U kan wat volgt vanuit twee gezichtshoeken lezen: dat van een lezer die geïnteresseerd is in de perikelen van een heel goede, maar relatief onbekende Belgo-Marokkaanse subtopper in de sport, of dat van iemand die gewoon eens wil zien hoe moeilijk het is voor een eenvoudige jongen uit Molenbeek om uit een vicieuze cirkel van ‘niet slagen’ te ontsnappen. Tegelijk zal u ook ontdekken waarom Molenbeekse jongeren Vlamingen zo gemakkelijk als “racistisch” ervaren. Een misverstand weliswaar, maar dan toch een waarbij sommige Vlaamse structuren toch echt niet vrijuit gaan.
Mijn verhaal gaat niet over Yanina Wickmayer of Xavier Malisse, sporters voor wie sommige Vlaamse sportjournalisten al in de hoogste staat van opwinding zouden zijn geraakt als hen hetzelfde overkomen was. Het gaat over een in de Vlaamse media relatief onbekende werkloze jongere van Molenbeek, Monder Rizki. Rizki is een langeafstandsloper, wat in België geen gemakkelijke zaak is. Er is zware Afrikaanse concurrentie, om maar een voorbeeld te geven. Hij is een jongen die even goed in de totale marginaliteit had kunnen belanden, zoals bij sommigen van zijn vrienden van vroeger het geval is. Op zijn vijftiende ontdekt Monder echter dat hij heel hard kan lopen en mede dankzij Raf Wyns, een trainer op Foyer, ervaart hij dat hij daar nog plezier aan beleeft ook. Hij wordt lid van Foyers atletiekclub Atlemo. Hij krijgt een contract op Foyer, maar dat laat hem niet toe om zomaar vrijaf te krijgen om te trainen en nog minder om naar het buitenland uit te wijken voor lange trainingsstages. Het is geen contract voor een beroepssporter.
Niettemin doet hij het op nationaal niveau vrij goed en hij wordt zelfs twee maal geselecteerd voor de Olympische Spelen. Daar bakt hij er niets van, en dat doet hij evenmin op de Europese atletiekkampioenschappen. Je kan op zoiets op meerdere manieren reageren: je kan hem laten vallen en zelfs ridiculiseren, zoals een deel van de Vlaamse sportjournalistiek deed; je kan hem manifest negeren (zoals sommige bestuursleden van Atletiek Vlaanderen deden); je kan hem aanraden om de elitesport vaarwel te zeggen, zijn contract op Foyer te behouden en in het weekend via stratenkoersen wat geld bij te verdienen (zoals ik hem aanraadde), of hij kan doorzetten… en de wereld willen bewijzen dat hij wel degelijk een elite-sporter bent, zoals Monder Rizki zelf verkoos te doen. Het is zijn recht. Ik heb hem dat toen ook gezegd.
Eigenlijk liep het al vanaf het voorjaar 2009 niet meer zo vlot in de communicatie tussen Monder en zijn club, en in september 2009 brak Monder effectief met Atlemo, volgens hem niet omwille van zijn club, maar omdat hij wou breken met Atletiek Vlaanderen en met de VAL. Ik voelde echter ook wel dat hij het moeilijk had met de raad die ik hem gegeven had. Geloofde ik dan niet meer in hem?
Het ontging hem dat hij een werkloze jongere was uit Molenbeek… die tegen de hele wereld wou opboksen. Van mijn kant vond ik het risico te groot dat hij nooit de nodige steun zou vinden om het mondiaal te maken en vond ik het verstandiger om dichter bij huis wat geld te verdienen en een leven op te bouwen. Mijn appreciatie was niet ingegeven door tekort aan geloof in zijn kunnen, maar… noem het platweg: eieren voor uw geld kiezen. Monder wou echter hogerop. Maar van nu af zou hij er volledig alleen voor staan, een werkloze 30-jarige uit Molenbeek die zich in de schulden zou werken vanuit de idee van ooit door te breken. Hij wordt absoluut niet omringd noch behandeld als een eliteatleet, maar wel met een Doping Tribunaal en “whereabout”stories die hem zouden bespieden alsof hij een elitesporter zou zijn met een professionele omkadering.
