‘Anders’ is gevaarlijk

Een geheugensteuntje. Anja Hermans werd begin 2009 door de correctionele rechtbank van Dendermonde tot 8 maanden effectief veroordeeld wegens haar langdurig onderzoek – als burgerjournaliste – naar de onveiligheid in de kerncentrale van Doel.

Bovenop kreeg ze van de rechter een straatverbod rond de centrale en een boete. Haar werd ook ‘woonstschennis’ aangewreven. De rechter bleek een bevooroordeelde handlanger van Electrabel te zijn. Als amateur-psycholoog verweet hij Hermans ‘deviant gedrag’.

Haar verantwoordelijkheidszin als activiste, die gebruik maakt van de burgerlijke vrijheden, zijn dus ‘afwijkend’ van de norm, wat niet helemaal onjuist is, maar voor de rechter verwerpelijk en een argument om haar tot een effectieve celstraf te veroordelen.

Hermans werd om haar controversiële mening veroordeeld. Mensen die hiervoor uitkomen en ze via acties de wereld insturen, zijn nu eenmaal ‘bijzonder’, zijn ‘anders’ en dus ‘deviant’. Ze worden ook in België met gebruikmaking van ‘bijzondere’ opsporingsmethodes als gevaarlijk in de gaten gehouden en gesanctioneerd. (1 & 2)

Uiteraard ging Hermans in beroep tegen dit buitensporige vonnis. Dat beroep werd op 23 februari 2010 in Gent uitgesteld. Enerzijds omdat de advocaat van Electrabel meer tijd vroeg, anderzijds omdat meester Denys – de advocaat van Hermans – een ander hof vroeg.

Immers, de correctionele rechter die Hermans in Dendermonde veroordeelde als ‘deviant’ werd gepromoveerd tot rechter bij het Gentse Hof van Beroep. Belangenvermenging en beïnvloeding is dus best mogelijk.

Maffia

Deze zaak gaat niet om onbestaand ‘vandalisme’, maar om een pak fundamentele burgerrechten. Hermans is al jaren bekend als gedreven burgerjournaliste. Haar onderzoek naar de nu bewezen onveiligheid van de kerncentrale van Doel paste in dat kader.

Ze publiceerde er een geïllustreerd dossier over en maakte de massamedia wakker. Onder meer De Morgen en Phara op de VRT-tv. De secretaris-generaal van de Persbond, Pol Deltour, werd gevraagd om hier een standpunt in te nemen. Tot vandaag zwijgt die corporatistische club zedig.

Van het grootste belang is de aantasting door de rechter van het recht op actievoeren. Zoals het recht op ‘provocatie’ door burgers die de overheid, het parket, de politie, de wetgever willen testen op het al dan niet toepassen van wetten en reglementen.

Op het respecteren van de verplichte veiligheidsnormen van bijvoorbeeld een kerncentrale als die van Doel, waar Electrabel met haar pet naar gooit. De bejaarde, gevaarlijke centrale, die gesloten moet worden, wat wegens de val van de regering op de lange baan geschoven wordt.

Inderdaad, het recht op provocatie, op uitlokking. Dat is wat Anja Hermans als verantwoordelijk burger deed toen ze twee jaar lang in relatieve stilte deze gevaarlijke kerncentrale aan een onderzoek onderwierp.

Ze nam en neemt het op tegen Electrabel – Suez/GDF, een financiële kolos, een staat in de staat, die de mensen met torenhoge energierekeningen besteelt. Die onlangs koeltjes liet weten niet van plan te zijn de belastingen te betalen die de regering haar oplegde.

Electrabel – Suez/GDF is een hedendaagse maffiose financiële constructie op Europees niveau, waarvoor parlement en beleid buigen. Het is hiertegen dat individuen als Anja Hermans en organisaties als Greenpeace vechten.

Provocatie? Vrijspraak!

Op 25 februari 2010 werden actievoerders van de Antwerpse groep Trekt Uw Plant (TUP) volledig vrijgesproken door het Hof van Beroep in Antwerpen.

