België is partij bij het VN-Verdrag tegen Foltering en Andere Wrede, Onmenselijke of Onterende Behandeling van 1984. Het Verdrag voorziet in een Comité tegen Foltering van tien onafhankelijke deskundigen. Staten moeten periodiek verslag uitbrengen aan dat comité en zijn vragen beantwoorden.

België diende vorig jaar zo’n verslag in. Op 5 en 6 november zal het in Genève dat verslag toelichten en in dialoog gaan met het comité over mogelijke gevallen van foltering en mishandeling.

Amnesty International is van oordeel dat België wel degelijk het verdrag schendt. Daarom diende de organisatie een schaduwrapport in bij het VN-Comité. Dat rapport lijst een hele reeks schendingen op. Vooral de aanhoudende overbevolking in de gevangenissen, de gebrekkige implementatie van de wet-Dupont over de rechten van gedetineerden en de jammerlijke situatie van geïnterneerden springen in het oog.

“Vooral de aanhoudende overbevolking in de gevangenissen, de gebrekkige implementatie van de wet-Dupont over de rechten van gedetineerden en de jammerlijke situatie van geïnterneerden springen in het oog”

“Het is geen geheim dat het Belgische gevangeniswezen op vele punten in strijd is met de mensenrechten”, zegt Eva Berghmans, beleidsverantwoordelijke van Amnesty International Vlaanderen.

“Amnesty klaagt al jarenlang aan dat de gevangenissen overvol zitten, dat de materiële omstandigheden slecht zijn, dat de steeds terugkerende stakingen van gevangenispersoneel de rechten en de veiligheid van de gevangenen in het gedrang brengen, enzovoort.”

“Opeenvolgende regeringen slagen er niet in om het probleem grondig aan te pakken. Vele rechten van gedetineerden, vastgelegd in de wet-Dupont, zijn nog steeds niet in de praktijk gerealiseerd. Voeg daaraan toe dat geïnterneerden – mensen met een ernstige mentale stoornis – nog steeds in gevangenissen worden vastgehouden waar ze niet de nodige behandeling krijgen, en je weet dat België een slecht rapport van het VN-Comité tegen Foltering verdient.”

Ook institutioneel verwacht Amnesty International opmerkingen van het comité. Sinds jaar en dag roept de organisatie België op om een nationaal mensenrechteninstituut en een onafhankelijk mechanisme ter preventie van foltering en andere mishandeling op te richten, zoals vastgelegd in het door België ondertekende Optioneel Protocol bij het Verdrag tegen Foltering.

“Ook institutioneel verwacht Amnesty International opmerkingen van het comité. Sinds jaar en dag roept de organisatie België op om een nationaal mensenrechteninstituut en een onafhankelijk mechanisme ter preventie van foltering en andere mishandeling op te richten”

De Belgische overheden hebben beide zaken meermaals beloofd, maar blijven daarover in gebreke.

Amnesty’s bezorgdheden en eisen aan de Belgische overheid zijn gedetailleerd omschreven in haar bijdrage aan het VN-Comité tegen Foltering. Een exemplaar van het rapport gaat hierbij als bijlage.

Op maandag 4 november, daags voordat België voor het Comité in Genève moet verschijnen, verdedigt Amnesty haar schaduwrapport voor het Comité. De organisatie zal de verdere sessies bijwonen en kijkt uit naar de aanbevelingen van het Comité aan België.

Lore Van Welden

Lore Van Welden is persverantwoordelijke van Amnesty International Vlaanderen vzw.