Het doel van de acties van Grootouders voor het Klimaat: lagere rentetarieven verkrijgen voor leningen voor energierenovatie (1). Renovatie is essentieel om de energie-efficiëntie van gebouwen te verbeteren en de bevolking te beschermen tegen extreme weersomstandigheden en stijgende energieprijzen (2).

Nu de recente door de Europese Centrale Bank (ECB) doorgevoerde renteverhogingen investeringen in renovatie duurder maken, roepen activisten en NGO’s de Europese centrale banken op om een mechanisme voor groene leningen op te zetten om renovatieprojecten te ondersteunen.

De volgende organisaties nemen deel aan de fysieke actie in België: Unlock / Positive Money Europe, Rise for Climate Belgium, Grands-Parents pour le Climat, Grootouders voor het Klimaat, FairFin, Attac Brussel2.

In Frankrijk zijn dat: Fridays for Future Parijs, Alternatiba Parijs, Dernière Rénovation, Unlock Frankrijk. En in Portugal: Zero.
Enkele organisaties ondersteunen de actie online: in Duitsland: KoalaKollektiv; in Spanje: Amigos de la Tierra Madrid, ASUFIN en Revo.

Op dinsdag ging een aantal activisten en NGO’s de straat op in Brussel, Parijs en Lissabon om te wijzen op de verantwoordelijkheid van de Europese centrale banken in de strijd tegen klimaatverandering. De rally ging gepaard met online mobilisaties in verschillende landen, waaronder Duitsland en Spanje, om burgers aan te sporen actie te ondernemen.

Foto: Grootouders Voor het Klimaat

Deze gecoördineerde actie, de eerste in zijn soort, vond plaats een paar dagen na de laatste renteverhoging door de Europese Centrale Bank (ECB) en een week voor het ECB Forum on Central Banking.

“We verbranden, we bevriezen, de aarde brandt, waar wachten jullie nog op? Renoveer onze huizen”: dit is de eis die staat geschreven op de overlevingsdekens waarmee activisten zwaaiden in de buurt van de Nationale Bank van België, de Banque de France en de Banco de Portugal. Er is gekozen voor dekens om de ervaring weer te geven van bewoners die de afgelopen jaren hebben geleden onder hittegolven of die de kou hebben moeten weerstaan toen de energieprijzen stegen.

De actie vindt plaats om centrale banken op te roepen om renovatie van gebouwen betaalbaarder te maken door de rente op leningen die voor dit doel worden verstrekt te verlagen (3).

De renovatie van gebouwen is namelijk essentieel om het energieverbruik te verminderen en de klimaatdoelstellingen van de Europese Unie (EU) te halen: gebouwen zijn verantwoordelijk voor 40% van het energieverbruik in de EU en 36% van de koolstofemissies (4). Het verbeteren van de energie-efficiëntie van gebouwen zal ook helpen om de inflatie te bestrijden, aangezien overconsumptie van energie in slecht geïsoleerde gebouwen de energierekeningen opdrijft.

De ECB heeft tot nu toe echter geweigerd om een gedifferentieerd tariefsysteem in te voeren om goedkope leningen voor energie-efficiënte renovatie van gebouwen te waarborgen.

Zonder een dergelijk mechanisme maken besluiten om de rente te verhogen investeringen in de renovatie van gebouwen duurder, waardoor de ECB op gespannen voet zou kunnen komen te staan met de klimaatdoelstellingen van de EU. Vandaag de dag verloopt de renovatie van gebouwen nog steeds te traag en inefficiënt (5), deels omdat de kosten van renovatie te hoog zijn (6).

Foto: Grootouders voor het Klimaat

Activisten en organisaties roepen daarom alle EU-instellingen en de nationale centrale banken op om dit probleem aan te pakken en renovatie betaalbaar te maken. Deze oproep wordt ondersteund door een petitie die door meer dan 37.000 Europeanen is ondertekend om geld vrij te maken voor de renovatie van gebouwen (7). Serena Di Luccio, campagnevoerder bij Positive Money Europe en coördinator van de Unlock-campagne:

“Beloften zijn niet genoeg. De ECB moet meer doen voor het milieu en voor een proactieve aanpak kiezen. Daarom moet ze gedifferentieerde verlaagde tarieven invoeren voor investeringen zoals energierenovatie. Nu de invoer van fossiele brandstoffen de inflatiedruk de voorbije tijd heeft opgedreven, zal de ECB gezinnen kunnen helpen hun verbruik van fossiele brandstoffen te verminderen wat de economie minder gevoelig zal maken voor energieprijsschokken. Dit is essentieel om prijsstabiliteit op de lange termijn te garanderen. De Unlock-campagne laat zien dat deze eisen door de bevolking worden gesteund: het is tijd om te handelen in het belang van mensen en de planeet”.

Foto: Grootouders voor het Klimaat

Contact: Dirk Van Esbroeck, Grootouders voor het Klimaat (Nederlandstalig België), dirkvanesbroeck53@gmail.com, +32 (0) 16 23 58 81

Notes:

(1) Centrale banken lenen geen geld rechtstreeks uit aan mensen. De rentetarieven die zij bepalen voor de herfinancieringsmarkt hebben echter een directe invloed op de rentetarieven die commerciële banken gebruiken om geld te lenen aan particulieren. Het creëren van een gerichte lage rente voor energie-efficiëntieverbeteringen zou kunnen werken zoals het TLTRO-programma. Targeted Longer-Term Refinancing Operations (TLTROs) van de ECB, maar zou zich richten op banken die een bepaald deel van hun leningenportefeuille toewijzen aan grondige renovatie van gebouwen.
(2) In het artikel “Opinion of 16 January 2023 on a proposal for a Directive on the energy performance of buildings (recast)”, schrijft de ECB dat de renovatie van gebouwen “op de middellange en lange termijn zal helpen om de gevoeligheid van de prijzen voor de volatiliteit van de prijzen van fossiele brandstoffen te verminderen”.
(3) Via een mechanisme met gedifferentieerde tarieven.
(4) Europese Commissie, « Europese Green Deal, Europese Commissie wil renoveren en koolstofarm maken van gebouwen stimuleren » (15 december 2021).
(5) Slechts 0,2% van de jaarlijkse renovaties van gebouwen resulteert in de noodzakelijke vermindering van het energieverbruik.
(6) Reclaim Finance, Précarité énergétique : les européens demandent à la BCE et aux états d’agir, novembre 2022.
(7) Eko, Pétitie, 2023