IPCC: Ongerustheid bij de verkiezing van de nieuwe voorzitter

Dubrovnik, 7 oktober 2015: het IPCC vergadert ter verkiezing van een nieuwe voorzitter en een nieuw bestuur. Niet zo maar een formaliteit, want ook een keuze voor het toekomstig beleid. Voor de voorzittersstoel waren er zes kandidaten. In de tweede ronde stond de Zuid-Koreaan Hoesung Lee tegenover de Belg Jean-Pascal Van Ypersele. Beiden al meer dan 20 jaar vice-voorzitter van het IPCC[i].

140 staten waren tegenwoordig. Het zijn de regeringen die stemmen. Eén stem per land. Hoesung Lee haalde het met 78 stemmen tegen 56 voor Van Ypersele. Van Ypersele heeft het niet gehaald en werd ook niet herverkozen als vice-voorzitter. Dat verontrust ons ten zeerste.

Jean-Pascal Van Ypersele is een wetenschapper, professor klimaat aan de Université Catholique de Louvain in Ottignies. Sinds jaar en dag bekend als de zeer diplomatische vicevoorzitter van het IPCC. Té diplomatisch vonden vele critici. Omdat hij steeds terugviel op de principeverklaring, dat het IPCC  wel informatie aanreikt maar niet voorschrijft wat het politieke beleid moet doen. Maar toch kunnen we stellen dat hij een eerder links, progressief beleid voorstond. Hij stond sterk op het principe van sociale rechtvaardigheid en billijkheid van de rijke landen tegenover de armere landen[ii]. Hij handelde nooit uit de hoogte tegenover klimaatbeweging en vakbonden. Toen wij een trein vol met betogers naar de klimaatonderhandelingen in Warschau stuurden in 2013, kwam hij de betogers ter plaatse begroeten.

Gaat de nieuwe voorzitter Hoesung Lee dit ook doen? We betwijfelen het. In tegenstelling met Van Ypersele spreekt hij in zijn speech niet van sociale rechtvaardigheid en billijkheid. Maar wel van samenwerking met alle “stakeholders” en vooral met de industriële en financiële krachten. Groen kapitalisme dus. Niet te verwonderen. Hoesung Lee is géén klimaatwetenschapper, maar een economisch manager, die zijn eerste stappen zette bij de multinationals Exxon en Hyundai. Zijn oplossing voor het klimaat is energie duurder maken door emissiehandel of door koolstoftaks. Die marktmechanismen hebben al enige tijd bewezen van sociaal onrechtvaardig te zijn en ecologisch inefficiënt. Van Ypersele daarentegen beklemtoonde steeds de piste van solidariteit en samenwerking.

Sinds  de onderhandelingen in Kopenhagen 2009, voeren de rechtse krachten een offensief binnen de UNEP( de UNO-organisatie voor het klimaat) om een pro-kapitalistische koers te varen. Velen, zoals de vakbonden, de klimaatbewegingen in de ontwikkelingslanden, schrijvers zoals Naomi Klein, hebben aangetoond dat de kapitalistische maatschappij-organisatie aan de bron ligt van het klimaatprobleem, evengoed als van de sociale problemen. Reeds bij de wereldwijde conferentie van de Verenigde Naties in Rio de Janeiro 2012 kwam het tot een duidelijke clash tussen de twee strekkingen. Sindsdien wordt het steeds erger. In naam van dat “iedereen zijn steentje moet bijdragen” worden alle grote multinationals, die verantwoordelijk zijn voor meer dan 60% van alle uitstoot, mee binnen gehaald in de organen waar de beslissingen genomen worden. Terwijl de aanwezigheid van vakbonden en niet-gouvernementele organisaties, als vertegenwoordigers van de bevolking, zeer beperkt is.

Onlangs werd bekend gemaakt dat er “niet genoeg geld” was om de Parijse klimaatconferentie te organiseren. Een georkestreerd alibi om de grote multinationals zoals bv Total, General Motors en Arcelor Mittal binnen te halen als sponsor.

Bij de onderhandeling in Parijs zullen 192 landen meedoen. 78 hebben via de verkiezing van Hoesung Lee laten blijken een eerder rechts beleid te willen. Bij de 56 stemmen voor Van Ypersele, die een eerder links beleid willen, kan nog een aanzienlijk deel komen van de 58 landen die niet meegestemd hebben in Dubrovnik.

Laat dat allemaal een reden te meer zijn om met onze betogingen de meer progressieve krachten te ondersteunen. Met de Climate Express willen we 10.000 Belgen naar de betoging brengen op zondag 29 november in Parijs. Uit alle hoeken van België zullen karavanen autobussen vertrekken. Schrijf je in.

Nota: Het IPCC, wat staat voor Intergouvernemental Panel on Climate Change, werd opgericht in 1988 door de Wereld Meteorologische Organisatie en het UNEP (United Nations Environmental Program), de milieuorganisatie van de Verenigde Naties. Hun opdracht is betrouwbare informatie over het klimaat door te geven aan de politieke beleidsmakers. Om de 5 à 7 jaar doen ze dat met een rapport in drie delen, dat de kennis van duizenden wetenschappers over heel de wereld synthetiseert. Het eerste deel beschrijft de oorzaken, het tweede deel de gevolgen en het derde deel de mogelijke oplossingen. Vooral voor het derde deel zal de verkiezing van Hoesung lee gevolgen hebben.

Wiebe Eekman, 10 oktober 2015

[i] http://www.ipcc.ch/news_and_events/docs/ipcc42/151006_election_of_new_chair.pdf

[ii]http://www.elic.ucl.ac.be/modx/jvp/assets/teclim/vanyp/docs/candidature/Key_Messages_Presentation_JP_van_Ypersele_Dubrovnik.pdf