In de straat in Brussel waar ik woon is een cultusplaats gelegen voor Roemeense evangelicalen. Van 500 zitplaatsen breidt dit uit tot 1000. In de kleine straat in Molenbeek waar Foyer zijn adres heeft, zijn een Afrikaanse pentecostaalse kerk, een Pakistaanse moskee en iets verderop, in een belendende straat een Pentecostaalse zigeunerkerk gelegen.
Heeft het zin religiositeit en interreligieuze evenementen bij sociale cohesie te betrekken? Ja, vooral als het daarbij om kunst gaat. Op zaterdag 16 april om 20u komt de Algerijns-berberse ster-zangeres Houria Aïchi zingen in de St-Jan Baptistkerk op de “Parvis’ in het centrum van historisch Molenbeek, de centrumwijk van Sint-Jans Molenbeek. (“Chants de l’Aurès”, zie www.foyer.be). Waarom wordt zulk concert interreligieus genoemd? Waarin is daarbij bij uitstek de factor van sociale cohesie gelegen?
Even enkele zaken op een rijtje. In het geval van het interreligieus concert komt een zangeres van berbers-algerijnse herkomst en van islamitische origine in een kerk optreden in hartje Molenbeek. Los van de vraag hoe men over de scheiding tussen kerk en staat denkt, betekent dit dat dit een van de weinige keren is dat moslims uit de wijk even een tweetal uren zullen doorbrengen in een plaats van eredienst die niet islamitisch is. Daarenboven gebeurt tegelijk ook iets met de beeldvorming. Laten we niet vergeten dat sommige Vlaamse media tot voor kort Molenbeek nog voorstelden als een ‘islam-staat’. Ach, er zijn varianten, nu eens zou het een PS-staat dan weer een islam-staat zijn…
Wat is de realiteit? De werkelijkheid is dat de realiteit in zulke gemeente enorm gevarieerd en uiteenlopend is. In het concrete geval van het concert van zaterdag a.s., zijn er moslims die komen omdat een islamitische zangeres ‘islamitische’ liederen brengt. Zij zijn bereid daarvoor een drempel over te stappen en een kerk binnen te gaan. En er zijn niet-islamitische gelovigen die komen omdat het om een zangeres gaat die religieuze liederen brengt, ook al zijn het de hunne niet. Tenslotte zullen er ongetwijfeld ook enkele niet-religieus gezinde toehoorders komen, gewoon omdat het om een schitterende stem gaat die prachtige liederen vertolkt. En misschien komt ook wel iemand die iets méér over Algerije weet… en zich afvraagt: “de Aurès, is dit niet de streek waarvan men zegt dat daar zoveel bandieten leefden?”
Wie op die manier met Sint-Jans-Molenbeek kennis maakt, kan niet anders dan bij zulke gelegenheden zijn mening over zulke volkswijk bij te sturen. Hier komt bij zulke gelegenheid een stuk van de wereld bijeen, en dit in een klimaat van rust, samengebracht rond de schoonheid van de muziek. Op andere momenten is het dan weer een ander stuk wereld…
Moet daar veel theorie rond gebracht worden? Als je het per se wil, kan het gerust: hier creëert kunst, cultureel kapitaal, sociale cohesie. Kunst is gewoon een enorm onderschatte factor in het samenbrengen van mensen doorheen de diversiteit. En religie kan daarbij zeer hulpvol zijn.
Wil je weten wat ik hiermee bedoel, en zeker als je het niet eens bent met wat ik schrijf, dan kan je jezelf daarvan komen vergewissen. We zetten ons praatje dan gewoon verder op volgende zaterdag 16 april na afloop van dit concert. En als je dan nog niet overtuigd bent, dan kijk je gewoon maar eens rond in dit prachtig bouwwerk van de socialistische en atheïstische architect Joseph Diongre, wat op zich al een voldoende reden is om Brussel eens te bezoeken.