Er is geen contact meer geweest tussen Monder en mij tussen september 2009 en eind maart 2010. Niettemin herinner ik me nog volgend bericht dat ik op 13 november 2009 op de Foyer-site plaatste, naar aanleiding van de “whereabout” story van Wickmayer. U kan mijn hele bericht op die foyer site nog natrekken (13 november): “Yanina Wickmayer en Monder Rizki: de Vlaamse carrièrebrekerswet”. Citaat: “Monder Rizki heeft absoluut nog niet de naambekendheid van Wickmayer. Maar één ding hebben beide sporters alvast met mekaar gemeen. Persoonlijk ben ik er vrij zeker van dat binnen enkele maanden ook Monder Rizki voor rechter Cooman zal geroepen worden om uit te leggen dat hij drie keer zijn “whereabouts” niet ingevuld heeft… en zal hij dus veroordeeld worden.” Verder in de tekst leg ik dan uit waarom hij zal hangen. Niet omdat hij doping neemt, want ik weet pertinent zeker dat hij dit niet doet, maar omdat dit Vlaamse systeem gewoon slecht werkt en niet kàn werken in het geval van een jongeman als Monder Rizki.
Eind maart 2010 krijg ik een verrassende e-mail. Monder Rizki neemt opnieuw contact op en doet me zijn verhaal: het Vlaams Doping Tribunaal heeft hem “gevonden”. En hoe?
Hij miste een controle op vrijdag 1 mei 2009. Hij had de laatste week van april 2009 een verblijf in Marokko ingevuld, dacht dat de reeks op de computer die hij invulde liep tot en met de vrijdag (quod non… de reeks liep enkel tot eind april, en dit was een donderdag)… Hij kwam nietsvermoedend in het weekend naar huis, en… jawel, die vrijdag was men bij hem thuis langs geweest. Eerste „verzuim“.
Tweede aangifteverzuim op 1 juli 2009. Zelf heeft Monder de bewijzen in handen dat hij wel degelijk aangifte deed via het net (namelijk een print-out), maar blijkbaar kwam zijn aangifte niet door… Zijn bewijzen tellen echter niet… Enkel de print-out van het Doping Tribunaal telt.
Derde aangifteverzuim: een gemiste controle op 31 december 2009. Let wel… Monder is dan al geen lid meer van Atlemo, noch van de VAL. Op eigen kosten is hij gaan trainen in Nieuw-Mexico. Hij wijzigt zijn verblijfsgegevens in Nieuw Mexico, waar er echter een tijdsverschil is met België. Vanuit België wordt hem telefonisch gemeld dat het de tijd is in Nieuw-Mexico die telt, maar eenmaal terug in België wordt hij geconfronteerd met het feit dat het de Belgische tijd is die telt.
Zonder de atleet te verhoren en zonder de bewijzen van zijn kant in overweging te willen nemen, krijgt Monder Rizki op 1 april te horen dat hij geschorst wordt voor 1 jaar. Als de atleet de heren er uiteindelijk op kan wijzen dat hij eigenlijk niet meer aangesloten is bij een Vlaamse club en ook niet meer bij de VAL, en dat hij statutair eigenlijk een gewone werkloze jongere uit Molenbeek is, geeft het Vlaams Doping Tribunaal zich bedenktijd tot 6 mei om er nog even over na te denken. De beslissing wordt uitgesteld, maar ondertussen geven ze wel al zijn naam door aan het IAAF (internationale atletiekfederatie) om hem op de zwarte lijst te laten plaatsen.
Ik weet niet, beste lezer, wat u van dit soort toestanden vindt? Hoe noemt men zoiets? Is dit rechtspraak die natrekt of iemand echt een dopingzondaar is of niet? Is dit rechtspraak die natrekt of iemand al dan niet met zijn “whereabouts” sjoemelt? Ziet u zoiets gebeuren met – zeg maar – Kim Clijsters of nationale held Lukaku? Is het dan racisme? Ik denk het niet. Revanchisme voor de gemiste zaken rond Malisse, Wickmayer en anderen? Geen idee. Knoop er maar een touw aan vast. De vraag blijft echter: welk soort rechtspraak is dit dan wel?
Minister Muyters zou dit dossier, met zowel de elementen ten laste als ter ontlasting eens door een ernstig, onbevooroordeeld jurist moeten laten nalezen. Dat natuurlijk tussen zijn vele drukke bezigheden door (want ik neem aan dat dit geen prioriteit is), al was het maar uit enig rechtvaardigheidsgevoel. Ik sta perplex van wat ik er in gelezen heb: dit is een rechtsstaat onwaardig. Zelfs een simpel plagiaat van om het even welke student aan de universiteit wordt vandaag met minder willekeur behandeld.