TUP voerde meerdere provocerende acties met de bedoeling duidelijkheid te verkrijgen inzake het bezit van cannabisplanten en een beperkte hoeveelheid marihuana op straat. Ze lokte correctionele processen uit door in het openbaar cannabiszaadjes te planten en een ‘plantage’ aan te leggen. (3)

Telkens werden ze door de politie opgepakt en kwam het tot processen en veroordelingen, waartegen de groep in beroep ging. TUP ging voor de totale vrijspraak, wat dus eind februari lukte met een bijzonder moedig vonnis onder voorzitterschap van raadsheer Libert.

De argumenten van meester Tom Goossens, die TUP juridisch bijstond, werden gevolgd. Een vonnis dat te weinig aandacht kreeg, het bevat immers ‘jurisprudentie’ (4) die wellicht bruikbaar kan zijn in andere zaken, zoals deze van Anja Hermans.

TUP kreeg gelijk inzake haar opvattingen over het uit het strafrecht halen van cannabis (marihuana). Ze kreeg bovenop gelijk wat betreft de aangewende actiemethoden. Namelijk het duidelijk, bewust en met voorbedachten rade provoceren van de instellingen van de staat en van de wetgeving.

De flikken die bij elke actie trouw op post waren – ze waren samen met de burgemeester ‘uitgenodigd’ – hadden de mensen van TUP met rust moeten laten.

En eerlijk gezegd, ook deze individuele rechercheurs vonden dat er belangrijker werk te doen was dan het vervolgen van gebruikers van de soft drug marihuana. Bijvoorbeeld het controleren van ‘huislijk geweld’, gewelddadigheid veroorzaakt door de dodende harddrug alcohol.

“Het hof stelt vast…”

De argumenten van meester Tom Goossens werden gevolgd. Raadsheer Libert zei dit in het vonnis: “Het hof stelt vast dat de acties en manifestaties van de vzw Trekt Uw Plant provocatief zijn, minstens als dusdanig kunnen worden geïnterpreteerd. Zij wensen de Belgische wetgeving en de rechtbank te testen. Zij ijveren voor een ‘gezonder’ maken van het druggebruik en gaan daarbij behoorlijk uitdagend te werk naar politie en gerecht toe”.

Behoorlijk uitdagend… De correctionele rechter in Dendermonde die Anja Hermans tot onder meer acht maanden effectief veroordeelde, zou zeggen: ‘behoorlijk deviant’.

Het Antwerpse Hof van Beroep velde een belangrijk vonnis dat aangehaald kan worden in alle zaken waar burgers – stakende vakbondsmensen bijvoorbeeld – zich ‘deviant’, afwijkend van de normen, en provocatief gedragen om aandacht voor hun zaak te vragen.

Anja Hermans voerde tijdens haar twee jaar durend journalistiek onderzoek naar de onveiligheid van de kerncentrale van Doel meerdere gesprekken met verantwoordelijken van Electrabel.

Dat is bewezen en kan niet ontkend worden. Ze had contact met beveiligers, op het terrein. Electrabel wist goed wat er aan de hand was, trad niet op en gaf aldus stilzwijgend toestemming voor het onderzoekswerk van Hermans. Ook in het vonnis van Trekt Uw Plant in Antwerpen speelt de openheid van de actievoerders een grote rol.

Aanstellerij…

Citaat: “Het hof stelt vast dat de actie van 3 mei 2008 tot in de details werd aangekondigd. De beklaagden vroegen en verkregen van de burgemeester van Antwerpen toelating voor het organiseren van deze actie. In hun aanvraag zijn de beklaagden volkomen open geweest over hun plannen en hebben ze niets achter de hand gehouden”.

Ook Hermans was in gesprekken in de kerncentrale, met het bewakingspersoneel, met de PR-dienst open, vreedzaam en aangekondigd. Ze was en is wel ‘burgerlijk ongehoorzaam’, wat een recht is. Echter niet voor de georganiseerde dief Electrabel, die Hermans in de val trachtte te lokken en onder één hoedje speelt met Justitie.

Wat de Antwerpse rechtbank in de zaak TUP ‘behoorlijk uitdagend’ en ‘provocatief’ noemt, maar aanvaardbaar, was voor de Dendermondse correctionele rechter ‘kwaadwillige aanstellerij’ die acht maanden effectief waard is. Het gaat echter om meer dan een rechter die zijn persoonlijke frustraties verwart met rechtspraak. Het gaat om het recht op actievoeren als bijdrage tot een meer leefbare maatschappij. Hermans wordt als individu aangepakt, Greenpeace als organisatie. Ook door Electrabel – Suez/GDF.

