De beide magistratenverenigingen stelden eerder elk een memorandum op ten behoeve van de regeringsonderhandelaars. Nu benadrukken zij gezamenlijk dat in de huidige maatschappelijke context een regionalisering van justitie geen prioriteit is in vergelijking met de ernstige problemen die in deze memoranda aan bod komen.

Pierre Lefranc, staatsraad bij de Raad van State en voorzitter van M&M, meent dat elke hervorming van justitie moet vertrekken vanuit de vraag wat het voor de burger oplevert. M&M en ASM zien niet in hoe een splitsing van justitie, die een verdeling van de middelen meebrengt, zou kunnen leiden tot een betere dienstverlening voor de rechtzoekende.

Integendeel, de splitsing van de gerechtelijke organisatie dreigt een bron van problemen te worden zonder enige meerwaarde voor de rechtzoekende en zonder  verbetering van de toegang tot de rechter. Nederlandstalige en Franstalige magistraten werken ook nu al in verschillende instellingen samen zonder dat het federale kader verhindert dat verschillende klemtonen worden gelegd, door elk van de gewesten of binnen elk gewest zelf.

Een splitsing van justitie dreigt bovendien de positie van het gerechtelijk apparaat tegenover federaal gebleven structuren zoals de politie te verzwakken, wat een gevaar voor de rechtsstaat oplevert.

Strafuitvoering

Hervé Louveaux, onderzoeksrechter te Brussel en ASM-voorzitter, lichtte de andere prioriteiten van M&M en ASM toe. De toestand in de Belgische gevangenissen is alarmerend en een democratische staat onwaardig. Er moet dringend een geloofwaardig en realistisch gevangenisbeleid worden uitgewerkt. 

Ook moet de wetgever zorgen voor een coherente strafuitvoering. Indien het beleid erop neerkomt dat bepaalde straffen nooit worden uitgevoerd, moet de moed worden opgebracht deze straffen af te schaffen. Het is essentieel dat de beslissingen van hoven en rechtbanken daadwerkelijk worden uitgevoerd. De geloofwaardigheid van het gerechtelijk apparaat staat hierbij op het spel.

Informatisering van justitie

Beide verenigingen herhaalden hun oproep voor beter geïnformatiseerde verwerking van dossiers, elektronische toegang tot deze dossiers en het elektronisch overmaken van stukken.

Dit moet de toegang tot justitie verbeteren, de procesgang versnellen en een afhandeling van zaken binnen een redelijke termijn mogelijk maken. De informatisering moet het pad effenen voor een rechtstreekse communicatie tussen justitie en burger.

Autonomie van rechtscolleges en parketten

M&M en ASM zijn samen pleitbezorger voor een grotere bestuurlijke en financiële autonomie van de hoven, rechtbanken en parketten. De enige manier om deze financiële autonomie te verwezenlijken, is aan de rechterlijke macht een eigen budget ter beschikking te stellen.

De rechterlijke macht dient daarbij haar verantwoordelijkheid te nemen; zij dient daartoe rechtstreeks verantwoording af te leggen aan de wetgevende macht die haar dat budget toekent met eerbiediging van haar onafhankelijkheid. Het toe te kennen budget dient te voorzien in een reservebudget zodat uitzonderlijke dossiers en omstandigheden kunnen worden opgevangen.

De hoven, rechtbanken en parketten zouden hierbij moeten worden bijgestaan door in management gespecialiseerd personeel. Om de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht te waarborgen, moet dit personeel daar ook rechtstreeks van afhangen.