Hoe ben je in een rolstoel terecht gekomen?

“Sinds mijn geboorte heb ik een neurologische aandoening die geleidelijk aan krachtverlies veroorzaakt. Op mijn 53ste verjaardag, in maart 2011, ontving ik mijn eerste scootmobiel. Hoewel ik er eerder al recht op had, was ik koppig en wilde ik zo lang mogelijk actief blijven. Ik ben altijd zelfstandig geweest en heb meestal alleen gewoond. In 2017 veranderde dit toen ik mijn toenmalige partner in Brazilië bezocht. Helaas had ze geen aangepast toilet, waardoor ik ‘s avonds van mijn handmatige rolstoel viel en slecht terechtkwam, wat resulteerde in een verlamming aan mijn been. Ik heb drie maanden op een bed gelegen in Brazilië, voordat ik per vliegtuig naar Nederland werd gerepatrieerd. Vorige week vierde ik mijn 65e verjaardag en woon nu al zes jaar in een woonzorgcentrum.”

“Ik ben altijd een activist geweest voor mensen met een handicap en fietsers. Zo was ik er actief bij als voorzitter in Antwerpen toen de Fietsersbond werd gesticht. Ik heb meegedaan aan protesten en in een theaterstuk gespeeld rond de woonproblematiek van personen met een lichamelijke handicap, omdat het beter moest. Ik heb altijd geweten dat het leven als een rolstoelgebruiker moeilijk is, maar je snapt het pas als je er zelf in zit.”

Zullen laadpalen een belemmering vormen voor rolstoelgebruikers? 

“Dat kan, maar er is goed nagedacht over het plaatsen van laadpalen. Het kan gebeuren dat laadkabels, die over de stoep naar de auto worden geleid, in de weg liggen of te dik zijn om overheen te rijden. Ik rijd dan over de straat, met het gevaar natuurlijk dat er een auto kan passeren. Als er in de toekomst meer laadpalen worden geplaatst, kan dit probleem vaker voorvallen.”

Zijn er belemmeringen waar niet goed is over nagedacht? 

“Ja, elektrische fietsen vormen een hinder omdat ze vaak te hard rijden en zich baas voelen op de weg, vooral in tweerichtingsverkeer. Hoewel wij als scootmobielgebruiker ook geen goede reputatie hebben bij de mensen. Zo rijden we te hard. Gisteren reed ik per ongeluk tegen het voorwiel van een fietser. Of beter gezegd, hij reed tegen mij met zijn voorwiel. De scootmobiel kan ook gevaarlijk zijn, je hebt ervaring nodig. Maar ik ben een volwaardige bestuurder en ik ken de wegcode goed. Daarnaast ben ik verzekerd en mag ik zowel op het fietspad als op het voetpad rijden. Scootmobielgebruikers die niet verzekerd zijn, moeten op het voetpad rijden.”

“Vuilniszakken vormen ook een probleem, omdat mensen ze vaak midden op het trottoir plaatsen, waardoor ik en andere scootmobiel- en rolstoelgebruikers niet kunnen passeren. Daarnaast zijn vuilnisbakken groot en nemen ze de helft van het fiets- en voetpad in beslag. Elektrische steps vormen ook een hinder, omdat ze overal argeloos worden achtergelaten, waardoor ze de weg kunnen blokkeren en verkeersconflicten kunnen veroorzaken.”

“Bovendien nemen stellingen tegen huizen vaak de hele breedte van de stoep in. Hierdoor moet ik van de stoep af. Hoewel die soms te hoog is, waardoor ik een heel eind terug moet, vaak tot aan het vorige kruispunt waar de stoep verlaagd is. De wegen zijn vaak ook hobbelig, wat niet goed is voor mijn rug, omdat het ervoor zorgt dat ik scheef ga rijden met mijn scootmobiel.”

“Andere grote voorwerpen kunnen soms het zicht ook belemmeren en het moeilijk maken om het verkeer te zien aankomen. Op sommige plaatsen in Antwerpen, zoals op de Keyserlei, heb ik dit al eens meegemaakt. Er stond toen een openbare vuilniscontainer vlakbij een zebrapad, waardoor ik het aankomend verkeer van links niet kon zien. Ik heb toen een e-mail gestuurd naar de gemeente en zij hadden de container direct verzet.”