Terreur

In De Standaard stond op 18 mei 2010 een opinie (“Mondigheid is geen misdrijf”) van Dirk Voorhoof, prof. mediarecht aan de UGent en Serge Gutwirth, prof. mensenrechten aan de VUB.

Wat? Politie en gerecht treden disproportioneel op tegen NGO’s die de wet overtreden om actie te voeren. Waarom? NGO’s zijn geen terroristen, maar dragen juist bij aan het publieke debat. Deze opinie werd mede ondertekend door 25 professoren recht of criminologie. Hetgeen Greenpeace overkomt, staat centraal, maar deze mening slaat op vele organisaties, NGO’s en actievoerders. (5)

Het stuk besluit met: “De harde aanpak van acties is geen vanzelfsprekend en onontkoombaar gevolg van ons strafrecht, maar een zaak van politioneel en strafrechtelijk beleid in een context van vrijwaring van essentiële grondrechten. Een keuze dus, die prioriteit geeft aan handhaving van veiligheid en ‘oorlog tegen terreur’ (waar die niet te bespeuren valt) eerder dan aan handhaving van democratische rechtsorde en bescherming van de expressievrijheid”.

Inderdaad, de ‘oorlog tegen terreur’ werd ook in België een oorlog tegen ‘deviant’ gedrag en van de norm afwijkende meningen. Daarvoor wordt een arsenaal aan bijzondere opsporingmethodes ingezet die de democratische rechten zwaar aantasten. 

Uitwas

Uit de opinie in De Standaard: “De sinds 9/11 tot vervelens toe herhaalde metafoor van de balans tussen fundamentele rechten en veiligheid, met een glijdende schaal die steeds minder van het ene voor meer van het andere inwisselt, is gevaarlijk. (…) De vanzelfsprekendheid waarmee ludieke en vreedzame activisten als gevaarlijke terroristen in de boeien worden geslagen, vastgehouden en vervolgd, is een duidelijke uitwas van zo’n beleid”.

De vrijspraak van Trekt Uw Plant en de argumentatie van het Antwerpse Hof van Beroep in deze zaak, sluit aan bij de opinie van Dirk Voorhoof en Serge Gutwirth.

Ook hier werden vreedzame activisten van TUP als gevaarlijke terroristen vervolgd. Tot een lucide rechtbank het genoeg vond en het recht op actievoeren – zelfs ‘behoorlijk uitdagend’ – in bescherming nam. Dat is voor herhaling vatbaar.

De rechtszaak die Electrabel inspant tegen de milieu-activiste Anja Hermans reikt veel verder dan ‘woonstschennis’ van een kerncentrale. Ze maakt deel uit van de terreur die aangewend wordt door de politieke overheid, de politiediensten en een mondiale economische maffia om burgers te intimideren die gebruik maken van hun grondrechten.

Deze terreur veroorzaakt angst, discrimineert actievoerders en vrije geesten, verhindert de vrije meningsuiting, maakt de weg vrij voor de wereldwijde economische criminaliteit die de rijken verrijkt en de armen de hongersnood injaagt.

Dat is de voorbedachte bedoeling van een ‘beleid’ dat elk mogelijk zandkorreltje in haar machine agressief te lijf gaat. Zo’n zandkorreltje is een koppige milieu-activiste zonder angst. Ze maakt deel uit van een beweging die deze helse machine kan stilleggen.

Koen Calliauw

Koen Calliauw is bezieler en oprichter van DAK-Antwerpen (daklozenwerking), kunstenaar en freelance sociaal werker. Hij wil werken aan een democratisch, sociaal, cultureel en verdraagzaam Antwerpen.

1 & 2 – “Proces in beroep uitgesteld”:
             http://www.indymedia.be/nl/node/36640

              “Electrabel gevaar voor democratie”:
              http://www.indymedia.be/en/node/36591 

3 –        “Trekt Uw Plant”:
             http://www.trektuwplant.be/csc/

4 –         “Jurisprudentie”:
              http://nl.wikipedia.org/wiki/Jurisprudentie

5-          “Actie Greenpeace”:
              http://www.greenpeace.org/belgium/nl/pers/persberichte/electrabel-oct06/