jefferson (1816) en Lincoln (1864), door Keynes tijdens de onderhandelingen in Bretton Woods (1944), en vele anderen door de jaren heen bepleit.
Terry Manning is directeur van de Stichting Bakens Verzet – contact manning@xs4all.nl