“Tot slot zijn er ook problemen met tuintjes die bij de stoep worden aangelegd. Dat is eigenlijk gewoon plaats van ons, mensen die het voetpad gebruiken, innemen. Hierdoor wordt de stoep versmald en wordt het voor mensen in een rolstoel of met andere hulpmiddelen moeilijker om te passeren.”

Wat moet er gedaan worden in het verkeer voor rolstoelgebruikers om het efficiënter te maken?

“Het is een structureel probleem, het zijn geen toevallige problemen. Om te beginnen is Antwerpen een Middeleeuwse stad waar de straten per definitie smal zijn in het oude gedeelte. Ik merk wel dat er pogingen worden ondernomen om elke weggebruiker zijn rechtmatige plaats te geven in het verkeer, maar het gaat langzaam. Er zijn bijvoorbeeld fietssuggestiestroken waar je op een deel van de rijbaan kunt rijden, maar je bent er niet veilig. Het woord zegt het zelf: suggestie.”

“We moeten stoppen met het nemen van contradictorische beslissingen als het op verkeer aankomt. Hoewel de overheid  goede bedoelingen heeft en haar best doet, klopt het niet altijd. Mensen zouden meer empathie moeten tonen voor rolstoelgebruikers in het verkeer en zich proberen voor te stellen hoe het is om in een rolstoel te zitten. Net zoals een fietser kan aanvoelen hoe een auto zal reageren in het verkeer, zouden mensen moeten begrijpen hoe het is om in een rolstoel te zitten.”

“In de buurt van Antwerpen-Centraal station, waar ik graag vertoef, waren vier publieke toiletten waar ik met mijn scootmobiel terecht kon: in de kelder van de Media Markt (nu afgebroken), Centraal Station, UGC (op slot op het gelijkvloers, omdat er geen poetsdienst meer is) en de Zoo. Momenteel heb ik nog twee opties over. Daarnaast zijn er nog eet- en drankgelegenheden, maar de aangepaste toiletten daar zijn vaak te klein om met een scootmobiel te gebruiken. Hierdoor moet ik soms met mijn plasfles ergens in een hoekje gaan staan en opletten dat ik geen PV krijg voor aanstootgevend gedrag of exhibitionisme. Ofwel moet ik 15 à 20 minuten naar één van die toiletten rijden, en dat is niet fijn voor mijn vrienden die moeten wachten. Ik denk dat als je op café gaat, je ook graag direct terug wilt zijn. Dus dat maakt het heel frustrerend.”

“Het is al eens gebeurd dat ik met mijn scootmobiel niet op mijn bestemming geraakte of dat ik met technische problemen in panne stond. In zulke gevallen bel ik VAB om me op te halen. Wat me meer stoort, is het glas dat na een ongeval op de weg blijft liggen. Hierdoor ben ik al meerdere keren met een lekke band thuis gekomen.”

Heb je vaak het gevoel dat je als rolstoelgebruiker onzichtbaar bent? 

“Ik heb ooit eens een experiment uitgevoerd op de Meir in Antwerpen om te zien of mensen me zouden opmerken. Met opzet ging ik midden op straat staan en het viel me op dat veel mensen met hun hoofd in hun telefoon zitten en niet opletten waar ze lopen. Ze merken dan niet op dat ik daar sta en botsen zo tegen me aan. Dus ik voel me vaak onzichtbaar.”

“Ik ga geregeld op scholen spreken over handicaps, en steeds komt dezelfde vraag terug: ‘Hoe is het om in een rolstoel te zitten?’. Ik heb een keer voorgesteld om naar de stad te gaan en één van hen in een rolstoel te laten plaatsnemen met de afspraak dat ze nooit zou uitstappen. Na een paar minuten kwam ze al meteen in contact met een eerste probleem, namelijk dat ze niet binnengeraakte in het toilet van de bibliotheek. Mensen onderschatten gewoon vaak hoe het in werkelijkheid eraan toegaat.”