Mensenrechtenraad

In Gent wordt alvast een poging ondernomen om deze overstap te maken. Al was ook daar een kleine politieke crisis voor nodig en moesten we leren uit onze fouten. Een gepland werkbezoek van een schepen aan Israël zorgde voor heel wat deining en discussie. Maar het gevolg was wel een Mensenrechtenraad die de internationale contacten van de Stad onder het licht zou houden.

Die raad met vertegenwoordigers uit de Adviesraad Mondiale Solidariteit en experten op het vlak van mensenrechten adviseert de Stad Gent in het internationaal beleid in relatie tot mensenrechten. Zo werd onlangs een ‘mensenrechtentoets’ toegevoegd bij de aanvraag tot dienstreis van medewerkers. Over de ontvangsten van internationale delegaties en deelname in internationale netwerken zijn adviezen in voorbereiding.

Netwerken lokale besturen

Nu is het internationaal beleid van een lokaal bestuur wel iets anders dan dat van een nationale staat. Het is opmerkelijk dat net op het kruispunt van deze actoren de chaos ontstond. Verschillende netwerken van lokale besturen verzamelden in Brussel voor de – ondertussen befaamde – ‘Brussels Urban Summit’. Een prachtig huzarenstukje van internationale topontmoetingen voor alles wat lokaal betreft.

Verschillende netwerken waren aanwezig: Eurocities waarvan Stad Gent werd gekozen tot ondervoorzitter. En net als Eurocities was ook het netwerk Metropolis in Brussel. De covoorzitter van Metropolis is Alireza Zakani, de burgemeester van Teheran. Ja, dat is strategisch goed gezien van een regime als dat van Iran om zich in deze positie te plaatsen. Het houdt de deuren en mogelijkheden open. Die motivatie is voor een stad als Gent overigens niet geheel verschillend, al vertrekken we ongetwijfeld wel vanuit een ander perspectief wat samenwerken betreft. Maar de positie zorgde wel voor spanning: ieder netwerk heeft graag de voorzitters, covoorzitters en ondervoorzitters aanwezig.

De beslissing dat “een bezoek van de Iraanse delegatie helemaal niet opportuun is gezien de huidige omstandigheden” stond zo van bij de start al onder druk. Met een duidelijk mensenrechtenkader in voorbereiding van de internationale conferentie had op z’n minst die druk een heel stuk minder kunnen zijn: duidelijke criteria zorgen voor duidelijke communicatie, ook als die communicatie zou betekenen dat je aan een netwerk moet laten weten dat de covoorzitter helaas niet kan afzakken naar het event.

De analyse achteraf is natuurlijk gemakkelijk, net als de kritiek van politieke partijen die in het verleden nooit of onvoldoende initiatief namen om mensenrechten centraal te stellen maar nu moord en brand schreeuwen.

Voorkomen is beter dan genezen

Al zijn de doelstellingen en middelen van een buitenlands beleid van lokale besturen en nationale staten geheel verschillend, samenwerken en elkaar inspireren kan altijd. Laat de lokale besturen daarbij het labo zijn waar geëxperimenteerd kan worden, ook op het vlak van internationale relaties. Als de premier deze week in het parlement stelt dat “het anders had moeten lopen” dan hopen we vooral dat de verschillende regeringen ook effectief iets veranderen.

En mensenrechten écht centraal stellen in het buitenlands beleid, een nagel waar we met de Adviesraad Mondiale Solidariteit graag op kloppen en die lokaal ook niet altijd even gemakkelijk is (want ook lokale besturen hebben economische belangen bij internationale contacten die boven de belangen van mensenrechten kunnen gesteld worden).

Dat kan door mensenrechten vroeger op te nemen als criterium in internationale relaties, in het voorbeeld van de organisatie van conferenties dus niet de week vóór de start van het event en met de onmogelijke druk van organisatoren die covoorzitters willen uitnodigen.

Als de premier en Minister van Buitenlandse Zaken graag beter willen doen, wij zijn steeds beschikbaar om de hindernissen en pluspunten van een Mensenrechtenverhaal uit te wisselen. Een aanbod dat geldig is voor alle politieke partijen die de mensenrechten ontdekt hebben.

Ellen Vandamme, Laurence Hendrickx en Christophe Ramont zijn co-voorzitters Adviesraad Mondiale Solidariteit (AdMoS) Gent